پرش به محتوا

رساله حملیه: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۷ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ن‎ک' به 'ن‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎م' به 'ه‌م')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ک' به 'ن‌ک')
خط ۳۴: خط ۳۴:
در ابتدای کتاب، شرح حال مختصری در حد یک صفحه از زندگانی [[زنوزی، علی بن عبدالله|آقا علی مدرس زنوزی]] ارائه شده است.<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، ص6</ref>.  
در ابتدای کتاب، شرح حال مختصری در حد یک صفحه از زندگانی [[زنوزی، علی بن عبدالله|آقا علی مدرس زنوزی]] ارائه شده است.<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، ص6</ref>.  


«حمل‎ الشيء علی نفسه»، از دیدگاه منطق‎دانان پیش از [[زنوزی، علی بن عبدالله|مدرس زنوزی]]، به یکی‎ از‎ سه‎ صورت ذیل به‌کار رفته است: # یا آن را در ضمن بیان انواع هوهویت بیان‎ کرده‌اند؛ چنان‎که [[ارسطو]] و به پیروی از او [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|محقق طوسی]]‎ چنین‎ کرده‌اند.
«حمل‎ الشيء علی نفسه»، از دیدگاه منطق‎دانان پیش از [[زنوزی، علی بن عبدالله|مدرس زنوزی]]، به یکی‎ از‎ سه‎ صورت ذیل به‌کار رفته است: # یا آن را در ضمن بیان انواع هوهویت بیان‎ کرده‌اند؛ چنان‌که [[ارسطو]] و به پیروی از او [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|محقق طوسی]]‎ چنین‎ کرده‌اند.
# یا آن را در مقام بیان انواع محمول‎هایی که عین موضوعند ذکر‎ کرده‌اند؛ چنان‎که [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|میرداماد]] این راه را رفته است.
# یا آن را در مقام بیان انواع محمول‎هایی که عین موضوعند ذکر‎ کرده‌اند؛ چنان‌که [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|میرداماد]] این راه را رفته است.
# یا به‌صورت پراکنده‎ و به‌مناسبت‎هایی به آن پرداخته‌اند؛ چنان‎که بیشتر منطق‎دانان چنین کرده‌اند.
# یا به‌صورت پراکنده‎ و به‌مناسبت‎هایی به آن پرداخته‌اند؛ چنان‌که بیشتر منطق‎دانان چنین کرده‌اند.
در این‎ میان‎، [[زنوزی، علی بن عبدالله|مدرس زنوزی]] در رساله حملیه، منطقی‌ترین راه را رفته است و مباحث‎ حمل‎ را از اساسی‌ترین نقطه آن آغاز‎ کرده‎، در‎ یک سیر منطقی دقیق جایگاه بحث از‎ «حمل‎ الشيء علی نفسه» را مشخص و مشکلات آن را بررسی کرده است.<ref>ر.ک: ابوترابی، احمد، ص44</ref>.
در این‎ میان‎، [[زنوزی، علی بن عبدالله|مدرس زنوزی]] در رساله حملیه، منطقی‌ترین راه را رفته است و مباحث‎ حمل‎ را از اساسی‌ترین نقطه آن آغاز‎ کرده‎، در‎ یک سیر منطقی دقیق جایگاه بحث از‎ «حمل‎ الشيء علی نفسه» را مشخص و مشکلات آن را بررسی کرده است.<ref>ر.ک: ابوترابی، احمد، ص44</ref>.


وی بحث‎ خود‎ را از رابطه دو مفهوم‎ آغاز‎ می‌کند‎ و می‎‎گوید‎: اگر دو مفهوم با هم رابطه‌ای‎ داشته باشند، به‌گونه‌ای که یکی قرار است بر دیگری واقع‎ شود‎، این ارتباط یا از طریق حمل‎ هوهو (حمل مواطات) است‎ یا‎ حمل ذوهو و اشتقاقی. بنا به تعریف وی، حمل ذوهو، حملی است که محمول با واسطه‎ واژه‎‎هایی مانند: «ذو»، «في» و «له» بر‎ موضوع‎ حمل می‌شود‎؛ چنان‎که می‌گوییم: «سفیدی‎ در‎ جسم است»، «فلان شخص دارای مال است» و «هر تألیف‎شده‌ای دارای تألیف‎کننده‌ای‎ است»، ولی «حمل هوهو (مواطات)»، به‎ ‎هیچ‎یک‎ از‎ واژه‎‎های فوق نیاز ندارد‎، بلکه محمول آن مستقیماً بر موضوع حمل می‌شود؛ چنان‎که می‌گوییم: «انسان، حیوان‎ ناطق‎ است».
وی بحث‎ خود‎ را از رابطه دو مفهوم‎ آغاز‎ می‌کند‎ و می‎‎گوید‎: اگر دو مفهوم با هم رابطه‌ای‎ داشته باشند، به‌گونه‌ای که یکی قرار است بر دیگری واقع‎ شود‎، این ارتباط یا از طریق حمل‎ هوهو (حمل مواطات) است‎ یا‎ حمل ذوهو و اشتقاقی. بنا به تعریف وی، حمل ذوهو، حملی است که محمول با واسطه‎ واژه‎‎هایی مانند: «ذو»، «في» و «له» بر‎ موضوع‎ حمل می‌شود‎؛ چنان‌که می‌گوییم: «سفیدی‎ در‎ جسم است»، «فلان شخص دارای مال است» و «هر تألیف‎شده‌ای دارای تألیف‎کننده‌ای‎ است»، ولی «حمل هوهو (مواطات)»، به‎ ‎هیچ‎یک‎ از‎ واژه‎‎های فوق نیاز ندارد‎، بلکه محمول آن مستقیماً بر موضوع حمل می‌شود؛ چنان‌که می‌گوییم: «انسان، حیوان‎ ناطق‎ است».


وی تصریح می‌کند: حمل‎‎های‎ اشتقاقی،‎ وجه‎ جامعی‎ با حمل‎های‎ مواطات‎ ندارند و بنابراین، این دو نوع حمل به اشتراک لفظی حملند، نه به اشتراک معنوی<ref>ر.ک: همان، ص45-44؛ متن کتاب، ص9</ref>.
وی تصریح می‌کند: حمل‎‎های‎ اشتقاقی،‎ وجه‎ جامعی‎ با حمل‎های‎ مواطات‎ ندارند و بنابراین، این دو نوع حمل به اشتراک لفظی حملند، نه به اشتراک معنوی<ref>ر.ک: همان، ص45-44؛ متن کتاب، ص9</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش