دیوان محتشم کاشانی: تفاوت میان نسخه‌ها

دیوان محتشم کاشانی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۵۷

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ، ‏۷ سپتامبر ۲۰۱۹

جز

جایگزینی متن - 'ن‎ک' به 'ن‌ک'

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۴۹: / خط ۴۹: @@
 [[محتشم، علي بن احمد|محتشم کاشانی]] از بزرگ‎ترین و مشهورترین شعرای دوره صفویه است که می‌توان وی را پیشرو مرثیه‎‎سرایانی‎ دانست که‎ درباره سوگواری‎های مذهبی اشعاری پرسوزوگداز سروده‌اند‎ دانست‎. سه‎ دیوان‎ غزل‎ ترتیب داده محتوی بر٧٠٠٠ بیت، دیوان اول را صبائیه، دیوان ثانی را جلالیه و دیوان ثالث را شبابیه نامیده‌اند و دیوان قصاید حضرات ائمه(ع) و مدایح ملوک‎ نیز جمع نمود. قریب به ٨٠٠٠ بیت و رساله معمائیات و تاریخ نیز نوشته است. دیوان محتشم شامل شیبیه، شبابیه، صبابیه، رساله جلالیه، رساله نقل عشاق، ضروریات و معمائیات است، مجموع آن‌ها‎ به‎ سیزده هزار بیت می‌رسد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/79078/30 ر.ک: کمال‌الدینی، سید محمدباقر؛ محمدعلی نژاد، راضیه؛ ص30]</ref>‏؛ البته در کتاب حاضر پس از رساله جلالیه و نقل عشاق به ترتیب قصاید، مراثی و مناقب، غزلیات، رباعیات، مثنویات و قطعات در ضمن چند بخش ارائه شده است.
-با این‎که چندین هزار شاعر عصر صفویه عموماً دارای سبک خاص هندی یا (طرز اصفهانی) بوده‌اند اما محتشم قصاید را به سبک قدما و غزلیات را به سبک جامی و وحشی و بابا فغانی که به سبک عراقی نزدیک‎تر است می‌ساخته و مهارت خود را مخصوصاًً در ساختن غزل‎های شورانگیز و عاشقانه نمایان نموده است. اگر در قسمت غزلیات به بعضی ابیات سست گاهی برمی‌خوریم ازآن‌جهت است که یک قسمت از آن‌ها را در آغاز شاعری سروده و شاید خود شاعر هم زیاد علاقه‌ای به حفظ آن‌ها نداشته و با سایر آثارش مخلوط شده است<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص44-43</ref>‏.
+با این‌که چندین هزار شاعر عصر صفویه عموماً دارای سبک خاص هندی یا (طرز اصفهانی) بوده‌اند اما محتشم قصاید را به سبک قدما و غزلیات را به سبک جامی و وحشی و بابا فغانی که به سبک عراقی نزدیک‎تر است می‌ساخته و مهارت خود را مخصوصاًً در ساختن غزل‎های شورانگیز و عاشقانه نمایان نموده است. اگر در قسمت غزلیات به بعضی ابیات سست گاهی برمی‌خوریم ازآن‌جهت است که یک قسمت از آن‌ها را در آغاز شاعری سروده و شاید خود شاعر هم زیاد علاقه‌ای به حفظ آن‌ها نداشته و با سایر آثارش مخلوط شده است<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص44-43</ref>‏.
 [[محتشم، علي بن احمد|محتشم]] در شعر و نثر پیرو استادان پیشین است: وی بیشتر قصیده‌های خود را در جواب استادان گذشته، حتی انوری سروده است‎ و گاه‎ پای دعوی را فراتر نهاده و استاد ابیورد را ریزه‎خوار خوان معنی خویش پنداشته است. شیوه و نگارش محتشم با توجه‎ به‎ آنکه در دوره سبک هندی‎ صورت‎ گرفته، اما سبکی متفاوت از سبک هندی را دنبال می‌کند و محتشم بیشتر به شعر و شاعران گذشته نظر دارد. چنانکه می‌خواهد شیوه شاعران پیش از‎ سده‎ هشتم را در قصیده‌های‎ خود تجدید کند؛ به همین دلیل درباره اشعار وی نوشته‌اند: «صنایع و بدایع شعری که در اشعار وی مندرج است در کلام هیچ‎یک از اقران وی یافت نمی‌شود‎»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/79078/30 ر.ک: کمال‌الدینی، سید محمدباقر؛ محمدعلی نژاد، راضیه؛ ص30]</ref>‏.
@@ خط ۸۲: / خط ۸۲: @@
 {{پایان شعر}}
-در ادبیات پارسی با آن‎که قریب 350 سال از زمان مرثیه دوازده‌بند محتشم آن می‌گذرد و هزاران شاعر به پیروی از آن ترکیب‎بندهای مختلف ساخته‌اند، به‌جرئت می‌توان گفت که هنوز هیچ‎کدام به گیرایی و تأثیر عمیق آن در روح نمی‌رسد با آن‎که بعضی از آن‌ها از آثار اساتید بزرگ می‌باشد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص44</ref>‏.
+در ادبیات پارسی با آن‌که قریب 350 سال از زمان مرثیه دوازده‌بند محتشم آن می‌گذرد و هزاران شاعر به پیروی از آن ترکیب‎بندهای مختلف ساخته‌اند، به‌جرئت می‌توان گفت که هنوز هیچ‎کدام به گیرایی و تأثیر عمیق آن در روح نمی‌رسد با آن‌که بعضی از آن‌ها از آثار اساتید بزرگ می‌باشد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص44</ref>‏.
 در انتهای دیوان، بخشی با عنوان «غزل‎های نویافته» ارائه شده است. در رابطه با ارائه این غزلیات جدای از بخش غزلیات چنین می‌خوانیم: «هنگامی‌که قسمت غزلیات این دیوان به طبع رسیده بود، خوشبختانه نسخه خطی دیگری به دست آمد و غزل‎های ذیل اضافه بر نسخه قبلی بیرون نویس گردید»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص541</ref>‏.