پرش به محتوا

تعلیقات آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی بر اصحاب اجماع: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه‎ب' به 'ه‌ب'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎م' به 'ه‌م')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ب' به 'ه‌ب')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۳: خط ۳۳:
==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
کتاب «أصحاب الإجماع»، مشتمل بر ترتیب اسناد و بر اساس راوی و مروی‎عنه هریک از اصحاب اجماع به‌طور مستقل است.
کتاب «أصحاب الإجماع»، مشتمل بر ترتیب اسناد و بر اساس راوی و مروی‎عنه هریک از اصحاب اجماع به‌طور مستقل است.
در مرحله اوّل، مؤلّف اسناد اصحاب اجماع را در 21 نفر و در سه طبقه فهرست و دسته‎بندی نموده است. البته اصحاب اجماع، در اصل، شامل سه دسته شش‎نفره و در مجموع، هیجده نفرند؛ امّا در مورد حسن بن محبوب از طبقه سوم، اختلاف است. عدّه‌ای به‌جای وی، حسن بن علی بن فضّال و فضالة بن ایوب را از اصحاب اجماع می‌دانند و عدّه‌ای به‌جای حسن بن علی بن فضّال، عثمان بن عیسی را از اصحاب اجماع می‌دانند. در همین مورد، در «اختيار معرفة الرجال» (ص 556، ش1050) آمده است: «... و قال بعضهم مكان الحسن بن محبوب: الحسن بن علي بن فضّال و فضالة بن أيوب و قال بعضهم مكان ابن فضّال: عثمان بن عيسی».  
در مرحله اوّل، مؤلّف اسناد اصحاب اجماع را در 21 نفر و در سه طبقه فهرست و دسته‌بندی نموده است. البته اصحاب اجماع، در اصل، شامل سه دسته شش‎نفره و در مجموع، هیجده نفرند؛ امّا در مورد حسن بن محبوب از طبقه سوم، اختلاف است. عدّه‌ای به‌جای وی، حسن بن علی بن فضّال و فضالة بن ایوب را از اصحاب اجماع می‌دانند و عدّه‌ای به‌جای حسن بن علی بن فضّال، عثمان بن عیسی را از اصحاب اجماع می‌دانند. در همین مورد، در «اختيار معرفة الرجال» (ص 556، ش1050) آمده است: «... و قال بعضهم مكان الحسن بن محبوب: الحسن بن علي بن فضّال و فضالة بن أيوب و قال بعضهم مكان ابن فضّال: عثمان بن عيسی».  


به همین دلیل، مؤلّف اسناد روایات موارد اختلاف را هم مرتّب کرده و ارائه نموده است. همچنین در طبقه اوّل اصحاب اجماع، از ابوبصیر اسدی نام برده شده و عدّه‌ای وی را ابوبصیر لیث مرادی دانسته‌اند. مؤلّف، در ذیل عنوان «ابوبصیر» در مرحله اوّل، اسناد ابوبصیر اسدی و پس از آن اسناد ابوبصیر لیث مرادی را فهرست نموده است. بر همین اساس، عدّه‌ای از اصحاب اجماع را به‌همراه موارد اختلافی، 22 نفر دانسته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399/1/264 ر.ک: طلائیان، رسول، ص264]</ref>‎.  
به همین دلیل، مؤلّف اسناد روایات موارد اختلاف را هم مرتّب کرده و ارائه نموده است. همچنین در طبقه اوّل اصحاب اجماع، از ابوبصیر اسدی نام برده شده و عدّه‌ای وی را ابوبصیر لیث مرادی دانسته‌اند. مؤلّف، در ذیل عنوان «ابوبصیر» در مرحله اوّل، اسناد ابوبصیر اسدی و پس از آن اسناد ابوبصیر لیث مرادی را فهرست نموده است. بر همین اساس، عدّه‌ای از اصحاب اجماع را به‌همراه موارد اختلافی، 22 نفر دانسته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399/1/264 ر.ک: طلائیان، رسول، ص264]</ref>‎.  
خط ۴۵: خط ۴۵:
طبقه سوم: ابن ابی‎عمیر، عبداللَّه بن مغیره، احمد بن محمّد ابی‌نصر، یونس بن عبدالرحمان، صفوان بن یحیی، حسن بن محبوب، حسن بن علی بن فضّال، فضالة بن ایوب و عثمان بن عیسی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399/1/264 ر.ک: همان، ص265-264]</ref>‎.  
طبقه سوم: ابن ابی‎عمیر، عبداللَّه بن مغیره، احمد بن محمّد ابی‌نصر، یونس بن عبدالرحمان، صفوان بن یحیی، حسن بن محبوب، حسن بن علی بن فضّال، فضالة بن ایوب و عثمان بن عیسی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399/1/264 ر.ک: همان، ص265-264]</ref>‎.  


مؤلّف، در مورد هریک از اصحاب اجماع، در مرحله اوّل اسناد و طُرُق وی را بر اساس ترتیب الفبایی اسامی راویان و مروی‎عنه وی تنظیم نموده است. در این زمینه، عنوان‌های متعدّد در مورد هر راوی یا مروی‎عنه (شامل نام، نام با لقب، نام با کنیه و...) به همان صورت که در اسناد بوده است، در یک‎ جا دسته‎بندی شده‌اند و به دنبال بیان هر طبقه، نام مصدر مورد مراجعه به‌همراه شماره جلد و صفحه آن، مشخّص شده است.
مؤلّف، در مورد هریک از اصحاب اجماع، در مرحله اوّل اسناد و طُرُق وی را بر اساس ترتیب الفبایی اسامی راویان و مروی‎عنه وی تنظیم نموده است. در این زمینه، عنوان‌های متعدّد در مورد هر راوی یا مروی‎عنه (شامل نام، نام با لقب، نام با کنیه و...) به همان صورت که در اسناد بوده است، در یک‎ جا دسته‌بندی شده‌اند و به دنبال بیان هر طبقه، نام مصدر مورد مراجعه به‌همراه شماره جلد و صفحه آن، مشخّص شده است.
مؤلّف به‌منظور دستیابی به جمیع اسناد هریک از اصحاب اجماع، به بسیاری از کتاب‌های تفسیری - ‎روایی، حدیثی و رجالی شیعه (که بعضی از آنها چاپ شده و بعضی خطّی‌اند) مراجعه نموده است. در پایان، تفصیل اسناد هر راوی، فهرست اسامی مروی‎عنه او به‌همراه اسامی راویان موجود در آن طریق، فهرست شده‌اند. پس از آن، فهرست اسامی راویان وی ارائه شده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399/1/265 ر.ک: همان، ص265]</ref>‎.
مؤلّف به‌منظور دستیابی به جمیع اسناد هریک از اصحاب اجماع، به بسیاری از کتاب‌های تفسیری - ‎روایی، حدیثی و رجالی شیعه (که بعضی از آنها چاپ شده و بعضی خطّی‌اند) مراجعه نموده است. در پایان، تفصیل اسناد هر راوی، فهرست اسامی مروی‎عنه او به‌همراه اسامی راویان موجود در آن طریق، فهرست شده‌اند. پس از آن، فهرست اسامی راویان وی ارائه شده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399/1/265 ر.ک: همان، ص265]</ref>‎.
   
   
خط ۵۱: خط ۵۱:


در تعلیقات حاضر، اسناد روایات جمیل بن درّاج و عبداللَّه بن مسکان از طبقه دوم اصحاب اجماع و یونس بن عبدالرحمان و صفوان بن یحیی از طبقه سوم مورد بررسی قرار گرفته است.  
در تعلیقات حاضر، اسناد روایات جمیل بن درّاج و عبداللَّه بن مسکان از طبقه دوم اصحاب اجماع و یونس بن عبدالرحمان و صفوان بن یحیی از طبقه سوم مورد بررسی قرار گرفته است.  
در جزء رابع صفحه 58، سند روایت یونس بن عبدالرحمان از داود بن زید ذکر شده و در تعلیقه کتاب چنین نوشته است: و چه‎بسا «داود بن ابی‎یزید یا داود بن زربی» صحیح باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ج4، ص104</ref>‎.  
در جزء رابع صفحه 58، سند روایت یونس بن عبدالرحمان از داود بن زید ذکر شده و در تعلیقه کتاب چنین نوشته است: و چه‌بسا «داود بن ابی‎یزید یا داود بن زربی» صحیح باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ج4، ص104</ref>‎.  


در بسیاری از اسناد روایات، تصحیفاتی صورت گرفته که در تعلیقات به آنها اشاره شده است؛ به‌عنوان مثال در تعلیقه صفحه 5 از جلد دوم در برخی نسخ به‌جای هاشم، هشام ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ج2، ص9</ref>‎؛ یا «عن» تصحیف به «بن» شده است؛ مانند: «عن يحيی» که تصیف به «بن يحيی» شده است.  
در بسیاری از اسناد روایات، تصحیفاتی صورت گرفته که در تعلیقات به آنها اشاره شده است؛ به‌عنوان مثال در تعلیقه صفحه 5 از جلد دوم در برخی نسخ به‌جای هاشم، هشام ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ج2، ص9</ref>‎؛ یا «عن» تصحیف به «بن» شده است؛ مانند: «عن يحيی» که تصیف به «بن يحيی» شده است.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش