پرش به محتوا

گلپایگانی، سید محمدرضا: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:
==ولادت==
==ولادت==


'''سيد محمدرضا گلپايگانى'''، از مراجع تقلید شیعه، در روز دوشنبه هشتم ماه ذى‌قعده سال 1316ق، در روستاى «گوگد» كه در 6 كيلومترى شهرستان گلپايگان قرار دارد، در خانواده علم و سيادت و تقوا ديده به جهان گشود. پدر ايشان مرحوم سيد محمدباقر گلپايگانى از روحانيون متقى و پارساى محل بشمار مى‌رفت تا آنجا كه به او لقب امام داده بودند.
'''سید محمدرضا گلپایگانى'''، از مراجع تقلید شیعه، در روز دوشنبه هشتم ماه ذى‌قعده سال 1316ق، در روستاى «گوگد» که در 6 کیلومترى شهرستان گلپایگان قرار دارد، در خانواده علم و سیادت و تقوا دیده به جهان گشود. پدر ایشان مرحوم سید محمدباقر گلپایگانى از روحانیون متقى و پارساى محل بشمار مى‌رفت تا آنجا که به او لقب امام داده بودند.


گويا وی تا سن 64 سالگى فرزند ذكورى نداشت و سرانجام بعد از تشرف به آستان قدس رضوى و توسل به عنايات امام هشتم(ع) خداوند به او فرزند ذكورى لطف فرمود كه نام او را محمدرضا نهاد. متأسفانه ديرى نپاييد كه اين كودك خردسال در سه سالگى سايه مادر و در 9 سالگى سايه پدر را از دست داد و غبار يتيمى بر چهره او نشست، ولى سختي‌هاى دوران كودكى او را آبديده ساخت تا بتواند انسان مقاومى باشد و در مقابل حوادث و رويدادها كوه‌آسا بايستد.
گویا وی تا سن 64 سالگى فرزند ذکورى نداشت و سرانجام بعد از تشرف به آستان قدس رضوى و توسل به عنایات امام هشتم(ع) خداوند به او فرزند ذکورى لطف فرمود که نام او را محمدرضا نهاد. متأسفانه دیرى نپایید که این کودک خردسال در سه سالگى سایه مادر و در 9 سالگى سایه پدر را از دست داد و غبار یتیمى بر چهره او نشست، ولى سختی‌هاى دوران کودکى او را آبدیده ساخت تا بتواند انسان مقاومى باشد و در مقابل حوادث و رویدادها کوه‌آسا بایستد.


==کسب علم و دانش==
==کسب علم و دانش==




حضرت آيت‌الله گلپايگانى در زادگاه خويش (گلپايگان) پس از خواندن مقدمات به تحصيل علوم دينى پرداخت و در اين ميان از اساتيد خود به‌ويژه دو استاد بزرگش بهره بيشترى برد:
حضرت آیت‌الله گلپایگانى در زادگاه خویش (گلپایگان) پس از خواندن مقدمات به تحصیل علوم دینى پرداخت و در این میان از اساتید خود به‌ویژه دو استاد بزرگش بهره بیشترى برد:


# حاج سيد حسن موسوى، برادر بزرگ آيت‌الله‌العظمى آقاى خوانسارى؛  
# حاج سید حسن موسوى، برادر بزرگ آیت‌الله‌العظمى آقاى خوانسارى؛  
# حاج شيخ محمدباقر گلپايگانى (دايى بزرگوار آيت‌الله صافى و شوهر خواهر آيت‌الله گلپايگانى).
# حاج شیخ محمدباقر گلپایگانى (دایى بزرگوار آیت‌الله صافى و شوهر خواهر آیت‌الله گلپایگانى).


==هجرت به اراك==
==هجرت به اراک==




شرايط تحصيلى آيت‌الله گلپايگانى به مرحله‌اى رسيد كه ناگزير گشت از زادگاه خويش به مركز علمى بزرگ‌تری هجرت نمايد و در آنجا تحصيل كند. در آن ايام مرحوم آيت‌الله‌العظمى حايرى يزدى حوزه‌اى را در اراك از سال 1332ق، تأسيس كرده و آوازه آن در منطقه پيچيده بود. از اين جهت آيت‌الله گلپايگانى در سال 1336ق، در 20 سالگى وارد حوزه اراك گرديد و علاوه بر استفاده از محضر درس مرحوم ملا محمدتقى گوگدى از دروس آيت‌الله حايرى بهره گرفته و تا سال 1340ق، در آن شهر اقامت گزيد.
شرایط تحصیلى آیت‌الله گلپایگانى به مرحله‌اى رسید که ناگزیر گشت از زادگاه خویش به مرکز علمى بزرگ‌تری هجرت نماید و در آنجا تحصیل کند. در آن ایام مرحوم آیت‌الله‌العظمى حایرى یزدى حوزه‌اى را در اراک از سال 1332ق، تأسیس کرده و آوازه آن در منطقه پیچیده بود. از این جهت آیت‌الله گلپایگانى در سال 1336ق، در 20 سالگى وارد حوزه اراک گردید و علاوه بر استفاده از محضر درس مرحوم ملا محمدتقى گوگدى از دروس آیت‌الله حایرى بهره گرفته و تا سال 1340ق، در آن شهر اقامت گزید.


==هجرت به قم==
==هجرت به قم==




در سال 1340ق، برابر با فروردين‌ماه 1301ش، آيت‌الله حايرى به جهت زيارت آرامگاه دخت گرامى موسى بن جعفر(ع) به قم مشرف شدند. علما و بزرگان قم از ايشان درخواست كردند كه در قم اقامت گزيده و حوزه را به اينجا منتقل سازد. آيت‌الله حايرى بنا گذاشت كه در اين مورد استخاره‌اى كند. وقتى قرآن را گشود، اين آيه آمد: ''' «و ائتوني بأهلكم أجمعين» ''' (يوسف: 93).
در سال 1340ق، برابر با فروردین‌ماه 1301ش، آیت‌الله حایرى به جهت زیارت آرامگاه دخت گرامى موسى بن جعفر(ع) به قم مشرف شدند. علما و بزرگان قم از ایشان درخواست کردند که در قم اقامت گزیده و حوزه را به اینجا منتقل سازد. آیت‌الله حایرى بنا گذاشت که در این مورد استخاره‌اى کند. وقتى قرآن را گشود، این آیه آمد: ''' «و ائتونی بأهلکم أجمعین» ''' (یوسف: 93).


آیه مزبور حامل پيام يوسف به پدر و مادر است كه همگى از كنعان به‌سوى مصر حركت كنيد. مرحوم حايرى با ديدن اين آيه تصميم بر اقامت گرفت و به‌تدريج فضلا و طلاب از اراك به شهر مقدس قم مهاجرت كردند. آيت‌الله گلپايگانى نيز پس از چهار ماه بنا به دعوت مؤسس حوزه علمیه قم وارد اين شهر شده و تا پايان عمر، يعنى قريب 74 سال در اين شهر مقدس باقى ماند.
آیه مزبور حامل پیام یوسف به پدر و مادر است که همگى از کنعان به‌سوى مصر حرکت کنید. مرحوم حایرى با دیدن این آیه تصمیم بر اقامت گرفت و به‌تدریج فضلا و طلاب از اراک به شهر مقدس قم مهاجرت کردند. آیت‌الله گلپایگانى نیز پس از چهار ماه بنا به دعوت مؤسس حوزه علمیه قم وارد این شهر شده و تا پایان عمر، یعنى قریب 74 سال در این شهر مقدس باقى ماند.


==اساتيد==
==اساتید==




# آيت الله حايرى مؤسّس حوزه؛
# آیت الله حایرى مؤسّس حوزه؛
# آيت الله بروجردى؛
# آیت الله بروجردى؛
# آيت‌الله نائينى؛
# آیت‌الله نائینى؛
# آيت‌الله اصفهانى.
# آیت‌الله اصفهانى.
   
   
==مرجعيت==
==مرجعیت==


در جلسه‌اى كه پس از درگذشت آيت‌الله بروجردى در بيت ايشان تشكيل گرديد، آيت‌الله گلپايگانى نيز شركت داشت و قرار شد زعامت حوزه را با همكارى ساير بزرگان مشتركا برعهده گيرند.
در جلسه‌اى که پس از درگذشت آیت‌الله بروجردى در بیت ایشان تشکیل گردید، آیت‌الله گلپایگانى نیز شرکت داشت و قرار شد زعامت حوزه را با همکارى سایر بزرگان مشترکا برعهده گیرند.


==آثار و خدمات==
==آثار و خدمات==


حضرت آيت‌الله گلپايگانى در مدت زعامت خود كارهاى ارزشمند فراوانى را انجام داده است. از جمله آثار و خدمات اجتماعى ايشان مى‌توان به اين موارد اشاره كرد:
حضرت آیت‌الله گلپایگانى در مدت زعامت خود کارهاى ارزشمند فراوانى را انجام داده است. از جمله آثار و خدمات اجتماعى ایشان مى‌توان به این موارد اشاره کرد:


# تأسيس بيمارستان گلپايگانى؛
# تأسیس بیمارستان گلپایگانى؛
# تأسيس مدارس علمى تحت برنامه؛
# تأسیس مدارس علمى تحت برنامه؛
# تأسيس دار القرآن؛
# تأسیس دار القرآن؛
# انتشار مجله رسالة القرآن؛
# انتشار مجله رسالة القرآن؛
# برنامه معجم فقهى؛
# برنامه معجم فقهى؛
خط ۸۸: خط ۸۸:




آيت‌الله گلپايگانى در زندگى خود بسيار منظم بوده و از تمام لحظات عمر خويش بهره مى‌بردند.
آیت‌الله گلپایگانى در زندگى خود بسیار منظم بوده و از تمام لحظات عمر خویش بهره مى‌بردند.


ايشان همواره قبل از طلوع فجر از خواب بيدار مى‌شدند و نماز شب مى‌خواندند و پس از نماز صبح تا طلوع آفتاب، آيات مبارك قرآن را تلاوت مى‌نمودند. سپس مقدار كمى استراحت كرده و پس از صرف صبحانه تا نزديك ظهر به تدريس علوم اهل‌بيت(ع) و پاسخ به استفتائات و ملاقات با مردم مى‌پرداختند.
ایشان همواره قبل از طلوع فجر از خواب بیدار مى‌شدند و نماز شب مى‌خواندند و پس از نماز صبح تا طلوع آفتاب، آیات مبارک قرآن را تلاوت مى‌نمودند. سپس مقدار کمى استراحت کرده و پس از صرف صبحانه تا نزدیک ظهر به تدریس علوم اهل‌بیت(ع) و پاسخ به استفتائات و ملاقات با مردم مى‌پرداختند.


پس از نماز ظهر و عصر و تعقيبات آن و صرف نهار، كمى مى‌خوابيدند و پس از آن به نامه‌هاى وارده پاسخ داده و تا نزديك غروب با مردم ديدار داشتند. اين برنامه تدوين‌شده تا واپسين روزهاى عمر آن مرجع ادامه داشت.
پس از نماز ظهر و عصر و تعقیبات آن و صرف نهار، کمى مى‌خوابیدند و پس از آن به نامه‌هاى وارده پاسخ داده و تا نزدیک غروب با مردم دیدار داشتند. این برنامه تدوین‌شده تا واپسین روزهاى عمر آن مرجع ادامه داشت.


==تأليفات==
==تألیفات==




# رساله‌اى در باب ولايت فقيه؛
# رساله‌اى در باب ولایت فقیه؛
# الدر المنضود في أحكام الحدود؛
# الدر المنضود فی أحكام الحدود؛
# نتايج الأفكار؛
# نتايج الأفكار؛
# تعليقه‌اى بر عروة الوثقى؛
# تعلیقه‌اى بر عروة الوثقى؛
# إفاضة العوائد (حاشيه بر درر الفوائد)؛
# إفاضة العوائد (حاشیه بر درر الفوائد)؛
# تقريرات درس آيت الله العظمى حايرى
# تقریرات درس آیت الله العظمى حایرى
# هداية العباد؛
# هداية العباد؛
# رساله‌اى در امر به معروف و نهى از منكر؛
# رساله‌اى در امر به معروف و نهى از منکر؛
# بغية الطالب في التعليق على بيع المكاسب؛
# بغية الطالب في التعليق على بيع المكاسب؛
و...
و...
   
   
==ارتباط با امام خمينى==
==ارتباط با امام خمینى==




حضرت آيت‌الله گلپايگانى با رهبر كبير انقلاب امام خمينى - قدس‌سره - از ديرباز ارتباطى صميمى و بسيار نزديك داشتند. سابقه اين روابط به هفتاد سال پيش و محفل درس استاد بزرگوارشان مرحوم آيت‌الله حايرى مى‌رسد. در آنجا بود كه اين دو بزرگوار با يكديگر آشنا شده و اين آشنايى به صميميت و يك‌رنگى مبدل شده و پس از هجرت مرحوم حايرى به قم در 1340ق، ادامه يافت.
حضرت آیت‌الله گلپایگانى با رهبر کبیر انقلاب امام خمینى - قدس‌سره - از دیرباز ارتباطى صمیمى و بسیار نزدیک داشتند. سابقه این روابط به هفتاد سال پیش و محفل درس استاد بزرگوارشان مرحوم آیت‌الله حایرى مى‌رسد. در آنجا بود که این دو بزرگوار با یکدیگر آشنا شده و این آشنایى به صمیمیت و یک‌رنگى مبدل شده و پس از هجرت مرحوم حایرى به قم در 1340ق، ادامه یافت.


در زمان آيت‌الله بروجردى هر دو با هم و در كنار هم به شور و مشورت در امور حوزه و رايزنى در امور مهم پرداختند. با وفات مرحوم آقاى بروجردى و شروع توطئه‌هاى گوناگون رژيم ستم‌شاهى براى محو مظاهر اسلامى، اين دو بزرگوار در كنار هم براى ستيز با اين برنامه ننگين به‌پا خاستند و جلسات مشورتى بسيار تشكيل دادند.
در زمان آیت‌الله بروجردى هر دو با هم و در کنار هم به شور و مشورت در امور حوزه و رایزنى در امور مهم پرداختند. با وفات مرحوم آقاى بروجردى و شروع توطئه‌هاى گوناگون رژیم ستم‌شاهى براى محو مظاهر اسلامى، این دو بزرگوار در کنار هم براى ستیز با این برنامه ننگین به‌پا خاستند و جلسات مشورتى بسیار تشکیل دادند.


پس از تبعيد امام خمينى به تركيه، تلگرامى براى ايشان مخابره كردند و مراتب نگرانى خويش را اعلام نمودند. متن اين تلگرام چنين بود:
پس از تبعید امام خمینى به ترکیه، تلگرامى براى ایشان مخابره کردند و مراتب نگرانى خویش را اعلام نمودند. متن این تلگرام چنین بود:


«آنكارا، وسيله سفارت كبراى ايران
«آنکارا، وسیله سفارت کبراى ایران


بعد از سلام و استفسار از سلامت وجود محترم، اقدام تبعيد حضرت‌عالى و توهين به مقام شامخ روحانيت نزد ملت شيعه با نگرانى شديد مواجه گرديد. آرى در كشورى كه بر حسب عقيده اكثر ملّت آن، تنها مرجع صلاحيت‌دار، روحانيت است و حتى در نقض و ابرام قوانين نظر آنها قاطع است، جاى كمال تأسف است كه به علماى اعلام جسارت نموده و اشخاصى كه فقط با پيروى از تعاليم عاليۀ اسلام صلاحيت اشغال مقامات را دارند، ايشان را ستون پنجم خوانده و با تعبيرات زننده مورد تعرض قرار دهند. حقير براى جبران اين حادثه حسب الوظيفه اقدام نموده و مى‌نمايم. عزّ اسلام و مسلمين و تنبه مصادر امور و مراجعت حضرت عالى به حوزۀ علميّه را از خداوند متعال مسئلت دارم.
بعد از سلام و استفسار از سلامت وجود محترم، اقدام تبعید حضرت‌عالى و توهین به مقام شامخ روحانیت نزد ملت شیعه با نگرانى شدید مواجه گردید. آرى در کشورى که بر حسب عقیده اکثر ملّت آن، تنها مرجع صلاحیت‌دار، روحانیت است و حتى در نقض و ابرام قوانین نظر آنها قاطع است، جاى کمال تأسف است که به علماى اعلام جسارت نموده و اشخاصى که فقط با پیروى از تعالیم عالیه اسلام صلاحیت اشغال مقامات را دارند، ایشان را ستون پنجم خوانده و با تعبیرات زننده مورد تعرض قرار دهند. حقیر براى جبران این حادثه حسب الوظیفه اقدام نموده و مى‌نمایم. عزّ اسلام و مسلمین و تنبه مصادر امور و مراجعت حضرت‌عالى به حوزه علمیه را از خداوند متعال مسئلت دارم.


9 رجب 1384 محمد رضا گلپايگانى»
9 رجب 1384 محمدرضا گلپایگانى»


==رحلت==
==رحلت==
اين خورشيد فقاهت سرانجام پس از 32 سال مرجعيت و نزديك به 70 سال تدريس در حوزۀ علميّه و بعد از 98 سال زندگى پربار و با بركت در عصر پنجشنبه 24 جمادى الثانى 1414 هجرى قمرى، برابر با 18 آذر ماه 1372 هجرى شمسى، در بيمارستان شهيد رجايى تهران دعوت حق را لبيك گفته و چهره در نقاب خاك كشيد و جهانى را به سوگ خود نشانيد.
این خورشید فقاهت سرانجام پس از 32 سال مرجعیت و نزدیک به 70 سال تدریس در حوزه علمیه و بعد از 98 سال زندگى پربار و بابرکت در عصر پنج‌شنبه 24 جمادى‌الثانى 1414ق، برابر با 18 آذرماه 1372ش، در بیمارستان شهید رجایى تهران دعوت حق را لبیک گفته و چهره در نقاب خاک کشید و جهانى را به سوگ خود نشانید.


فرداى آن روز پيكر پاك آن اسطورۀ علم و تقوا در ميان اندوه فراوان امت مسلمان در تهران و قم تشييع گرديد و بعد از اجراى نماز توسط آيت الله صافى در جوار حرم مقدس حضرت معصومه سلام الله عليها به خاك سپرده شد.
فرداى آن روز پیکر پاک آن اسطوره علم و تقوا در میان اندوه فراوان امت مسلمان در تهران و قم تشییع گردید و بعد از اجراى نماز توسط آیت‌الله صافى در جوار حرم مقدس حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.


==وصيت نامه==
==وصیت‌نامه==
حضرت آيت الله گلپايگانى در بخشى از وصيت نامۀ خود مى‌فرمايد:
حضرت آیت‌الله گلپایگانى در بخشى از وصیت‌نامه خود مى‌فرماید:


«در مورد حوزه‌هاى علميّه به حضرات آيات و اساتيد محترم و طلاب عزيز تذكرا عرض مى‌نمايم، عظمتى كه هم اكنون براى حوزه‌هاى علميّه به ويژه درخشش چشمگير جهانى حوزۀ علميّۀ قم پس از انقلاب اسلامى ايران حاصل شده و موفقيتهايى به دست آمده است كه از شرق و غرب، دست نياز به اين مركز شيعه دراز شده است، نتيجۀ ارشادات و تبليغات و زحمات و فداكاريها و تحمل صدمات و مشقات علماى سلف و فقهاى بزرگوارى است كه به دست شما سپرده شده است».
«در مورد حوزه‌هاى علمیه به حضرات آیات و اساتید محترم و طلاب عزیز تذکرا عرض مى‌نمایم، عظمتى که هم‌اکنون براى حوزه‌هاى علمیه به‌ویژه درخشش چشمگیر جهانى حوزه علمیه قم پس از انقلاب اسلامى ایران حاصل شده و موفقیت‌هایى به دست آمده است که از شرق و غرب، دست نیاز به این مرکز شیعه دراز شده است، نتیجه ارشادات و تبلیغات و زحمات و فداکاری‌ها و تحمل صدمات و مشقات علماى سلف و فقهاى بزرگوارى است که به دست شما سپرده شده است».


ايشان در بخش ديگرى از وصيت نامۀ خود مى‌فرمايد:
ایشان در بخش دیگرى از وصیت‌نامه خود مى‌فرماید:


«حفظ اصل جمهورى اسلامى را لازم مى‌دانم و بر مسئولين محترم است كه از خط مستقيم اسلام منحرف نشوند و سعى كنند روز به روز نظام با اسلام تطبيق بيشتر پيدا كند و دور از هر اختلاف، با اتحاد از اين عطيۀ الهى پاسدارى نمايند و خير و صلاح و رسيدگى به حال مستمندان را وجهۀ همت قرار دهند و بر مردم است كه در حفظ دست آوردهاى انقلاب اسلامى كوتاهى نكنند و سعى و كوشش خود را در پشتيبانى حاكميت اهداف قرآن مجيد و اعلاى كلمۀ اسلامى به كار گيرند و رضاى حضرت بقية الله روحى و ارواح العالمين له الفداء را در اعمال و كردار خود منظور دارند». (به نقل از فروغ فقاهت)
«حفظ اصل جمهورى اسلامى را لازم مى‌دانم و بر مسئولین محترم است که از خط مستقیم اسلام منحرف نشوند و سعى کنند روز به روز نظام با اسلام تطبیق بیشتر پیدا کند و دور از هر اختلاف، با اتحاد از این عطیه الهى پاسدارى نمایند و خیر و صلاح و رسیدگى به حال مستمندان را وجهه همت قرار دهند و بر مردم است که در حفظ دستاوردهاى انقلاب اسلامى کوتاهى نکنند و سعى و کوشش خود را در پشتیبانى حاکمیت اهداف قرآن مجید و اعلاى کلمه اسلامى به کار گیرند و رضاى حضرت بقيةالله روحي و أرواح العالمين له الفداء را در اعمال و کردار خود منظور دارند».


==پيام تسليت رهبر معظم انقلاب حضرت آيت الله خامنه‌اى==
==پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌اى==
بسم الله الرحمن الرحيم
بسم الله الرحمن الرحیم


إنا لله و إنا إليه راجعون
إنا لله و إنا إلیه راجعون


با تأسف و اندوه فراوان، خبر مصيبت بار فقدانى بزرگ و جبران ناپذير را دريافت كردم. عالم بزرگ، فقيه نام‌آور، مرجع تقليد عظيم الشأن، عبد صالح و تقى نقى زكى، آيت الله العظمى آقاى حاج سيد محمد رضا گلپايگانى - قدس الله نفسه و أعلى الله مقامه - دار فانى را وداع كردند و پس از عمرى مشحون از حسنات با نامۀ عملى سرشار از خيرات و مبرات، دعوت معبود را لبيك گفته، به پيشگاه محاسبۀ الهى شتافتند.
با تأسف و اندوه فراوان، خبر مصیبت‌بار فقدانى بزرگ و جبران‌ناپذیر را دریافت کردم. عالم بزرگ، فقیه نام‌آور، مرجع تقلید عظیم‌الشأن، عبد صالح و تقى نقى زکى، آیت‌الله‌العظمى آقاى حاج سید محمدرضا گلپایگانى - قدس الله نفسه و أعلى الله مقامه - دار فانى را وداع کردند و پس از عمرى مشحون از حسنات با نامه عملى سرشار از خیرات و مبرات، دعوت معبود را لبیک گفته، به پیشگاه محاسبه الهى شتافتند.


اينجانب با قلبى متألم و با تضرع و ابتهال از حضرت حق جلت عظمته مسئلت مى‌كنم كه اين ميهمان نيكوكار و مطيع را با «سلامٌ قولاً من ربّ رحيم» استقبال و ضيافت فرموده، به مرتبۀ والاى لقاء الله نايل فرمايد و بهترين پاداش صالحان را به وى ارزانى دارد. اين شخصيت والاى علمى كهنسال در ميان مراجع عظام تقليد، يكى از موفق‌ترين و سعادتمندترين‌ها بودند.
این‌جانب با قلبى متألم و با تضرع و ابتهال از حضرت حق جلت عظمته مسئلت مى‌کنم که این میهمان نیکوکار و مطیع را با «سلامٌ قولاً من ربّ رحیم» استقبال و ضیافت فرموده، به مرتبه والاى لقاء الله نایل فرماید و بهترین پاداش صالحان را به وى ارزانى دارد. این شخصیت والاى علمى کهن‌سال در میان مراجع عظام تقلید، یکى از موفق‌ترین و سعادتمندترین‌ها بودند.


سى و دو سال مرجع تقليد، حدود هفتاد سال مدرس حوزۀ علميّۀ قم و حدود هشتاد و پنج سال سرگرم فرا گرفتن و آموختن فقه آل محمد عليهم السلام بودند.
سى و دو سال مرجع تقلید، حدود هفتاد سال مدرس حوزه علمیه قم و حدود هشتاد و پنج سال سرگرم فراگرفتن و آموختن فقه آل‌محمد(ع) بودند.


اولين مدرسۀ علوم دينى به سبك جديد را ايشان در قم تأسيس كردند. اولين مؤسّسۀ بزرگ قرآنى را ايشان در قم بنيان نهادند. اولين فهرست بزرگ فقهى و حديثى با استفاده از دانش و اختراعات جديد بشرى را ايشان پديد آوردند. صدها مدرسه، مسجد و مؤسّسۀ تبليغ دين را در سراسر كشور و در كشورهاى ديگر بنياد كردند. هزاران شاگرد را از فقه پخته و عميق خود بهره‌مند ساختند. بسيارى آرا و نظرات فقهى كه حاكى از روشن‌بينى و ذهن نوگراى ايشان بود ارايه كردند و بالاتر از همه، با منش و رفتار پرهيزكارانه و با طهارت و تقوايى كه مى‌توانست براى علما و فقها الگويى زنده و ملموس باشد، عمرى پربركت را به زهد كامل گذرانيدند.
اولین مدرسه علوم دینى به سبک جدید را ایشان در قم تأسیس کردند. اولین مؤسّسه بزرگ قرآنى را ایشان در قم بنیان نهادند. اولین فهرست بزرگ فقهى و حدیثى با استفاده از دانش و اختراعات جدید بشرى را ایشان پدید آوردند. صدها مدرسه، مسجد و مؤسّسه تبلیغ دین را در سراسر کشور و در کشورهاى دیگر بنیاد کردند. هزاران شاگرد را از فقه پخته و عمیق خود بهره‌مند ساختند. بسیارى آرا و نظرات فقهى که حاکى از روشن‌بینى و ذهن نوگراى ایشان بود ارایه کردند و بالاتر از همه، با منش و رفتار پرهیزکارانه و با طهارت و تقوایى که مى‌توانست براى علما و فقها الگویى زنده و ملموس باشد، عمرى پربرکت را به زهد کامل گذرانیدند.


آن بزرگوار يكى از استوانه‌هاى انقلاب و نظام جمهورى اسلامى به شمار مى‌آيد. در دوران اختناق و در مقابله با حوادث سهمگين سالهاى تبعيد امام خمينى - قدس الله نفسه الزكية - مواردى پيش آمد كه صداى اين مرد بزرگ، تنها صداى تهديد كننده‌اى بود كه از حوزۀ علميّه برخاست و به نهضت شور و توان بخشيد. پس از پيروزى انقلاب در قضاياى عمومى كشور، حضورى بارز و پشتيبانى صريح از نظام جمهورى اسلامى و از مقام منيع رهبرى و شخص شخيص امام راحل - قدس الله نفسه الزكية - داشت و مورد تكريم و احترام بليغ آن حضرت بود. فقدان اين بقية السلف اعاظم و اين ملجأ و مرجع مؤمنان ثلمه‌اى بزرگ و ضايعه‌اى جبران ناپذير است.
آن بزرگوار یکى از استوانه‌هاى انقلاب و نظام جمهورى اسلامى بشمار مى‌آید. در دوران اختناق و در مقابله با حوادث سهمگین سال‌هاى تبعید امام خمینى - قدس الله نفسه الزکية - مواردى پیش آمد که صداى این مرد بزرگ، تنها صداى تهدیدکننده‌اى بود که از حوزه علمیه برخاست و به نهضت شور و توان بخشید. پس از پیروزى انقلاب در قضایاى عمومى کشور، حضورى بارز و پشتیبانى صریح از نظام جمهورى اسلامى و از مقام منیع رهبرى و شخص شخیص امام راحل - قدس الله نفسه الزکية - داشت و مورد تکریم و احترام بلیغ آن حضرت بود. فقدان این بقيةالسلف اعاظم و این ملجأ و مرجع مؤمنان ثلمه‌اى بزرگ و ضایعه‌اى جبران‌ناپذیر است.


اينجانب مصيبت اين فقدان تأسف بار را به پيشگاه حضرت بقية الله الاعظم ارواحنا فداه و به علماى عظام و مراجع تقليد و حوزه‌هاى علميّه و به عموم شيعيان و علاقه‌مندان و مقلدان ايشان و به خصوص به بيت شريف و منيع و آقازادگان محترم ايشان تسليت مى‌گويم و در اين شب جمعه رحمت، لطف و تفضل و غفران الهى را براى ايشان مسئلت مى‌نمايم.
این‌جانب مصیبت این فقدان تأسف‌بار را به پیشگاه حضرت بقيةالله الأعظم أرواحنا فداه و به علماى عظام و مراجع تقلید و حوزه‌هاى علمیه و به عموم شیعیان و علاقه‌مندان و مقلدان ایشان و به‌خصوص به بیت شریف و منیع و آقازادگان محترم ایشان تسلیت مى‌گویم و در این شب جمعه رحمت، لطف و تفضل و غفران الهى را براى ایشان مسئلت مى‌نمایم.


سيد على خامنه‌اى
سید على خامنه‌اى


24 جمادى الثانى 1414 برابر با 18 آذر ماه 1372
24 جمادى‌الثانى 1414 برابر با 18 آذرماه 1372.


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# «نامداران راحل، زندگی‌نامه چهل تن از مشاهیر شیعه»، کریم جوانشیر، انتشارات سالار (عضو شرکت  تعاونی  ناشران و نویسندگان  استان آذربایجان شرقی)، ص401-416، اسفندماه 1375.
# «نامداران راحل، زندگی‌نامه چهل تن از مشاهیر شیعه»، کریم جوانشیر، انتشارات سالار (عضو شرکت  تعاونی  ناشران و نویسندگان  استان آذربایجان شرقی)، ص401-416، اسفندماه 1375.
# «گلشن ابرار»، جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم زیر نظر پژوهشکده باقرالعلوم(ع)وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی ج2 ص945نشر معروفقم 1379.
# «گلشن ابرار»، جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم زیر نظر پژوهشکده باقرالعلوم(ع)وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، ج2، ص945، نشر معروف، قم، 1379.
# «زندگی‌نامه آیت‌الله‌العظمی سید محمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد»،  محمدمهدی امامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1382.
 


# «زندگی‌نامه آیت‌الله‌العظمی سید محمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد»  محمدمهدی امامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1382.
{{فقیهان شیعه}}
{{فقیهان شیعه}}
== وابسته‌ها ==
== وابسته‌ها ==
۱۱۱

ویرایش