۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ترجمه و شرح برهان شفاء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ب' به 'ی‌ب'
جز (جایگزینی متن - 'ما' به 'ما') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ب' به 'ی‌ب') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
آنچه مسلم است این است که [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخالرئیس]] به ترجمه عربی برهان ارسطو و شروح عربی آن دست یافته و از آن‌ها استفاده کرده است اما تعیین اینکه کدام ترجمه و کدام شرح در دسترس وی بوده چندان سهل نیست. | آنچه مسلم است این است که [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخالرئیس]] به ترجمه عربی برهان ارسطو و شروح عربی آن دست یافته و از آن‌ها استفاده کرده است اما تعیین اینکه کدام ترجمه و کدام شرح در دسترس وی بوده چندان سهل نیست. | ||
شاید برخی چنین بپندارند که [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] را بیشتر باید شارح و مفسر برهان دانست تا مؤلف آن، اما چنین قضاوتی درباره وی منصفانه نیست؛ زیرا شیخ درعینحال که شارح است ناقد نیز | شاید برخی چنین بپندارند که [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] را بیشتر باید شارح و مفسر برهان دانست تا مؤلف آن، اما چنین قضاوتی درباره وی منصفانه نیست؛ زیرا شیخ درعینحال که شارح است ناقد نیز می‌باشد و با اینکه مقتبِس است مقلد نمی‌باشد. [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] در کتابِ برهانِ خود از محدوده مباحث برهان ارسطو فراتر رفته، بحثهایی در مقولات علم‌النفس، طبیعیات و متافیزیک نیز آورده است. [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] در این کتاب از هیچ کوششی در دقت در تعبیر، رعایت روانی و سادگی لغات، تبیین و توضیح آرا، ترتیب و تسلسل منطقی مباحث، پرهیز از تکرار مطالب، دریغ نکرده است؛ اما درعینحال سبک نگارش او خالی از گنگی و اندکی غموض و ابهام نیست و این نکته‌ای است که در همه تألیفات [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخالرئیس]]- به‌جز اشارات و تنبیهات- مشاهده می‌شود. کتاب اشارات و تنبیهات [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] به‌ویژه چهار نمط اخیر آن از سبک نگارش زیبا و ویژه‌ای برخوردار است که نظیر آن در کتب دیگر وی مشاهده نمی‌شود.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، صفحات الف تا پ</ref> | ||
اثر حاضر، شامل متن، ترجمه و شرح مقاله اول از برهان [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] است. کتاب برهان شفا در سالهای 1363 تا 1365ش توسط [[مصباح یزدی، محمدتقی|آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی]] در مؤسسه در راه حق قم تدریس می‌شده است. نوارهای ضبطشده آن دروس پیادهسازی شده و در سال 1367ش برای تحقیق و تنظیم به جهت چاپ در قالب کتاب به [[غرویان، محسن|محسن غرویان]] سپرده شده است. در ابتدا قرار بر این بوده که صرفاً آنچه از نوار پیاده شده، ویرایش و سپس به دست چاپ سپرده شود؛ اما پس از ویراستاری درس اول، بهتر آن دیده شده که پس از آوردن متن، ترجمه‌ای معادل متن، به‌صورت روان نوشته شود و پس‌ازآن مطالبی که محتاج شرح و توضیحاند با عناوین خاص و با شماره‌های مسلسل در بندهای جداگانه تنظیم شوند تا دستیابی به مطالب و مراجعه به آن‌ها برای خوانندگان آسان گردد. [[غرویان، محسن|محسن غرویان]]، علاوه بر این امر در هر بحثی از مطالب کتاب سعی کرده به کتب منطقی دیگر و احیاناً کتاب‌های فلسفی نیز مراجعه کند و در موارد لازم بحثها را به‌صورتی تطبیقی، بررسی و نقد کند.<ref>ر.ک: همان، صفحه پ</ref> | اثر حاضر، شامل متن، ترجمه و شرح مقاله اول از برهان [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‌سینا]] است. کتاب برهان شفا در سالهای 1363 تا 1365ش توسط [[مصباح یزدی، محمدتقی|آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی]] در مؤسسه در راه حق قم تدریس می‌شده است. نوارهای ضبطشده آن دروس پیادهسازی شده و در سال 1367ش برای تحقیق و تنظیم به جهت چاپ در قالب کتاب به [[غرویان، محسن|محسن غرویان]] سپرده شده است. در ابتدا قرار بر این بوده که صرفاً آنچه از نوار پیاده شده، ویرایش و سپس به دست چاپ سپرده شود؛ اما پس از ویراستاری درس اول، بهتر آن دیده شده که پس از آوردن متن، ترجمه‌ای معادل متن، به‌صورت روان نوشته شود و پس‌ازآن مطالبی که محتاج شرح و توضیحاند با عناوین خاص و با شماره‌های مسلسل در بندهای جداگانه تنظیم شوند تا دستیابی به مطالب و مراجعه به آن‌ها برای خوانندگان آسان گردد. [[غرویان، محسن|محسن غرویان]]، علاوه بر این امر در هر بحثی از مطالب کتاب سعی کرده به کتب منطقی دیگر و احیاناً کتاب‌های فلسفی نیز مراجعه کند و در موارد لازم بحثها را به‌صورتی تطبیقی، بررسی و نقد کند.<ref>ر.ک: همان، صفحه پ</ref> | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
===فصل چهارم=== | ===فصل چهارم=== | ||
این فصل پیرامون مبادی اقیسه است و مطالب آن برگرفته از فصل ششم از مقاله اول برهان ارسطو و فصل اول از مقاله اول کتاب جدل و کتاب خطابه وی | این فصل پیرامون مبادی اقیسه است و مطالب آن برگرفته از فصل ششم از مقاله اول برهان ارسطو و فصل اول از مقاله اول کتاب جدل و کتاب خطابه وی می‌باشد. موضوعات این فصل عبارتند از: | ||
# تقسیم مبادی قیاس به مصدق و غیر مصدق و تقسیم مصدق به ضروری، ظنی و تسلیمی (مسلم). | # تقسیم مبادی قیاس به مصدق و غیر مصدق و تقسیم مصدق به ضروری، ظنی و تسلیمی (مسلم). | ||
# تقسیم مبادی ضروری به ضروریه ظاهر و ضروریه غیر ظاهر. تقسیم ضروریه غیر ظاهر به عقلیه و وهمیه. تقسیم ضروریه عقلیه به اولیات و غیر اولیات. | # تقسیم مبادی ضروری به ضروریه ظاهر و ضروریه غیر ظاهر. تقسیم ضروریه غیر ظاهر به عقلیه و وهمیه. تقسیم ضروریه عقلیه به اولیات و غیر اولیات. | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
# تقسیم مبادی به مرکب و مفرد. مرکب بودن قضایای متعارفه و اصول موضوعه. موضوع صناعت (علم). | # تقسیم مبادی به مرکب و مفرد. مرکب بودن قضایای متعارفه و اصول موضوعه. موضوع صناعت (علم). | ||
# تأخر مطلب «لم» از مطلب «ما» و انقاسم مطلب «لم» به لم اثباتی و لم ثبوتی. | # تأخر مطلب «لم» از مطلب «ما» و انقاسم مطلب «لم» به لم اثباتی و لم ثبوتی. | ||
# علیت حد وسط در قیاس. نظیر این بحث در فصل سیزدهم از مقاله اول و فصل هجدهم از مقاله دوم برهان ارسطو | # علیت حد وسط در قیاس. نظیر این بحث در فصل سیزدهم از مقاله اول و فصل هجدهم از مقاله دوم برهان ارسطو می‌بینید. | ||
ابن‌سینا علاوه بر آنچه در این فصل پیرامون مبادی برهان آورده است، در فصل دوازدهم از همین مقاله و فصل اول از مقاله دوم به‌طور وافی دراینباره بحث کرده است. همچنین در فصل هفتم از مقاله اول و فصل سوم از مقاله سوم به‌تفصیل پیرامون برهان «لم» سخن گفته است. | ابن‌سینا علاوه بر آنچه در این فصل پیرامون مبادی برهان آورده است، در فصل دوازدهم از همین مقاله و فصل اول از مقاله دوم به‌طور وافی دراینباره بحث کرده است. همچنین در فصل هفتم از مقاله اول و فصل سوم از مقاله سوم به‌تفصیل پیرامون برهان «لم» سخن گفته است. | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
# بررسی تعریف برهان به: قیاس مؤتلف یقینی. | # بررسی تعریف برهان به: قیاس مؤتلف یقینی. | ||
# استقراء تام و ناقص، بازگشت استقراء تام به قیاس مقسم. بحث استقراء در انالوطیقای اولی مقاله دوم فصل بیست و سوم از منطق ارسطو آمده است. | # استقراء تام و ناقص، بازگشت استقراء تام به قیاس مقسم. بحث استقراء در انالوطیقای اولی مقاله دوم فصل بیست و سوم از منطق ارسطو آمده است. | ||
# مفاد برهان «ان» و «لم»، برهان «ان» مطلق؛ دلیل. این مباحث تلخیصی از فصل سیزدهم مقاله اول برهان ارسطو | # مفاد برهان «ان» و «لم»، برهان «ان» مطلق؛ دلیل. این مباحث تلخیصی از فصل سیزدهم مقاله اول برهان ارسطو می‌باشد. | ||
# سبب وجود اکبر و سبب وجود اکبر در اصغر. | # سبب وجود اکبر و سبب وجود اکبر در اصغر. | ||
# منوط بودن لمیت برهان بر انکشاف علیت اوسط نسبت به اکبر. | # منوط بودن لمیت برهان بر انکشاف علیت اوسط نسبت به اکبر. | ||