معجم المفسرين من صدر الإسلام حتی العصر الحاضر: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۶ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ج' به 'ه‌ج'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎د' به 'ه‌د')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ج' به 'ه‌ج')
خط ۵۰: خط ۵۰:
# پس از موارد فوق، اسم مفسر مورد نظر، نام پدرش، جدش، نسبتش، اختصاصاتش در دیگر علوم، مانند حدیث و ادبیات و لغت و...، مکان ولادتش، مراحل آموزش و کارها و مناصبش را ذکر کرده است و پس از آن به بیان مکان وفات و مؤلفات شخص در تفسیر، به‎تفکیک آثار مطبوع و مخطوط پرداخته است.
# پس از موارد فوق، اسم مفسر مورد نظر، نام پدرش، جدش، نسبتش، اختصاصاتش در دیگر علوم، مانند حدیث و ادبیات و لغت و...، مکان ولادتش، مراحل آموزش و کارها و مناصبش را ذکر کرده است و پس از آن به بیان مکان وفات و مؤلفات شخص در تفسیر، به‎تفکیک آثار مطبوع و مخطوط پرداخته است.
# او اسامی را به‎ترتیب ابجد بر اساس تاریخ وفات شخص، برای هرکدام از مفسران ذکر کرده است و در این راستا به‎ترتیب حرف اسم اول و سپس حرف اسم دوم را در نظر گرفته است؛ مثلا ابراهیم بن ابراهیم، قبل از ابراهیم بن احمد ذکر شده و احمد بن ابراهیم، قبل از احمد بن احمد و... او برای رعایت مرحله بعد، تاریخ وفات را هم به این امر افزوده است و این امر را مخصوصاً در مواردی که اسامی قاریان و مفسران یکی بوده به‌دقت رعایت کرده است؛ مثلا ابراهیم بن احمد متوفی 710ق، قبل از ابراهیم بن احمد متوفی 866ق، ذکر شده است. [[نويهض، عادل|عادل نویهض]]، برای تطبیق تاریخ هجری و میلادی دو راه پیش رو داشته که راه دوم را انتخاب کرده است؛ یعنی در حالتی که مصادر ترجمه، اسم ماهی (از ماه‎های قمری) را که صاحب ترجمه در آن متولد شده یا وفات یافته، ذکر نکرده‌اند، یا باید هر دو سال میلادی که با آن سال قمری موافق بوده‌اند را ذکر کرد؛ مثلا در سال 759ق، گفت: 1357 و 1358م و یا باید از میان این دو سال یکی را که به دلیل یا قرینه‌ای ترجیح دارد، برگزید و فقط همان را ذکر کرد. به‎هرحال نویسنده روش دوم را در ذکر تطبیق میان سال‎های میلادی و هجری برگزیده است؛ هرچند گاهی به مذاق محققان خوش نیاید.
# او اسامی را به‎ترتیب ابجد بر اساس تاریخ وفات شخص، برای هرکدام از مفسران ذکر کرده است و در این راستا به‎ترتیب حرف اسم اول و سپس حرف اسم دوم را در نظر گرفته است؛ مثلا ابراهیم بن ابراهیم، قبل از ابراهیم بن احمد ذکر شده و احمد بن ابراهیم، قبل از احمد بن احمد و... او برای رعایت مرحله بعد، تاریخ وفات را هم به این امر افزوده است و این امر را مخصوصاً در مواردی که اسامی قاریان و مفسران یکی بوده به‌دقت رعایت کرده است؛ مثلا ابراهیم بن احمد متوفی 710ق، قبل از ابراهیم بن احمد متوفی 866ق، ذکر شده است. [[نويهض، عادل|عادل نویهض]]، برای تطبیق تاریخ هجری و میلادی دو راه پیش رو داشته که راه دوم را انتخاب کرده است؛ یعنی در حالتی که مصادر ترجمه، اسم ماهی (از ماه‎های قمری) را که صاحب ترجمه در آن متولد شده یا وفات یافته، ذکر نکرده‌اند، یا باید هر دو سال میلادی که با آن سال قمری موافق بوده‌اند را ذکر کرد؛ مثلا در سال 759ق، گفت: 1357 و 1358م و یا باید از میان این دو سال یکی را که به دلیل یا قرینه‌ای ترجیح دارد، برگزید و فقط همان را ذکر کرد. به‎هرحال نویسنده روش دوم را در ذکر تطبیق میان سال‎های میلادی و هجری برگزیده است؛ هرچند گاهی به مذاق محققان خوش نیاید.
# او در مواردی که بر تاریخ ولادت یا وفات شخص دست نیافته، با استناد بر مصادر ترجمه آن شخص به ذکر زمانی که نویسنده در آن وقت، زنده بوده، بسنده کرده است و در مواردی که مصادر ترجمه شخص خالی از هرگونه اطلاع درباره دوران زندگی آن شخص بوده، [[نويهض، عادل|نویهض]] در این کتاب، به‎جای تاریخ آن شخص، علامت استفهام قرار داده است.
# او در مواردی که بر تاریخ ولادت یا وفات شخص دست نیافته، با استناد بر مصادر ترجمه آن شخص به ذکر زمانی که نویسنده در آن وقت، زنده بوده، بسنده کرده است و در مواردی که مصادر ترجمه شخص خالی از هرگونه اطلاع درباره دوران زندگی آن شخص بوده، [[نويهض، عادل|نویهض]] در این کتاب، به‌جای تاریخ آن شخص، علامت استفهام قرار داده است.
# برای تسهیل دستیابی جستجوگران به هر مفسری، نویسنده، معجم خویش را به ‎دو صورت ارائه کرده است:
# برای تسهیل دستیابی جستجوگران به هر مفسری، نویسنده، معجم خویش را به ‎دو صورت ارائه کرده است:
#:الف)- آن را در آغاز هر حرف ابجدی قرار داده که این دربردارنده شهرتی است که با آن حرف شروع می‌شود و سپس اسم و تاریخ وفات شخص را آورده است؛
#:الف)- آن را در آغاز هر حرف ابجدی قرار داده که این دربردارنده شهرتی است که با آن حرف شروع می‌شود و سپس اسم و تاریخ وفات شخص را آورده است؛
خط ۶۱: خط ۶۱:
وَرجَلانی (500-570ه/1106-1175م)
وَرجَلانی (500-570ه/1106-1175م)


یوسف بن ابراهیم بن میاد سدراتی ورجلانی، ابویعقوب: مورخ، مفسر، از بزرگان فقهای اباضیه. متولد و متوفی در ورجلان. او در جوانی به اندلس سفر کرد و برای طلب علم در قرطبه ساکن شد. اهالی اندلس او را به جاحظ تشبیه کرده‌اند. او به شهرش برگشت و از آنجا به مشرق منتقل شد و از مشهورترین شهرهای علمی بازدید کرد و اکابر علما و بزرگان را دید و در یکی از سفرهای علمی به نزدیکی‎های خط استوا در آفریقای مرکزی رسید. در نهایت، او خود را وقف علم کرد و در ورجلان مستقر شد. گفته شده که به مدت هفت سال از خانه خودش خارج نشد و در خانه هم به‎جز در حالت نوشتن و تدریس و مقابله دواوین وتفسیر کتاب‌ها دیده نشد. وی در محل تولد خویش از دنیا رفت. از آثار او «تفسير القرآن الكريم» در هفت جلد می‎باشد. برادی درباره او می‌گوید: در شهر ریغ کتاب پرحجمی را از وی دیدم... کتابی که حدود هفتصد صفحه بود و حاوی تفسیر فاتحة‎ الكتاب و بقره و آل عمران... بلیغ‎تر از آن و آرامش‎بخش‎تر از آن در لغت و اعراب و حکم روشن و قرائت ظاهر یا شاذ و ناسخ و منسوخ و... را هرگز ندیده‌ام<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34536/1/808 ر.ک: همان، ص808]</ref><ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34536/1/809 ر.ک: همان، 809]</ref>
یوسف بن ابراهیم بن میاد سدراتی ورجلانی، ابویعقوب: مورخ، مفسر، از بزرگان فقهای اباضیه. متولد و متوفی در ورجلان. او در جوانی به اندلس سفر کرد و برای طلب علم در قرطبه ساکن شد. اهالی اندلس او را به جاحظ تشبیه کرده‌اند. او به شهرش برگشت و از آنجا به مشرق منتقل شد و از مشهورترین شهرهای علمی بازدید کرد و اکابر علما و بزرگان را دید و در یکی از سفرهای علمی به نزدیکی‎های خط استوا در آفریقای مرکزی رسید. در نهایت، او خود را وقف علم کرد و در ورجلان مستقر شد. گفته شده که به مدت هفت سال از خانه خودش خارج نشد و در خانه هم به‌جز در حالت نوشتن و تدریس و مقابله دواوین وتفسیر کتاب‌ها دیده نشد. وی در محل تولد خویش از دنیا رفت. از آثار او «تفسير القرآن الكريم» در هفت جلد می‎باشد. برادی درباره او می‌گوید: در شهر ریغ کتاب پرحجمی را از وی دیدم... کتابی که حدود هفتصد صفحه بود و حاوی تفسیر فاتحة‎ الكتاب و بقره و آل عمران... بلیغ‎تر از آن و آرامش‎بخش‎تر از آن در لغت و اعراب و حکم روشن و قرائت ظاهر یا شاذ و ناسخ و منسوخ و... را هرگز ندیده‌ام<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34536/1/808 ر.ک: همان، ص808]</ref><ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34536/1/809 ر.ک: همان، 809]</ref>


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش