پرش به محتوا

مجموعه‌ای از آثار عطار نیشابوری: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۶ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ها' به 'ه‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ج' به 'ن‌ج')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ها' به 'ه‌ها')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۶: خط ۴۶:
برخی از محققین، پندنامه را از جمله آثار عطار نیشابوری می‌دانند نه از عطار تونی و نه از عطار همدانی (معروف به ابوالعلاء) معاصر شیخ و نه هیچ عطار جعال دیگر<ref>ر.ک: صرافی، عباسعلی، صفحه سی‎وچهار </ref>‏؛ ولی برخی دیگر معتقدند آثاری چون بلبل نامه، سی فصل و بی‌سرنامه قطعاً از کسان دیگری است که به روزگاران مختلف می‎زیسته و عطار تخلص داشته‌اند<ref>ر.ک: سادات ناصری، سید حسن، ص20-19</ref>.
برخی از محققین، پندنامه را از جمله آثار عطار نیشابوری می‌دانند نه از عطار تونی و نه از عطار همدانی (معروف به ابوالعلاء) معاصر شیخ و نه هیچ عطار جعال دیگر<ref>ر.ک: صرافی، عباسعلی، صفحه سی‎وچهار </ref>‏؛ ولی برخی دیگر معتقدند آثاری چون بلبل نامه، سی فصل و بی‌سرنامه قطعاً از کسان دیگری است که به روزگاران مختلف می‎زیسته و عطار تخلص داشته‌اند<ref>ر.ک: سادات ناصری، سید حسن، ص20-19</ref>.


به‎هرحال پندنامه از آن عطار یا هر شاعر دیگری که‎ باشد‎ از دیرباز موردتوجه شاعران و شارحان و محققان بوده است و مانند گلستان سعدی در مکتب‎خانه‎ها و مدارس تدریس می‌شده است‎. هم‎اکنون نیز این کتاب در برخی از کشورها و از جمله در‎ دانشکده‎های‎ ادبیات‎ و الهیات ترکیه تدریس می‌شود. به همین دلیل بارها آن را ترجمه کرده و بر آن شرح‎ها نوشته‌اند. این کتاب ‎‎مانند‎ کتب علمی و ادبی و اخلاقی قدما با حمد خدا و نعت پیغمبر اکرم(ص) آغاز می‌شود‎ و مباحثی‎ از‎ قبیل نکوهش نفس اماره، فواید خاموشی، اخلاق حمیده، اسباب عافیت، فواید صبر، بیان دانش، صحبت‎ ناجنس، صفت شکر، حق و الدین، مذمت دروغ‎گویی، بی‎وفائی جهان، صفت صدق و امانت و سخاوت‎، احتراز از خشم، اکرام‎ مهمان‎، قناعت، فتوت و جوانمردی را شامل می‌شود. در پندنامه تلمیحات مذهبی و اشارات تاریخی فراوان وجود دارد از آن جمله: طوفان نوح، سرگذشت قوم عاد، داود و سلیمان و ایوب و عیسی و یونس پیغامبر<ref>ر.ک: بی‌نام، ص201-200</ref>.
به‎هرحال پندنامه از آن عطار یا هر شاعر دیگری که‎ باشد‎ از دیرباز موردتوجه شاعران و شارحان و محققان بوده است و مانند گلستان سعدی در مکتب‎خانه‌ها و مدارس تدریس می‌شده است‎. هم‎اکنون نیز این کتاب در برخی از کشورها و از جمله در‎ دانشکده‌های‎ ادبیات‎ و الهیات ترکیه تدریس می‌شود. به همین دلیل بارها آن را ترجمه کرده و بر آن شرح‎ها نوشته‌اند. این کتاب ‎‎مانند‎ کتب علمی و ادبی و اخلاقی قدما با حمد خدا و نعت پیغمبر اکرم(ص) آغاز می‌شود‎ و مباحثی‎ از‎ قبیل نکوهش نفس اماره، فواید خاموشی، اخلاق حمیده، اسباب عافیت، فواید صبر، بیان دانش، صحبت‎ ناجنس، صفت شکر، حق و الدین، مذمت دروغ‎گویی، بی‎وفائی جهان، صفت صدق و امانت و سخاوت‎، احتراز از خشم، اکرام‎ مهمان‎، قناعت، فتوت و جوانمردی را شامل می‌شود. در پندنامه تلمیحات مذهبی و اشارات تاریخی فراوان وجود دارد از آن جمله: طوفان نوح، سرگذشت قوم عاد، داود و سلیمان و ایوب و عیسی و یونس پیغامبر<ref>ر.ک: بی‌نام، ص201-200</ref>.


بسیاری از‎ آیات قرآن و احادیث نیز در آن تحلیل شده است، مانند این ابیات:
بسیاری از‎ آیات قرآن و احادیث نیز در آن تحلیل شده است، مانند این ابیات:
خط ۹۸: خط ۹۸:
'''ای دریغا نفس ما در معصیت***خود خودی کردی بری از معرفت'''<ref>ر.ک: همان، ص60</ref>.
'''ای دریغا نفس ما در معصیت***خود خودی کردی بری از معرفت'''<ref>ر.ک: همان، ص60</ref>.


عشق بلبل به گل یکی از حکایت‎های خیالی در ادبیات فارسی است که‎ شاعران‎ متعدد‎ درباره آن سخن گفته و طبع‎آزمایی کرده‌اند. در ابتدا شاعران اشاراتی به دلدادگی و ناله و فغانِ بلبل‎ و حُسنِ گل می‌کردند، ولی از قرن هفتم به بعد، هنگامی‌که استفاده از‎ زبانِ حال به‎عنوان‎ شگردی‎ ادبی در میان شعرا شایع شد، به داستان گل و بلبل هم شاخ و برگ‎هایی داده شد و چند داستان عاشقانه (رمانس) به‎صورت مثنوی دراین‎باره سروده شد. معروف‎ترینِ این مثنوی‎ها بلبل‎نامه‌ای‎ است که به فریدالدین عطار نیشابوری نسبت داده شده است؛ ولی در حقیقت حدود دو قرن پس از عطار یعنی در اواخر قرن هشتم تا اوایل قرن نهم سروده شده است (یکی‎ از‎ نسخه‎های خطی این اثر که در ایاسوفیاست مورخ 828ق است). مثنوی دیگر نزهت الاحباب است که آن نیز به عطار نسبت داده شده است و مانند بلبل‎نامه مدت‎ها پس از عطار‎ سروده‎ شده است. سرایندگان اصلی این دو مثنوی هنوز شناخته نشده‌اند<ref>ر.ک: پورجوادی، نصرالله، ص5</ref>.
عشق بلبل به گل یکی از حکایت‎های خیالی در ادبیات فارسی است که‎ شاعران‎ متعدد‎ درباره آن سخن گفته و طبع‎آزمایی کرده‌اند. در ابتدا شاعران اشاراتی به دلدادگی و ناله و فغانِ بلبل‎ و حُسنِ گل می‌کردند، ولی از قرن هفتم به بعد، هنگامی‌که استفاده از‎ زبانِ حال به‎عنوان‎ شگردی‎ ادبی در میان شعرا شایع شد، به داستان گل و بلبل هم شاخ و برگ‎هایی داده شد و چند داستان عاشقانه (رمانس) به‎صورت مثنوی دراین‎باره سروده شد. معروف‎ترینِ این مثنوی‎ها بلبل‎نامه‌ای‎ است که به فریدالدین عطار نیشابوری نسبت داده شده است؛ ولی در حقیقت حدود دو قرن پس از عطار یعنی در اواخر قرن هشتم تا اوایل قرن نهم سروده شده است (یکی‎ از‎ نسخه‌های خطی این اثر که در ایاسوفیاست مورخ 828ق است). مثنوی دیگر نزهت الاحباب است که آن نیز به عطار نسبت داده شده است و مانند بلبل‎نامه مدت‎ها پس از عطار‎ سروده‎ شده است. سرایندگان اصلی این دو مثنوی هنوز شناخته نشده‌اند<ref>ر.ک: پورجوادی، نصرالله، ص5</ref>.


منظومه سی‌فصل مناظره یک پیر با عطار است:
منظومه سی‌فصل مناظره یک پیر با عطار است:
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش