۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
همایون‌نامه (تاریخ منظوم): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'س‌ا' به 'س‌ا'
جز (جایگزینی متن - 'ن‌ه' به 'ن‌ه') |
جز (جایگزینی متن - 'س‌ا' به 'س‌ا') |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==انگیزه نگارش== | ==انگیزه نگارش== | ||
درباره علت سرایش همایون‌نامه نیز در منظومه آمده است که یک شب شخصی به خواب سراینده آمده و به او یادآور شده که با توجه به طبع جوان و ذوق روانی که دارد شایسته است کتابی به نظم درآورد تا از او یادگار ارزنده‌ای در جهان بماند؛ پس از بیداری، یکی از دوستانش برای وی کتابی از سیره پیامبر و تاریخ اسلام هدیه میآورد؛ [[حکیم زجاجی|زجاجی]] آن را به فال نیک می‌گیرد و در صدد برمیآید «همان کتاب همایون» را به نظم درآورد و به پیشگاه | درباره علت سرایش همایون‌نامه نیز در منظومه آمده است که یک شب شخصی به خواب سراینده آمده و به او یادآور شده که با توجه به طبع جوان و ذوق روانی که دارد شایسته است کتابی به نظم درآورد تا از او یادگار ارزنده‌ای در جهان بماند؛ پس از بیداری، یکی از دوستانش برای وی کتابی از سیره پیامبر و تاریخ اسلام هدیه میآورد؛ [[حکیم زجاجی|زجاجی]] آن را به فال نیک می‌گیرد و در صدد برمیآید «همان کتاب همایون» را به نظم درآورد و به پیشگاه شمس‌الدین محمد جوینی تقدیم کند. گویا همان دوستی که کتاب را برای وی هدیه آورده، او را به این کار تشویق نیز کرده است. ضمناً باید در نظر داشت که [[حکیم زجاجی|زجاجی]] با شاهنامه کاملاً آشنا و مأنوس بوده است که چنین پیشنهادی به او شده و او نیز در خود توانایی تقلید از فردوسی و رقابت با او را دیده است<ref>ر.ک: عباسی، جواد؛ راشکی علیآبادی، جواد، ص50؛ مقدمه مصحح، صفحه بیستوچهار</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
همان طور که بیان شد همایون‌نامه از دو بخش تشکیل شده است و این مقاله در صدد معرفی بخش نخست آن است. | همان طور که بیان شد همایون‌نامه از دو بخش تشکیل شده است و این مقاله در صدد معرفی بخش نخست آن است. | ||
بخش نخست بعد از یادداشت مصحح با گزارش ولادت پیامبر اکرم(ص) و رویدادهای صدر اسلام آغاز می‌شود و تا وفات حضرت محمد(ص) ادامه مییابد و در پایان، ستایشی منظوم تقدیم | بخش نخست بعد از یادداشت مصحح با گزارش ولادت پیامبر اکرم(ص) و رویدادهای صدر اسلام آغاز می‌شود و تا وفات حضرت محمد(ص) ادامه مییابد و در پایان، ستایشی منظوم تقدیم شمس‌الدین محمد جوینی شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
پس از تحمیدیه، نعت 83 بیتی پیامبر و سپس منقبت خلفای راشدین در 103 بیت آمده است. 336 بیت بعد از آن، مدح مهتران زمان است و بعد، [[حکیم زجاجی|زجاجی]] در 67 بیت، ذیل عنوان «ترتیب کتاب همایون‌نامه» به گزارش ترتیب تاریخی موضوعات منظومه پرداخته و همچنان که خود خاطرنشان کرده، «در او اول از کار پیغمبر است». متن اثر با روایت مولود پیامبر اسلام(ص) آغاز شده است<ref>ر.ک: همان، ص58</ref>. | پس از تحمیدیه، نعت 83 بیتی پیامبر و سپس منقبت خلفای راشدین در 103 بیت آمده است. 336 بیت بعد از آن، مدح مهتران زمان است و بعد، [[حکیم زجاجی|زجاجی]] در 67 بیت، ذیل عنوان «ترتیب کتاب همایون‌نامه» به گزارش ترتیب تاریخی موضوعات منظومه پرداخته و همچنان که خود خاطرنشان کرده، «در او اول از کار پیغمبر است». متن اثر با روایت مولود پیامبر اسلام(ص) آغاز شده است<ref>ر.ک: همان، ص58</ref>. | ||
موضوع این بخش همایون‌نامه شرح احوال حضرت محمد(ص) و حوادث صدر اسلام تا وفات پیامبر(ص) است و اثر، با گزارش چگونگی رحلت و خاکسپاری آن حضرت پایان مییابد. مؤخره 45 بیتی آن هم ستایش مخدوم سراینده ( | موضوع این بخش همایون‌نامه شرح احوال حضرت محمد(ص) و حوادث صدر اسلام تا وفات پیامبر(ص) است و اثر، با گزارش چگونگی رحلت و خاکسپاری آن حضرت پایان مییابد. مؤخره 45 بیتی آن هم ستایش مخدوم سراینده (شمس‌الدین محمد جوینی) است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
مطابق با سنت رایج در سبک منظومههای دینی، تاریخی و پهلوانی پس از فردوسی، [[حکیم زجاجی|زجاجی]] هم علاوه بر قالب و وزن همایون‌نامه، به شیوههای مختلف دیگر از شاهنامه تأثیر پذیرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | مطابق با سنت رایج در سبک منظومههای دینی، تاریخی و پهلوانی پس از فردوسی، [[حکیم زجاجی|زجاجی]] هم علاوه بر قالب و وزن همایون‌نامه، به شیوههای مختلف دیگر از شاهنامه تأثیر پذیرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||