پرش به محتوا

مکتبة المحقق الطباطبائي: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۶ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ها' به 'ه‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ها' به 'ه‌ها')
خط ۲۸: خط ۲۸:
</div>
</div>


'''مكتبة المحقق الطباطبائي ''' یا به فارسی، کتابخانه محقق طباطبایى، یکی از زیرمجموعه‎های «بنیاد محقق طباطبایی» در قم است. این کتابخانه دارای بخش‎های متعددی است و در سال 1375ش، به همت حجت‎الاسلام شهرستانی، فعالیت خود را به‎صورت رسمی آغاز کرد. کتابخانه محقق طباطبایى، داراى بیش از بیست هزار جلد کتاب چاپى، بیشتر به زبان عربى و فارسى، در زمینه‎هاى مختلف علوم، مانند علوم قرآن و تفسیر، تاریخ، تراجم و رجال، حدیث، فقه، اصول، ادبیات، کتاب‎شناسى و فهارس نسخ خطى است. بخش عمده‌اى از این کتاب‌ها درباره کتاب‎شناسى و تراجم و حدیث است. مجموعه کتاب‌های چاپ سنگی، نشریات و کتاب‌های خطی، اسناد و میکروفیلم‎ها نیز در این کتابخانه وجود دارد.
'''مكتبة المحقق الطباطبائي ''' یا به فارسی، کتابخانه محقق طباطبایى، یکی از زیرمجموعه‌های «بنیاد محقق طباطبایی» در قم است. این کتابخانه دارای بخش‎های متعددی است و در سال 1375ش، به همت حجت‎الاسلام شهرستانی، فعالیت خود را به‎صورت رسمی آغاز کرد. کتابخانه محقق طباطبایى، داراى بیش از بیست هزار جلد کتاب چاپى، بیشتر به زبان عربى و فارسى، در زمینه‌هاى مختلف علوم، مانند علوم قرآن و تفسیر، تاریخ، تراجم و رجال، حدیث، فقه، اصول، ادبیات، کتاب‎شناسى و فهارس نسخ خطى است. بخش عمده‌اى از این کتاب‌ها درباره کتاب‎شناسى و تراجم و حدیث است. مجموعه کتاب‌های چاپ سنگی، نشریات و کتاب‌های خطی، اسناد و میکروفیلم‎ها نیز در این کتابخانه وجود دارد.


==تاریخچه تأسیس==
==تاریخچه تأسیس==
محقق طباطبایی، داراى کتابخانه نفیس و کم‎نظیرى بود. تعدادى از کتاب‌هاى این کتابخانه، نایاب و برخى دیگر کمیاب بوده و بدین جهت توجه بسیارى از محققان را جلب کرده بود. درِ کتابخانه شخصىِ وى، شبانه‎روز براى طالبان علم باز بود.
محقق طباطبایی، داراى کتابخانه نفیس و کم‎نظیرى بود. تعدادى از کتاب‌هاى این کتابخانه، نایاب و برخى دیگر کمیاب بوده و بدین جهت توجه بسیارى از محققان را جلب کرده بود. درِ کتابخانه شخصىِ وى، شبانه‎روز براى طالبان علم باز بود.
پس از فوت محقق طباطبایى، بنا بر ویژگى‎هاى کتابخانه شخصى او و توجه علاقه‎مندان اهل قلم به مراجعه به این کتاب‌ها، حجت‎الاسلام شهرستانى به پاس خدمات علمى محقق طباطبایى و توجه ایشان به گسترش کتابخانه‎هاى تخصصى و مراکز و مؤسسات تحقیقاتى، محل مناسبى براى کتابخانه در مرکز شهر قم در نظر گرفته و کتابخانه عمومى تخصصى در زمینه کتاب‎شناسى و پژوهش‎هاى نسخ خطى و تراجم و رجال، با عنوان «کتابخانه محقق طباطبایى» بنیاد نهاد. این کتابخانه، از سال ۱۳۷۵ش، فعالیت رسمى خود را آغاز کرد و تاکنون هم فعال است<ref>ر.ک: سایت بنیاد محقق طباطبایی</ref>.
پس از فوت محقق طباطبایى، بنا بر ویژگى‎هاى کتابخانه شخصى او و توجه علاقه‎مندان اهل قلم به مراجعه به این کتاب‌ها، حجت‎الاسلام شهرستانى به پاس خدمات علمى محقق طباطبایى و توجه ایشان به گسترش کتابخانه‌هاى تخصصى و مراکز و مؤسسات تحقیقاتى، محل مناسبى براى کتابخانه در مرکز شهر قم در نظر گرفته و کتابخانه عمومى تخصصى در زمینه کتاب‎شناسى و پژوهش‎هاى نسخ خطى و تراجم و رجال، با عنوان «کتابخانه محقق طباطبایى» بنیاد نهاد. این کتابخانه، از سال ۱۳۷۵ش، فعالیت رسمى خود را آغاز کرد و تاکنون هم فعال است<ref>ر.ک: سایت بنیاد محقق طباطبایی</ref>.


==بخش‎های کتابخانه==
==بخش‎های کتابخانه==
===مخزن کتاب‌هاى چاپى===
===مخزن کتاب‌هاى چاپى===
کتابخانه محقق طباطبایى داراى بیش از بیست هزار جلد کتاب چاپى، بیشتر به زبان عربى و فارسى، در زمینه‎هاى مختلف علوم، مانند علوم قرآن و تفسیر، تاریخ، تراجم و رجال، حدیث، فقه، اصول، ادبیات، کتاب‎شناسى و فهارس نسخ خطى است. بخش عمده‌اى از این کتاب‌ها درباره کتاب‎شناسى و تراجم و حدیث است.
کتابخانه محقق طباطبایى داراى بیش از بیست هزار جلد کتاب چاپى، بیشتر به زبان عربى و فارسى، در زمینه‌هاى مختلف علوم، مانند علوم قرآن و تفسیر، تاریخ، تراجم و رجال، حدیث، فقه، اصول، ادبیات، کتاب‎شناسى و فهارس نسخ خطى است. بخش عمده‌اى از این کتاب‌ها درباره کتاب‎شناسى و تراجم و حدیث است.
خصوصیات این کتاب‌ها، که سبب شده است این کتابخانه را از کتابخانه‎هاى دیگر ممتاز کند، از این قرار است:  
خصوصیات این کتاب‌ها، که سبب شده است این کتابخانه را از کتابخانه‌هاى دیگر ممتاز کند، از این قرار است:  
# محل نشر و چاپ بسیارى از آنها در کشورهاى خارجى مانند لبنان، سوریه، عربستان، مصر، یمن، ترکیه، هند، آلمان و... می‎باشد که محقق طباطبایی در سفرهای خود گرد آورده بود.  
# محل نشر و چاپ بسیارى از آنها در کشورهاى خارجى مانند لبنان، سوریه، عربستان، مصر، یمن، ترکیه، هند، آلمان و... می‎باشد که محقق طباطبایی در سفرهای خود گرد آورده بود.  
# تاریخ چاپ تعداد زیادى از آنها قدیم و ازاین‎رو کمیاب می‎باشند.  
# تاریخ چاپ تعداد زیادى از آنها قدیم و ازاین‎رو کمیاب می‎باشند.  
# بیشتر کتاب‌هاى حدیثى، رجالى، فهارس نسخ خطى و کتاب‎شناسى‎ها، لبریز از حواشى و تعلیقات آن مرحوم مى‎باشند. همچنین، ایشان فهرست‎گونه‌اى از مطالب عمده و قابل تأمل درباره تاریخ اسلام و تشیع و معصومین(ع) را در برگ اول هر کتاب یادداشت نموده است تا پژوهشگران تاریخ تشیع بتوانند به‎آسانى از آن بهره گیرند.
# بیشتر کتاب‌هاى حدیثى، رجالى، فهارس نسخ خطى و کتاب‎شناسى‎ها، لبریز از حواشى و تعلیقات آن مرحوم مى‎باشند. همچنین، ایشان فهرست‎گونه‌اى از مطالب عمده و قابل تأمل درباره تاریخ اسلام و تشیع و معصومین(ع) را در برگ اول هر کتاب یادداشت نموده است تا پژوهشگران تاریخ تشیع بتوانند به‎آسانى از آن بهره گیرند.
از مجموعه‎های مهم در کتب چاپی کتابخانه، فهارس نسخ خطی کتابخانه‎های جهان است که به همت محقق طباطبایی تهیه شده است. کتاب‌های چاپ عکسی، مباحث مربوط به نسخ خطی و کتاب‎شناسی‎ها نیز از مجموعه‎های قابل توجه این مخزن است.
از مجموعه‌های مهم در کتب چاپی کتابخانه، فهارس نسخ خطی کتابخانه‌های جهان است که به همت محقق طباطبایی تهیه شده است. کتاب‌های چاپ عکسی، مباحث مربوط به نسخ خطی و کتاب‎شناسی‎ها نیز از مجموعه‌های قابل توجه این مخزن است.
کتاب‌های مخزن چاپی، به‎ترتیب رده کنگره چیده شده است و فهرست دقیق این کتاب‌ها توسط کبری یارمحمدی انجام شده که در سایت بنیاد عرضه شده و قابل جستجو است<ref>ر.ک: همان</ref>.
کتاب‌های مخزن چاپی، به‎ترتیب رده کنگره چیده شده است و فهرست دقیق این کتاب‌ها توسط کبری یارمحمدی انجام شده که در سایت بنیاد عرضه شده و قابل جستجو است<ref>ر.ک: همان</ref>.


خط ۵۱: خط ۵۱:


===بخش نسخ عکسى و میکروفیلم‎ها===
===بخش نسخ عکسى و میکروفیلم‎ها===
محقق طباطبائى در طى سفرهاى خود در راستاى احیاى متون کهن اسلامى، به اقصى نقاط جهان، از جمله سفرهاى متعدد به ترکیه، سوریه، عربستان، انگلستان، آمریکا و... از کتابخانه‎هایى همچون: کتابخانه احمد ثالث، ایاصوفیا، لاله‎لى، کوپریلى، فیض‎الله افندى، ولى‎الدین جارالله و قلیچ على پاشا در ترکیه، کتابخانه‎هاى موزه بریتانیا و بادلیان آکسفورد و موزه هند در انگلستان، کتابخانه ظاهریه و کتابخانه ملی در دمشق، کتابخانه عارف حکمت و حرم مکی و دانشگاه ریاض در حجاز، کتابخانه بلدیه اسکندریه در مصر، کتابخانه جامع کبیر صنعاء در یمن، کتابخانه چستربیتى در ایرلند، کتابخانه ملى پاریس، کتابخانه فاطریه لکهنو، کتابخانه آصفیه در حیدرآباد دکن و تحقیق در دست‎نوشته‎هاى موجود در آن کتابخانه‎ها، پس از دستیابى به نسخه‎هاى این کتابخانه‎ها، از آنها عکس‎بردارى کرده و جهت استفاده خود و محققین دیگر به ایران آورده‎ است. تعداد این نسخه‎ها در کتابخانه ایشان به ۳۲۰ می‌رسد. مجموعه میکروفیلم‎ها نیز حاوى حدود سیصد حلقه میکروفیلم می‎باشد. بسیارى از میکروفیلم‎هاى موجود در کتابخانه، حاوى مجموعه‌اى از نسخه‎هاى خطى است و بنابراین تعداد عناوین موجود در این بخش به ۷۰۰ عنوان می‌رسد.
محقق طباطبائى در طى سفرهاى خود در راستاى احیاى متون کهن اسلامى، به اقصى نقاط جهان، از جمله سفرهاى متعدد به ترکیه، سوریه، عربستان، انگلستان، آمریکا و... از کتابخانه‌هایى همچون: کتابخانه احمد ثالث، ایاصوفیا، لاله‎لى، کوپریلى، فیض‎الله افندى، ولى‎الدین جارالله و قلیچ على پاشا در ترکیه، کتابخانه‌هاى موزه بریتانیا و بادلیان آکسفورد و موزه هند در انگلستان، کتابخانه ظاهریه و کتابخانه ملی در دمشق، کتابخانه عارف حکمت و حرم مکی و دانشگاه ریاض در حجاز، کتابخانه بلدیه اسکندریه در مصر، کتابخانه جامع کبیر صنعاء در یمن، کتابخانه چستربیتى در ایرلند، کتابخانه ملى پاریس، کتابخانه فاطریه لکهنو، کتابخانه آصفیه در حیدرآباد دکن و تحقیق در دست‎نوشته‌هاى موجود در آن کتابخانه‌ها، پس از دستیابى به نسخه‌هاى این کتابخانه‌ها، از آنها عکس‎بردارى کرده و جهت استفاده خود و محققین دیگر به ایران آورده‎ است. تعداد این نسخه‌ها در کتابخانه ایشان به ۳۲۰ می‌رسد. مجموعه میکروفیلم‎ها نیز حاوى حدود سیصد حلقه میکروفیلم می‎باشد. بسیارى از میکروفیلم‎هاى موجود در کتابخانه، حاوى مجموعه‌اى از نسخه‌هاى خطى است و بنابراین تعداد عناوین موجود در این بخش به ۷۰۰ عنوان می‌رسد.
کتابخانه محقق طباطبائى، توانسته است با پیاده کردن میکروفیلم‎ها به شکل کاغذی، دسترسى به این منابع را براى محققان آسان‎تر کند<ref>ر.ک: همان</ref>.
کتابخانه محقق طباطبائى، توانسته است با پیاده کردن میکروفیلم‎ها به شکل کاغذی، دسترسى به این منابع را براى محققان آسان‎تر کند<ref>ر.ک: همان</ref>.


===نسخ خطی===
===نسخ خطی===
کتابخانه بنیاد، حاوی مجموعه‌ای از نسخه‎های خطی است که در میان آنها دست‎نوشته‎های خاندان سید یزدی است. نسخه اصل دست‎نویس کتاب «عروة الوثقی»، نمونه ارزشمند این مجموعه است. این نسخه‎ها به‎صورت خاندانی جمع شده و در میراث محقق طباطبایی جای گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>.
کتابخانه بنیاد، حاوی مجموعه‌ای از نسخه‌های خطی است که در میان آنها دست‎نوشته‌های خاندان سید یزدی است. نسخه اصل دست‎نویس کتاب «عروة الوثقی»، نمونه ارزشمند این مجموعه است. این نسخه‌ها به‎صورت خاندانی جمع شده و در میراث محقق طباطبایی جای گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>.


===اسناد===
===اسناد===
خط ۶۱: خط ۶۱:


===آرشیو صاحب عروه===
===آرشیو صاحب عروه===
در این بخش، مجموعه‌ای از کتاب‌ها، رسائل، نشریات و یادداشت‎هایی که از صاحب عروه یا درباره ایشان منتشر شده است، جمع‎آوری شده است و همچنان در حال توسعه است. این آرشیو، می‌تواند برای مطالعات فقهی و تاریخی درباره زندگانی صاحب عروه و آراء و اندیشه‎های ایشان مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد.
در این بخش، مجموعه‌ای از کتاب‌ها، رسائل، نشریات و یادداشت‎هایی که از صاحب عروه یا درباره ایشان منتشر شده است، جمع‎آوری شده است و همچنان در حال توسعه است. این آرشیو، می‌تواند برای مطالعات فقهی و تاریخی درباره زندگانی صاحب عروه و آراء و اندیشه‌های ایشان مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد.
سیستم کتابخانه به‎صورت باز بوده و همه روزه به‎جز ایام تعطیل رسمی، از ساعت هشت صبح تا چهار بعد از ظهر آماده استقبال از محققان و پژوهشگران علوم اسلامى مى‎باشد<ref>ر.ک: همان</ref>.
سیستم کتابخانه به‎صورت باز بوده و همه روزه به‎جز ایام تعطیل رسمی، از ساعت هشت صبح تا چهار بعد از ظهر آماده استقبال از محققان و پژوهشگران علوم اسلامى مى‎باشد<ref>ر.ک: همان</ref>.


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش