الكواكب الدرية: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الكواكب الدرية شرح علی متممة الأجرومية'''، اثر شیخ [[اهدل، محمد بن احمد|محمد بن احمد بن عبدالباری اهدل]] (از اعیان قرن سیزدهم هجری)، شرح و توضیح کتاب «متممة الأجرومية» تألیف محمد بن محمد بن عبدالرحمن بن حسن رعینی مغربی مکی، معروف به حطاب (902ق/954ق) می‎باشد که خود شرحی است بر کتاب گران‌سنگ «المقدمة الأجرومية في مبادئ علم العربية»، اثر [[ابن آجروم، محمد بن محمد|محمد بن محمد بن داود صنهاجی]]، مشهور به [[ابن آجروم، محمد بن محمد|ابن آجروم]] (673ق/723ق).

به علت اهمیت فراوان کتاب «الأجرومية» در علم نحو، علمای بسیاری اقدام به شرح آن نموده‌اند که از جمله آن‌ها، شرح «متممة الأجرومية»، اثر شیخ حطاب است. این کتاب که نه‌تنها شرحی جامع و مفید بر «الأجرومية»، بلکه بسط و تکمیل مباحث آن می‎باشد، دارای ویژگی‎های فراوانی است که از جمله آن‌ها عبارتند از: استفاده شارح از شواهد قرآنی و شعریه مناسب، اشاره به اختلافات موجود در برخی از مسائل نحوی بین مکاتب بصره و کوفه از جهتی و تمیمیون و حجازیون از جهت دیگر (که البته این مطلب به دلیل رعایت حال خوانندگان مبتدی در تمام مسائل اختلافی انجام نشده، بلکه در بعضی مواضع صورت گرفته است) و همچنین اضافه شدن مطالبی به مباحث اصلی کتاب، از جمله: باب اشتغال؛ اسمائی که عمل فعل را انجام می‌دهند؛ تنازع در عمل؛ تعجب؛ عدد؛ وقف و..<ref>ر.ک: قبول، عبدالکریم، ص14</ref>.

کتاب حاضر (الكواكب الدرية) که شرحی بر این شرح (متممة الأجرومية) می‎باشد، در دو جلد تنظیم شده و در پایان آن، کتاب دیگری به نام «منحة الواهب العلية شرح شواهد الكواكب الدرية»، تألیف علامه عبدالله یحیی شعبی، آمده است.