۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
كتاب الملة و نصوص أخری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ص' به 'ه‌ص'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ط' به 'ه‌ط') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ص' به 'ه‌ص') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
مقایسه دو متن نشان می‌دهد که آن‌ها تا حد بسیاری، بهویژه بندهای 11-18 كتاب الملة و صفحات 102-108 کتاب إحصاء العلوم - که به اهتمام عثمان امین منتشر شده است - انطباق دارد و این انطباق ضمن اینکه پیوند محکم دو کتاب را نشان می‌دهد، موجب طرح پرسش درباره تفاوتهای دو متن می‌شود. | مقایسه دو متن نشان می‌دهد که آن‌ها تا حد بسیاری، بهویژه بندهای 11-18 كتاب الملة و صفحات 102-108 کتاب إحصاء العلوم - که به اهتمام عثمان امین منتشر شده است - انطباق دارد و این انطباق ضمن اینکه پیوند محکم دو کتاب را نشان می‌دهد، موجب طرح پرسش درباره تفاوتهای دو متن می‌شود. | ||
مهمترین این تفاوتها، این است که فصل پنجم کتاب إحصاء العلوم، بعد از بخشی که در آن با كتاب الملة انطباق دارد، ادامه مییابد و «وجوه و آرایی که شایسته است ملتها بر آن غلبه کنند»، شرح داده و آرای متکلمان و روشهایشان را در نصرت ملتها | مهمترین این تفاوتها، این است که فصل پنجم کتاب إحصاء العلوم، بعد از بخشی که در آن با كتاب الملة انطباق دارد، ادامه مییابد و «وجوه و آرایی که شایسته است ملتها بر آن غلبه کنند»، شرح داده و آرای متکلمان و روشهایشان را در نصرت ملتها به‌صورت تکتک برمی‌شمرد؛ اما كتاب الملة، علم کلام را ذکر نمی‌کند و آرا و روشهای متکلمان را شرح نمی‌دهد. | ||
فصل پنجم، [[إحصاء العلوم]] درباره اجزای مهم علم مدنی بحث نمی‌کند. مهمترین این اجزا بحث درباره پیوند بخشها و مراتب مدینه از سویی و مراتب اشیایی که در جهان هست و مراتب قوای نفسانی و مراتب اعضای بدن انسان از سوی دیگر است. این بحثی است که در كتاب الملة - بعد از پایان بخشی که كتاب الملة و فصل پنجم [[إحصاء العلوم]] (بندهای 19-27) انطباق دارند - میبینیم<ref>ر.ک: همان، ص62</ref>. | فصل پنجم، [[إحصاء العلوم]] درباره اجزای مهم علم مدنی بحث نمی‌کند. مهمترین این اجزا بحث درباره پیوند بخشها و مراتب مدینه از سویی و مراتب اشیایی که در جهان هست و مراتب قوای نفسانی و مراتب اعضای بدن انسان از سوی دیگر است. این بحثی است که در كتاب الملة - بعد از پایان بخشی که كتاب الملة و فصل پنجم [[إحصاء العلوم]] (بندهای 19-27) انطباق دارند - میبینیم<ref>ر.ک: همان، ص62</ref>. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
من الأسئلة اللامعة و الأجوبة الجامعة، آخرین بخش این اثر است. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در این رساله به اخـبار پیـامبران گـذشته از آدم تا خاتم می‌پردازد و مـرجع نـقل عـموم آن نیز کتب اخبار و قصص است. در انتساب آن به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] تردید جدی وجود دارد؛ بهویژه اینکه در فهرستهای قدیمی آثار وی نامی از این رسـاله مـوجود نیست و محتوا و قلم آن با نوشته‌های دیگر [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] همخوانی نـدارد<ref>ر.ک: کمپانی زارع، مهدی، ص69</ref>. | من الأسئلة اللامعة و الأجوبة الجامعة، آخرین بخش این اثر است. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در این رساله به اخـبار پیـامبران گـذشته از آدم تا خاتم می‌پردازد و مـرجع نـقل عـموم آن نیز کتب اخبار و قصص است. در انتساب آن به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] تردید جدی وجود دارد؛ بهویژه اینکه در فهرستهای قدیمی آثار وی نامی از این رسـاله مـوجود نیست و محتوا و قلم آن با نوشته‌های دیگر [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] همخوانی نـدارد<ref>ر.ک: کمپانی زارع، مهدی، ص69</ref>. | ||
شاید بتوان این اثر را به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] انتساب کرد؛ زیرا او در كتاب الملة، هنگام برشمردن انواع «آرایی که در الملة الفاضله» وجود دارد، می‌گوید: «نوع دوم آرایی است که به مدد آن‌ها، انبیا و ملوک فاضل و رؤسای نیکو و امامان هدایت و حقیقت، یعنی کسانی که | شاید بتوان این اثر را به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] انتساب کرد؛ زیرا او در كتاب الملة، هنگام برشمردن انواع «آرایی که در الملة الفاضله» وجود دارد، می‌گوید: «نوع دوم آرایی است که به مدد آن‌ها، انبیا و ملوک فاضل و رؤسای نیکو و امامان هدایت و حقیقت، یعنی کسانی که به‌صورت متوالی در زمان گذشته بوده‌اند، توصیف می‌شوند و داستان مشترک همه آن‌ها و سرنوشت و اعمال خیر اختصاصی هرکدام... بیان می‌شود». ظاهراً اینگونه آرا باید از اخبار انبیا، ملوک گذشته و کتاب‌های تاریخ و داستان‌ها اخذ شده باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص34؛ علی‌محمدی، علی، ص65</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||