لسان الميزان (8 جلد): تفاوت میان نسخه‌ها

این اثر از آثار مهم [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] بشمار می‌رود که اختصار و تکمله‌ای است بر کتاب «ميزان الاعتدال» [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبى]] درباره رجالى که به قول اهل سنت از ضعفا و متروکین و مجهولین هستند. [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] در «لسان الميزان» نام راویان کتب سته را که مزی در «تهذيب الكمال» ذکر کرده، در کتاب خویش نیاورده است؛ زیرا حاجتى به تکرار آن‎ها احساس نمی‌کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28173/1/12 ر.ک: مقدمه مؤلف، ج1، ص12]</ref>.

ذهبى در «ميزان الاعتدال»، غلو در تشییع و تشییع بدون غلو را جزء بدعت کوچک شمرده است و می‌گوید: این‎گونه بدعت در میان تابعین و اصحاب تابعین که دارای دین و ورع و صدق بوده‌اند، فراوان است و اگر حدیث آن‎ها رد شود، مقدار زیادی از احادیث نبوی از میان می‌رود؛ اما رفض را جزو بدعت کبری شمرده است و آن عبارت از رد ابوبکر و عمر است. وی می‌گوید: در میان اهل رفض آدم راستگو دیده نمی‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28173/1/20 ر.ک: مقدمه ذهبی، ج1، ص20-21]</ref>.

[[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] در مقدمه «لسان الميزان»، پس از نقل‎ قول [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبى]]، می‌گوید: مالک و اصحاب او و ابوبکر باقلانى، قول مبتدعه (مانند رافضه و خوارج) را مطلقاً منع می‌کنند. ابوحنیفه و ابویوسف، روایت آن‎ها را مطلقاً قبول کرده‌اند، مگر اینکه بدعت راوی موجب کفر باشد، یا اینکه راوی، کذب را حلال شمرد و از شافعى نیز چنین روایت شده است؛ اما بیشتر اهل حدیث قائل به‎ تفصیل شده‌اند؛ مثلاً برخى از ایشان گفته‌اند: اگر مبتدع راستگو باشد و مبلّغ (داعى) نباشد، حدیث او مقبول است و فقط حدیثى که در تأیید بدعت خود نقل کند، مقبول نیست... [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] و [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبى]] فراموش کرده‌اند که در میان اهل سنت هم راویانى هستند که دشمنان سرسخت شیعه بوده‌اند و احادیثى درباره شیعه و مذمت ایشان و نفى عقاید شیعه نقل کرده‌اند. اگر میزان رد حدیث، حدیثى باشد که مبلّغ یا داعى در تأیید قول خود می‎آورد، فرقى میان شیعه و اهل سنت نباید باشد<ref>ر.ک: فکرت، محمدآصف، ج3، ص330</ref>.