۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'هع' به 'هع') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'هت' به 'هت') |
||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
اندیشه آمادهسازى کتاب بزرگى در طب را نیز در سر داشته است که مانند «الحاوي في الطب» و «قانون في الطب» باشد. این کتاب، «الجامع الكبير» نام داشته که باز هم اتمامش ممکن نشده است. منطقا در کتابهاى اینچنینى، بخش کالبدشناسى نیز وجود داشته است. شرح قانون [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] نیز محدود به کلّیات کتاب [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] بوده که اندامشناسى بدن نیز در دامنه مباحث آن جاى دارد. شیوهاى که [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] در زمینه پزشکىپژوهى انجام داده، نشان مىدهد از مکتب [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] الهامپذیرى فراوانى داشته است. امّا میراث اندیشه تأویلى که در رسائل اخوان الصّفا و آثار جابر بن حیان بوده، به بوعلى رسیده؛ خواسته - ناخواسته [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] نیز در پژوهشهاى طبىاش، همان طریق را و البته با بسط بیشتر پیموده است. | اندیشه آمادهسازى کتاب بزرگى در طب را نیز در سر داشته است که مانند «الحاوي في الطب» و «قانون في الطب» باشد. این کتاب، «الجامع الكبير» نام داشته که باز هم اتمامش ممکن نشده است. منطقا در کتابهاى اینچنینى، بخش کالبدشناسى نیز وجود داشته است. شرح قانون [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] نیز محدود به کلّیات کتاب [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] بوده که اندامشناسى بدن نیز در دامنه مباحث آن جاى دارد. شیوهاى که [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] در زمینه پزشکىپژوهى انجام داده، نشان مىدهد از مکتب [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] الهامپذیرى فراوانى داشته است. امّا میراث اندیشه تأویلى که در رسائل اخوان الصّفا و آثار جابر بن حیان بوده، به بوعلى رسیده؛ خواسته - ناخواسته [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] نیز در پژوهشهاى طبىاش، همان طریق را و البته با بسط بیشتر پیموده است. | ||
چنانکه | چنانکه بهتفصیل در مقدمه آمده، شواهد فراوانى در دست است که بتواند اثبات کند این تألیف از آثار [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] است. در همسنجى کارنامه آثارش مىتوان دریافت که شیفته طرح پرسش است که در این کتاب نیز به فراوانى نشانههاى آن دیده مىشود. بر آن است تا ذهن خواننده را به تکاپو وادارد تا همانند او به دنبال چرایىها باشد. تأثیر اندیشههاى کلامىاش نیز در این اثر هویداست. نثر روشن و زنده و گیرایى که در فراست، أسرار التّنزيل، جامع العلوم و شرح قانون وجود دارد، در حفظ البدن نیز به چشم مىخورد. مىتوان گفت که [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]]، شیفته دستهبندى ریاضى است. یکى از مشخّصههاى آثارش، [که] بخشبندىها و فصلبندىهاست، در این اثر نیز دیده مىشود»<ref>پیشگفتار، ص5-6</ref>. | ||
«[[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] در مقدّمه، به منابعش اشاره نکرده است. در میانه متن بیش از همه، از اسماعیل جرجانى (434-531) پزشک بالینى فارسىنویس معاصرش یاد کرده است. چند نقل قول هم از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و ارسطو دیده مىشود. بر سر هم، مىتوان گفت با تکیه بر قانون و ذخیره خوارزمشاهى و شمارى آثار [[ارسطو]]، بهویژه رساله شراب منسوب به او استفاده کرده است؛ رسالهاى که بیستودو پرسش و پاسخ درباره شرب خمر است»<ref>مقدمه مصحح، ص67</ref>. | «[[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] در مقدّمه، به منابعش اشاره نکرده است. در میانه متن بیش از همه، از اسماعیل جرجانى (434-531) پزشک بالینى فارسىنویس معاصرش یاد کرده است. چند نقل قول هم از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و ارسطو دیده مىشود. بر سر هم، مىتوان گفت با تکیه بر قانون و ذخیره خوارزمشاهى و شمارى آثار [[ارسطو]]، بهویژه رساله شراب منسوب به او استفاده کرده است؛ رسالهاى که بیستودو پرسش و پاسخ درباره شرب خمر است»<ref>مقدمه مصحح، ص67</ref>. | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب در ابتدای اثر آمده و واژهنامه مفردات طبی | فهرست مطالب در ابتدای اثر آمده و واژهنامه مفردات طبی بهترتیب (از فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی) و منابع و نمایهها (شامل نمایه آیات، احادیث، امثال و اشعار عربی، اشعار فارسی، اشخاص، جاها، گروهها، اقوام و قبایل، کتابها و مواد) در انتهای آن ذکر شده است. | ||
«بر پایه آگاهیهاى بهدستآمده، تاکنون سه نسخه از این کتاب شناسایى شده است. دو نسخه در ترکیه و یک نسخه در بریتانیا برجاى مانده است. گزارش نسخههاى کتاب اینچنین است: | «بر پایه آگاهیهاى بهدستآمده، تاکنون سه نسخه از این کتاب شناسایى شده است. دو نسخه در ترکیه و یک نسخه در بریتانیا برجاى مانده است. گزارش نسخههاى کتاب اینچنین است: |
ویرایش