۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تلخيص مابعدالطبيعة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ی‌آ' به 'ی‌آ'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ه' به 'ه‌ه') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌آ' به 'ی‌آ') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
مراکشی از [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] دو نوع تفسیر دیده است: «كتاب الجوامع» که تلخیصی از کتاب‌های [[ارسطو]] بوده و کتاب مبسوطی در چهار جلد، در تفسیر مقاصد و اغراض [[ارسطو]]. اما به نوشته رنان و برخی محققان بعد از وی، مانند ماجد فخری، [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] بر بعضی از آثار [[ارسطو]] از جمله «مابعدالطبيعة» سه شرح مبسوط (بزرگ)، متوسط و مختصر (کوچک) نوشته است. بااینحال، اکنون فقط دو شرح مبسوط و مختصر وی بر «مابعدالطبيعة» به عربی در دست است. ابن ابی‌اصیبعه و ذهبی هم راجع به «مابعدالطبيعة» از دو اثر [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]]، یعنی «تلخيص مابعدالطبيعة» و «جوامع كتب أرسطوطاليس في الطبيعيات و الإلهيات»، نام برده‌اند. احتمالا منظور از عنوان اخیر مجموعه رسائل [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] است که «تلخيص مابعدالطبيعة» را هم در بر دارد. در نسخه خطی محفوظ در کتابخانه اسکوریال نیز علاوه بر «تلخيص مابعدالطبيعة»، اثری به نام «شرح مابعدالطبيعة» ذکر شده که مسلما منظور همان تفسیر مبسوط «مابعدالطبيعة» است. بنابراین،اگر [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] شرح متوسطی هم بر «مابعدالطبيعة» نوشته، شاید فقط ترجمه عبری یا لاتینی آن باقی مانده باشد. چنانکه مونک از تفسیری متوسط، به عبری، بر سه مقاله «مابعدالطبيعة» خبر داده است.<ref>همان، ص712-713</ref>. | مراکشی از [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] دو نوع تفسیر دیده است: «كتاب الجوامع» که تلخیصی از کتاب‌های [[ارسطو]] بوده و کتاب مبسوطی در چهار جلد، در تفسیر مقاصد و اغراض [[ارسطو]]. اما به نوشته رنان و برخی محققان بعد از وی، مانند ماجد فخری، [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] بر بعضی از آثار [[ارسطو]] از جمله «مابعدالطبيعة» سه شرح مبسوط (بزرگ)، متوسط و مختصر (کوچک) نوشته است. بااینحال، اکنون فقط دو شرح مبسوط و مختصر وی بر «مابعدالطبيعة» به عربی در دست است. ابن ابی‌اصیبعه و ذهبی هم راجع به «مابعدالطبيعة» از دو اثر [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]]، یعنی «تلخيص مابعدالطبيعة» و «جوامع كتب أرسطوطاليس في الطبيعيات و الإلهيات»، نام برده‌اند. احتمالا منظور از عنوان اخیر مجموعه رسائل [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] است که «تلخيص مابعدالطبيعة» را هم در بر دارد. در نسخه خطی محفوظ در کتابخانه اسکوریال نیز علاوه بر «تلخيص مابعدالطبيعة»، اثری به نام «شرح مابعدالطبيعة» ذکر شده که مسلما منظور همان تفسیر مبسوط «مابعدالطبيعة» است. بنابراین،اگر [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] شرح متوسطی هم بر «مابعدالطبيعة» نوشته، شاید فقط ترجمه عبری یا لاتینی آن باقی مانده باشد. چنانکه مونک از تفسیری متوسط، به عبری، بر سه مقاله «مابعدالطبيعة» خبر داده است.<ref>همان، ص712-713</ref>. | ||
به‌هرحال، کتاب حاضر، تفسیر مختصر [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] بر «مابعدالطبيعة» [[ارسطو]] بشمار | به‌هرحال، کتاب حاضر، تفسیر مختصر [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] بر «مابعدالطبيعة» [[ارسطو]] بشمار می‌آید که آن را در قرطبه نوشته و رنان این اثر را شرح متوسط بر «مابعدالطبيعة» تلقی کرده، اما این اثر فاقد ویژگیهایی است که خود وی برای شرحهای متوسط [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] برشمرده است، اما اهوانی آن را از شرحهای مختصر وی دانسته است.<ref>ر.ک: همان، ص716</ref>. | ||
در این کتاب هیچگونه فصلبندی وجود ندارد. شیوه [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] در تألیف «تلخيص مابعدالطبيعة»، بدین روش میباشد که گاه سخنان خود را بهطور مستقل از متن [[ارسطو]] آورده است؛ گرچه ریشه و اصل همه مطالب از [[ارسطو]]<nowiki/>ست و [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] گاه بر آن افزوده و گاه از آن کاسته است. [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] در واقع در این اثر فهم و دریافت خود را از «مابعدالطبيعة» [[ارسطو]] بهطور موجز، با زبان و اسلوب خاص خود بیان کرده است. نظریات خاص وی در این اثر تقریباً همانهایی است که در تفسیر مبسوط آورده است؛ اگرچه به نظر اهوانی، فقط تلخیصات وی مبین افکار خاص است و بقیه شرحها بیشتر ارزش تاریخی دارند. [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] در این تلخیص به تفسیرها و آرای شارحان پیشین [[ارسطو]] نیز توجه داشته و گاه از آنان نام برده و تفسیرها و برداشتهایشان را طرح و تحلیل کرده است. انتقادات وی از مشائیان مسلمانِ پیش از خود، بهویژه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]]، در «تلخيص مابعدالطبيعة» نیز کاملاً هویداست.<ref>همان</ref>. | در این کتاب هیچگونه فصلبندی وجود ندارد. شیوه [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] در تألیف «تلخيص مابعدالطبيعة»، بدین روش میباشد که گاه سخنان خود را بهطور مستقل از متن [[ارسطو]] آورده است؛ گرچه ریشه و اصل همه مطالب از [[ارسطو]]<nowiki/>ست و [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] گاه بر آن افزوده و گاه از آن کاسته است. [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] در واقع در این اثر فهم و دریافت خود را از «مابعدالطبيعة» [[ارسطو]] بهطور موجز، با زبان و اسلوب خاص خود بیان کرده است. نظریات خاص وی در این اثر تقریباً همانهایی است که در تفسیر مبسوط آورده است؛ اگرچه به نظر اهوانی، فقط تلخیصات وی مبین افکار خاص است و بقیه شرحها بیشتر ارزش تاریخی دارند. [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] در این تلخیص به تفسیرها و آرای شارحان پیشین [[ارسطو]] نیز توجه داشته و گاه از آنان نام برده و تفسیرها و برداشتهایشان را طرح و تحلیل کرده است. انتقادات وی از مشائیان مسلمانِ پیش از خود، بهویژه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]]، در «تلخيص مابعدالطبيعة» نیز کاملاً هویداست.<ref>همان</ref>. | ||