تاریخ دخانیه یا تاریخ وقایع تحریم تنباکو: تفاوت میان نسخه‌ها

«پس از این کلیات، وی به اصل مطلب، یعنی ثبت جریانات آغازین امتیاز تنباکو و رخدادهای پس از آن می‌پردازد. او با این کلیات بر آن است تا نشان دهد که پس از نفوذ فرنگیان، اقدام به تحریم، مهم‎ترین حرکتی بوده که صورت گرفته و ضمن دفع سلطه خارجی، اعتبار اسلام را احیا کرده است... فاصله گرفتن روحانیت از نظام آموزشی جدید و انزوای فکری و فرهنگی، رها کردن قشر تحصیل‎کرده و نگه داشتن بخش سنتی جامعه، سبب شد تا سهم آنها در جامعه محدود شده و کانال‎های قدرت در اختیار فرنگی‌مآبان قرار گیرد. شیخ حسن، پس از اشاره به گرفتن اصل امتیاز توسط خارجی‎ها و نقش امین‎السلطان و نیز ثبت متن امتیازنامه، مجددا به سراغ توسعه نفوذ فرنگی‎ها در ایران پرداخته و فساد و تباهی را ناشی از حضور آنان دانسته است»<ref>همان، ص23</ref>.

«علی‌رغم آنکه شیخ حسن فقیه بوده و ظاهرا به کار تاریخ اشتغالی نداشته، کتابش در تاریخ جنبش، اثری بکر و بدیع بوده و توان گفت که اسلوب نگارش تاریخ را تا حدود زیادی رعایت کرده است. وی در سرگذشت جنبش، بحث را با کلیات شروع کرده، قدم‎به‎قدم وقایع آن را دنبال کرده و تا رسیدن به نتایج قطعی پابه‎پای حوادث، کتاب خود را به پیش برده است. پرداختن وی به نوشتن تاریخ چنین جنبشی، نشانگر جایگاه والایی است که در این جنبش به‎لحاظ دینی و سیاسی در ذهنیت شیخ حسن داشته است. این، در حالی است که جز یکی دو جزوه کوتاه، این کتاب تنها اثر تک‎نگارانه‌ای است که در این‎باره و در همان دوره‌ای که جنبش برپا بوده، به نگارش درآمده است»<ref>همان، ص14</ref>.