پرش به محتوا

الفوائد (ابوشیخ اصفهانی): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۶ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ع' به 'ه‌ع'
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ه' به 'ن‌ه')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ع' به 'ه‌ع')
خط ۳۸: خط ۳۸:
فوائد در اصطلاح به کتاب‌هایی اطلاق می‌شد که استاد در آن اصولی را که از اساتید خودش شنیده یا از شیوخ خود جمع کرده را برای شاگردانش ارائه می‌دهد. معمولاً این امر در یک یا چند جلسه بیان می‌شود. ازاین‎روست که کتاب‌های فوائد مانند کتاب‌های سنن و جوامع به ترتیب خاصی مرتب نشده‌اند. یا مانند کتاب‌های مسانید مرویات یک صحابی را در یکجا در خود جمع نکرده است. البته این بدین معنی نیست که صاحبان فوائد در این کتاب‌ها به امور دیگری که مربوط به حدیث است مانند دقت در اسناد یا اثبات لفظ معینی در حدیث یا طریق معینی در اثبات متن حدیث یا قصد علو در اسناد و...، نیز اعتنایی نداشته‌اند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39843/1/19 ر.ک: همان، ص19]</ref> البته اصطلاح فوائد، نزد محدثان به معنی کتاب‌هایی است که در آن غرائب احادیث شیوخ و مفردات مرویاتشان ذکر می‌شود که طبعاً این کتاب‌ها مشتمل بر احادیث صحیح و ضعیف خواهد بود و در این صورت می‌توان آن را به معنی غرائب گرفت.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39843/1/20 ر.ک: همان، ص20]</ref>
فوائد در اصطلاح به کتاب‌هایی اطلاق می‌شد که استاد در آن اصولی را که از اساتید خودش شنیده یا از شیوخ خود جمع کرده را برای شاگردانش ارائه می‌دهد. معمولاً این امر در یک یا چند جلسه بیان می‌شود. ازاین‎روست که کتاب‌های فوائد مانند کتاب‌های سنن و جوامع به ترتیب خاصی مرتب نشده‌اند. یا مانند کتاب‌های مسانید مرویات یک صحابی را در یکجا در خود جمع نکرده است. البته این بدین معنی نیست که صاحبان فوائد در این کتاب‌ها به امور دیگری که مربوط به حدیث است مانند دقت در اسناد یا اثبات لفظ معینی در حدیث یا طریق معینی در اثبات متن حدیث یا قصد علو در اسناد و...، نیز اعتنایی نداشته‌اند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39843/1/19 ر.ک: همان، ص19]</ref> البته اصطلاح فوائد، نزد محدثان به معنی کتاب‌هایی است که در آن غرائب احادیث شیوخ و مفردات مرویاتشان ذکر می‌شود که طبعاً این کتاب‌ها مشتمل بر احادیث صحیح و ضعیف خواهد بود و در این صورت می‌توان آن را به معنی غرائب گرفت.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39843/1/20 ر.ک: همان، ص20]</ref>


پیش از شروع مطالب کتاب نام شاگردانی که این فوائد را شنیده و بازگو نموده‌اند چنین آمده است: «الجزء فیه: فوائد ابی محمد عبدالله بن محمد بن جعفر بن حیان ابی الشیخ؛ روایة ابی‎عبدالله احمد بن محمد بن الحسین الملنجی عنه، و عنه ابوسعید احمد بن محمد بن الحسین الحبّال؛ روایة الشیخ الإمام الحافظ شیخ الإسلام فخر الأئمة جمال الحفّاظ بقیة السلف أبی طاهر أحمد بن محمد بن أحمد السلفی الإصبهانی عنه –رضی‌الله‎عنه-، و فیه فوائد کثیرة غیر ذلک، سماع لابی‎عبدالله محمد بن المجلّی بن علی المقری الجزری، نفعه الله بالعلم».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39843/1/29 ر.ک: متن کتاب، ص29]</ref>
پیش از شروع مطالب کتاب نام شاگردانی که این فوائد را شنیده و بازگو نموده‌اند چنین آمده است: «الجزء فیه: فوائد ابی محمد عبدالله بن محمد بن جعفر بن حیان ابی الشیخ؛ روایة ابی‎عبدالله احمد بن محمد بن الحسین الملنجی عنه، و عنه ابوسعید احمد بن محمد بن الحسین الحبّال؛ روایة الشیخ الإمام الحافظ شیخ الإسلام فخر الأئمة جمال الحفّاظ بقیة السلف أبی طاهر أحمد بن محمد بن أحمد السلفی الإصبهانی عنه –رضی‌الله‌عنه-، و فیه فوائد کثیرة غیر ذلک، سماع لابی‎عبدالله محمد بن المجلّی بن علی المقری الجزری، نفعه الله بالعلم».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39843/1/29 ر.ک: متن کتاب، ص29]</ref>


در روایتی از کتاب می‌خوانیم: حدثنا عبدالرحمن بن محمد بن حماد: حدثنا محمد بن الولید البسری: حدثنا محمد بن جعفر: حدثنا شعبة: حدثنا قتادة؛ یحدث عن أنس أن رسول‌الله(ص) قال: «قال ربکم تبارک‎وتعالی: إذا تقرب العبد منی شبرا؛ تقربت منه ذراعا، و إذا تقرب منی ذراعا؛ تقربت إلیه باعا، و إذا أتانی یمشی؛ أتیته هرولة»؛ در حدیثی که عبدالرحمن بن محمد حماد از قول أنس از پیامبر خدا(ص) نقل می‌کند آمده: خدای متعال فرموده: اگر بنده من به‌اندازه یک وجب (شبر) به من نزدیک شود من به‌اندازه یک ذراع به او نزدیک می‌شوم، اگر به‌اندازه یک ذراع به من نزدیک شود من به‌اندازه یک باع (به اندازه گشودن دو دست) نزدیکش می‌شوم، اگر او با حالت پیاده‎روی معمولی به سمت من قدم بردارد من با حالت هروله به سوی او می‌روم.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39843/1/32 ر.ک: همان، ص32]</ref>
در روایتی از کتاب می‌خوانیم: حدثنا عبدالرحمن بن محمد بن حماد: حدثنا محمد بن الولید البسری: حدثنا محمد بن جعفر: حدثنا شعبة: حدثنا قتادة؛ یحدث عن أنس أن رسول‌الله(ص) قال: «قال ربکم تبارک‎وتعالی: إذا تقرب العبد منی شبرا؛ تقربت منه ذراعا، و إذا تقرب منی ذراعا؛ تقربت إلیه باعا، و إذا أتانی یمشی؛ أتیته هرولة»؛ در حدیثی که عبدالرحمن بن محمد حماد از قول أنس از پیامبر خدا(ص) نقل می‌کند آمده: خدای متعال فرموده: اگر بنده من به‌اندازه یک وجب (شبر) به من نزدیک شود من به‌اندازه یک ذراع به او نزدیک می‌شوم، اگر به‌اندازه یک ذراع به من نزدیک شود من به‌اندازه یک باع (به اندازه گشودن دو دست) نزدیکش می‌شوم، اگر او با حالت پیاده‎روی معمولی به سمت من قدم بردارد من با حالت هروله به سوی او می‌روم.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39843/1/32 ر.ک: همان، ص32]</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش