۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الإيضاح في أصول‌الدين: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ت' به 'ه‌ت'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ش' به 'ه‌ش') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ت' به 'ه‌ت') |
||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
# اینکه ممکن نیست افعال بندگان مخلوق ایشان باشد؛ | # اینکه ممکن نیست افعال بندگان مخلوق ایشان باشد؛ | ||
# اینکه ممکن نیست نسبت دادن خلقت به غیر خداوند متعال. | # اینکه ممکن نیست نسبت دادن خلقت به غیر خداوند متعال. | ||
در ادامه مؤلف | در ادامه مؤلف به‌تفصیل برای هریک از این فصول، استدلالاتی را مطرح می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/24462/1/357 ر.ک: همان، ص357]</ref>. | ||
از جمله موضوعات طرحشده، بحث امکان رؤیت خداوند متعال است. مؤلف بر این باور است که دیدن خداوند متعال ممکن است و برای بندگان مؤمنش واجب میباشد. در این باب گروهی از معتزله و جهمیه و امامیه بر این باورند که قطعا امکان چنین رؤیتی منتفی است و جماعتی از معتزله بر این باورند که امکان دیدن خداوند متعال وجود دارد، لکن نه با چشم مادی، بلکه با چشم دل امکان رؤیت حق تعالی وجود دارد. مؤلف، بحث و استدلال در این باب را در چهار بخش جداگانه مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد: | از جمله موضوعات طرحشده، بحث امکان رؤیت خداوند متعال است. مؤلف بر این باور است که دیدن خداوند متعال ممکن است و برای بندگان مؤمنش واجب میباشد. در این باب گروهی از معتزله و جهمیه و امامیه بر این باورند که قطعا امکان چنین رؤیتی منتفی است و جماعتی از معتزله بر این باورند که امکان دیدن خداوند متعال وجود دارد، لکن نه با چشم مادی، بلکه با چشم دل امکان رؤیت حق تعالی وجود دارد. مؤلف، بحث و استدلال در این باب را در چهار بخش جداگانه مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد: | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
# اینکه خداوند متعال با همین چشم مادی رؤیت می‌شود، نه با چشم دل و حس ششم<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/24462/1/407 ر.ک: همان، ص407]</ref>. | # اینکه خداوند متعال با همین چشم مادی رؤیت می‌شود، نه با چشم دل و حس ششم<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/24462/1/407 ر.ک: همان، ص407]</ref>. | ||
فصل بعدی در موضوع وعید (وعده‌های عذاب الهی) است. اعتقاد مؤلف بر این است که انجام وعیدهای الهی در حق ارباب کبائر و ذنوب، بر خداوند متعال واجب نیست و اگر بخواهد می‌تواند ایشان را مورد عفو خویش و شفاعت شافعین قرار دهد و اگر بخواهد می‌تواند ایشان را عذاب کند. معتزلیان بر این باورند که وعیدهای الهی واجب الاجر است و شایسته نیست ترک آنها. خود معتزله دراین باب اختلاف دارند؛ گروه کمی از ایشان بر این باورند که واجب است بر خداوند متعال عذاب کردن مذنبین بهقدر ذنوبشان و سپس خارج شدن آنها از عذاب الهی و اکثریت معتزله معتقدند کسی که داخل در عذاب الهی می‌شود، در آن مخلد می‌گردد و بههیچوجه از آن خارج نمی‌شود. سپس مؤلف در ادامه بحث، مدعای خویش را با آیات قرآن کریم و روایات | فصل بعدی در موضوع وعید (وعده‌های عذاب الهی) است. اعتقاد مؤلف بر این است که انجام وعیدهای الهی در حق ارباب کبائر و ذنوب، بر خداوند متعال واجب نیست و اگر بخواهد می‌تواند ایشان را مورد عفو خویش و شفاعت شافعین قرار دهد و اگر بخواهد می‌تواند ایشان را عذاب کند. معتزلیان بر این باورند که وعیدهای الهی واجب الاجر است و شایسته نیست ترک آنها. خود معتزله دراین باب اختلاف دارند؛ گروه کمی از ایشان بر این باورند که واجب است بر خداوند متعال عذاب کردن مذنبین بهقدر ذنوبشان و سپس خارج شدن آنها از عذاب الهی و اکثریت معتزله معتقدند کسی که داخل در عذاب الهی می‌شود، در آن مخلد می‌گردد و بههیچوجه از آن خارج نمی‌شود. سپس مؤلف در ادامه بحث، مدعای خویش را با آیات قرآن کریم و روایات به‌تفصیل ثابت می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/24462/1/425 ر.ک: همان، ص425]</ref>. | ||
شفاعت در روز قیامت، از مهمترین مباحث این نوشتار است. مؤلف بیان می‌دارد که شفاعت امر حق و مسلمی است و اول کسی که در روز قیامت شفاعتکننده است، رسول اکرم(ص) است و پس از ایشان ملائکه هستند و انبیا و علما و شهدا و صالحین از بندگان الهی. معتزلیان بر این باورند که در روز قیامت برای هیچکس امکان شفاعت وجود ندارد. مؤلف در ادامه بحث، مدعای خویش را با آیات قرآن کریم و روایات | شفاعت در روز قیامت، از مهمترین مباحث این نوشتار است. مؤلف بیان می‌دارد که شفاعت امر حق و مسلمی است و اول کسی که در روز قیامت شفاعتکننده است، رسول اکرم(ص) است و پس از ایشان ملائکه هستند و انبیا و علما و شهدا و صالحین از بندگان الهی. معتزلیان بر این باورند که در روز قیامت برای هیچکس امکان شفاعت وجود ندارد. مؤلف در ادامه بحث، مدعای خویش را با آیات قرآن کریم و روایات به‌تفصیل ثابت می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/24462/1/452 ر.ک: همان، ص452]</ref>. | ||
فصل نهایی کتاب در باب نبوت و امامت است. مؤلف در باب نبوت، به ذکر اقوال در این باب و ذکر استدلالات بر ادعای خویش می‌پردازد. سپس وارد بحث امامت می‌شود. وی که شخصی سنی‌مذهب است، در مورد جانشینی پس از رسول اکرم(ص) بیان می‌دارد که مسئله امامت و خلافت پس از نبی مکرم اسلام(ص)، برای حفظ شریعت اسلام و اقامه عدل و حدود الهی و تدبیر امور بلاد و عباد، امری ضروری و حتمی است و تعیین امام بهوسیله اجماع امت صورت می‌گیرد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/24462/1/479 ر.ک: همان، ص479]</ref>. | فصل نهایی کتاب در باب نبوت و امامت است. مؤلف در باب نبوت، به ذکر اقوال در این باب و ذکر استدلالات بر ادعای خویش می‌پردازد. سپس وارد بحث امامت می‌شود. وی که شخصی سنی‌مذهب است، در مورد جانشینی پس از رسول اکرم(ص) بیان می‌دارد که مسئله امامت و خلافت پس از نبی مکرم اسلام(ص)، برای حفظ شریعت اسلام و اقامه عدل و حدود الهی و تدبیر امور بلاد و عباد، امری ضروری و حتمی است و تعیین امام بهوسیله اجماع امت صورت می‌گیرد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/24462/1/479 ر.ک: همان، ص479]</ref>. | ||