دانشنامه کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بحث احباط در کلام اسلامى به‎صورت گسترده مطرح شده و دیدگاه‌های متفاوتى در این زمینه ارائه گردیده است. نزد متکلمان، معروف است که معتزله به احباط و تکفیر معتقدند، هرچند در چگونگى آن، اختلاف‎نظر دارند. از طرفى اشاعره و بیشتر امامیه و مرجئه قائل به بطلان احباط هستند. از میان متکلمان امامیه به نوبختیان نسبت داده شده که احباط اعتزالى را پذیرفته‌اند؛ البته از برخى آثار نوبختیان، قول به بطلان احباط استفاده می‌شود؛ بنابراین معلوم می‌شود که همه نوبختیان به ثبوت احباط معتقد نبوده‌اند. علاوه بر نوبختیان، برخى از متکلمان متأخر امامیه، احباط به معناى تعدیل‎شده آن را پذیرفته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص179</ref>.

# با توجه به وجود آیات و روایات فراوان در زمینه احباط، نمی‌توان به‎طور مطلق، قول به احباط را باطل دانست...

# از میان اقوال مثبتان احباط، قول ابوعلى که قائل به حبط مطلق بوده، باطل است؛ چراکه مستلزم ظلم بر بندگان است، لکن قول ابوهاشم که موازنه را مطرح کرده، با تغییر مبناى بحث، می‌توان آن را فی‌الجمله پذیرفت.