۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تذکره مقیم خانی (سیر تاریخی، فرهنگی و اجتماعی ماوراءالنهر در عهد شیبانیان و اشترخانیان): تفاوت میان نسخه‌ها
تذکره مقیم خانی (سیر تاریخی، فرهنگی و اجتماعی ماوراءالنهر در عهد شیبانیان و اشترخانیان) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۵۶
، ۲ سپتامبر ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'مخصوصا' به 'مخصوصاً'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'مخصوصا' به 'مخصوصاً') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور = | ||
| کتابخوان همراه نور =34695 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۶: | ||
این مقاله که به اختصار نگارش یافته، درباره وقایع سال‌های 905-1006ق می‌باشد؛ یعنی زمانی که سلسله شیبانیه بر ماوراءالنهر حکومت می‌کرد. در این بخش این مطالب آمده است: چگونگی تارومار آخرین سلاطین تیموری و تسخیر ماوراءالنهر به دست محمد شیبانی، کشته شدن محمد شیبانی به دست شاه اسماعیل صفوی، به حکومت رسیدن عبیدالله خان (پسر عموی شیبانی)، یورش بابر که از سلاطین تیموری هند است به ماوراءالنهر و شکست او و بعد به سلطنت رسیدن عبدالله خان و پسرش عبدالمؤمن خان که از سلاطین مقتدر ازبک هستند، ذکر نسب آنان که به جانی بیک می‌رسد و درگیری‌هایی که این دو امیر با شاهان صفوی، به ویژه شاه طهماسب و شاه عباس داشته‌اند، ذکر ارتباط آنها با سلاطین عثمانی و دشمنی با شاهان صفوی.<ref>ر.ک: مقدمه، ص27</ref> | این مقاله که به اختصار نگارش یافته، درباره وقایع سال‌های 905-1006ق می‌باشد؛ یعنی زمانی که سلسله شیبانیه بر ماوراءالنهر حکومت می‌کرد. در این بخش این مطالب آمده است: چگونگی تارومار آخرین سلاطین تیموری و تسخیر ماوراءالنهر به دست محمد شیبانی، کشته شدن محمد شیبانی به دست شاه اسماعیل صفوی، به حکومت رسیدن عبیدالله خان (پسر عموی شیبانی)، یورش بابر که از سلاطین تیموری هند است به ماوراءالنهر و شکست او و بعد به سلطنت رسیدن عبدالله خان و پسرش عبدالمؤمن خان که از سلاطین مقتدر ازبک هستند، ذکر نسب آنان که به جانی بیک می‌رسد و درگیری‌هایی که این دو امیر با شاهان صفوی، به ویژه شاه طهماسب و شاه عباس داشته‌اند، ذکر ارتباط آنها با سلاطین عثمانی و دشمنی با شاهان صفوی.<ref>ر.ک: مقدمه، ص27</ref> | ||
مقاله دوم، وقایع سنوات 1009 تا 1114ق را شامل می‌گردد؛ یعنی زمانی که سلسله اشترخانیه بعد از شیبانیه بر ماوراءالنهر حکومت می‌کردند. لازم به ذکر است که در منابع تاریخی، این سلسله با نام‌های اشترخانی، اشترجانی، و استراخانی آمده است. این مقاله که قسمت اعظم کتاب را به خود اختصاص داده، بیانی است مفصل از سلسله اشترخانی و چگونگی انتقال سلطنت از شیبانیه به آنان. ریشه این سلسله هم از فرزندان جوجی است؛ منتها شیبانیه، منشأ از شیبان گرفته‌اند درحالی که این سلسله از ارش خان منشعب شده‌اند. اول آنها با جانی خان آغاز می‌گردد و بعد به دین محمد و باقی محمد و ولی محمد خان می‌رسد. البته چون هر سه مقارن حکومت شاه عباس بوده‌اند، نویسنده به برخوردهایی که هرکدام با او داشته‌اند، می‌پردازد؛ | مقاله دوم، وقایع سنوات 1009 تا 1114ق را شامل می‌گردد؛ یعنی زمانی که سلسله اشترخانیه بعد از شیبانیه بر ماوراءالنهر حکومت می‌کردند. لازم به ذکر است که در منابع تاریخی، این سلسله با نام‌های اشترخانی، اشترجانی، و استراخانی آمده است. این مقاله که قسمت اعظم کتاب را به خود اختصاص داده، بیانی است مفصل از سلسله اشترخانی و چگونگی انتقال سلطنت از شیبانیه به آنان. ریشه این سلسله هم از فرزندان جوجی است؛ منتها شیبانیه، منشأ از شیبان گرفته‌اند درحالی که این سلسله از ارش خان منشعب شده‌اند. اول آنها با جانی خان آغاز می‌گردد و بعد به دین محمد و باقی محمد و ولی محمد خان می‌رسد. البته چون هر سه مقارن حکومت شاه عباس بوده‌اند، نویسنده به برخوردهایی که هرکدام با او داشته‌اند، می‌پردازد؛ مخصوصاً که در زمان حکومت دین محمد خان، شاه عباس می‌تواند خراسان را که سال‌ها عرصه تاخت و تاز ازبکان بوده است، تسخیر کند و بعد جنگ امام قلی (فرزند دین محمد خان) با ولی محمد عمویش و به حکومت رسیدن او و ارتباط امام قلی با دربار هند (در زمان جهانگیر پادشاه) و بعد حکومت سید ندرمحمد خان برادرش و ارتباط او با شاه عباس و رفتن او به ایران را ذکر می‌کند (یکی از تابلوهای نقاشی در کاخ چهل ستون اصفهان مربوط به پذیرایی شاه عباس از سید ندر است) و بعد به اختلاف سید ندرمحمد با عبدالعزیز خان پسرش می‌رسد و در نهایت پذیرفتن حکومت او از جانب امرا و اعیان بخارا و حمله شاه جهان (مالک هند) در زمان اختلاف پدر و پسر به ماوراءالنهر و تسخیر بلخ و در نهایت رسیدن قدرت به سید سبحان قلی خان و توضیحی مبسوط از وقایعی که در زمان امارت او اتفاق می‌افتد؛ مخصوصاً اختلافاتی که با دو طایفه قنکرات و منکیه پیش می‌آید.<ref>ر.ک: همان، ص27-28</ref> | ||
مقاله سوم مختصری است از وقایع حکومت سید محمد مقیم خان، نوه سبحان قلی که در سال‌های 1114-1119ق در بلخ خودمختار شد و کتاب حاضر به درخواست او نگارش یافت و نام کتاب به نام وی اشارت دارد. حکومت او در بلخ، مقارن حکومت عبیدالله بن سبحان قلی در بخارا است که در ابتدای کار بر سر حکومت با هم اختلاف داشته‌اند و او با متحد کردن یکی از سرداران و حاکمان قدرتمند ازبک، به نام محمود بی اتالیق با خود جلو حمله عبیدالله خان را به بلخ گرفت. تاریخ آخرین واقعه ای که در کتاب آمده است، مربوط به سال 1116ق و تاریخ جلوس او در بلخ، به صورت یک قصیده گفته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص28</ref> | مقاله سوم مختصری است از وقایع حکومت سید محمد مقیم خان، نوه سبحان قلی که در سال‌های 1114-1119ق در بلخ خودمختار شد و کتاب حاضر به درخواست او نگارش یافت و نام کتاب به نام وی اشارت دارد. حکومت او در بلخ، مقارن حکومت عبیدالله بن سبحان قلی در بخارا است که در ابتدای کار بر سر حکومت با هم اختلاف داشته‌اند و او با متحد کردن یکی از سرداران و حاکمان قدرتمند ازبک، به نام محمود بی اتالیق با خود جلو حمله عبیدالله خان را به بلخ گرفت. تاریخ آخرین واقعه ای که در کتاب آمده است، مربوط به سال 1116ق و تاریخ جلوس او در بلخ، به صورت یک قصیده گفته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص28</ref> | ||