۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان انوری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ن‌س' به 'ن‌س'
جز (جایگزینی متن - 'ل‌ا' به 'ل‌ا') |
جز (جایگزینی متن - 'ن‌س' به 'ن‌س') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
[[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]] در مقدمه‌اش بر کتاب با استفاده از منابع مختلف به بررسی شرح احوال و آثار انوری پرداخته است. او معتقد است نخستین کتابی که ذکری از انوری در آن هست «لباب الألباب» محمد عوفی است که در حدود 618ق، تألیف کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35551/1/3 ر.ک: مقدمه، صفحه سه]</ref>. همچنین جامی در بهارستان نوشته است: «انوری، رحمه‌الله، حکیمی کامل و فصیح و فاضل بود. حسن شعر و لطف نظم، شمه‌ای است از علو حال او و خالی است از جمال و کمال او. سخنان او مشهور است و دیوان او مسطور...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35551/1/5 ر.ک: مقدمه، صفحه پنج]</ref>. | [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]] در مقدمه‌اش بر کتاب با استفاده از منابع مختلف به بررسی شرح احوال و آثار انوری پرداخته است. او معتقد است نخستین کتابی که ذکری از انوری در آن هست «لباب الألباب» محمد عوفی است که در حدود 618ق، تألیف کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35551/1/3 ر.ک: مقدمه، صفحه سه]</ref>. همچنین جامی در بهارستان نوشته است: «انوری، رحمه‌الله، حکیمی کامل و فصیح و فاضل بود. حسن شعر و لطف نظم، شمه‌ای است از علو حال او و خالی است از جمال و کمال او. سخنان او مشهور است و دیوان او مسطور...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35551/1/5 ر.ک: مقدمه، صفحه پنج]</ref>. | ||
بین | بین سخن‌سرایان ایرانی که از آغاز نشأت زبان فارسی دری تا پایان قرن ششم برخاسته‌اند، [[انوري، محمد بن محمد|انوری ابیوردی]] بهخاطر خصائصی چند از دیگران ممتاز است. نخست آنکه وی از دانشهای عصر خود مخصوصاً هیئت و نجوم به مقدار قابل توجهی برخوردار بوده است و این امتیاز موجب می‌شود که گذشته از مقام بلندی که در شعر فارسی دارد، او را در زمره دانشمندان بشمار آورد. دوم آنکه انوری تقریباً در پایان عصری میزیسته است که در آن عصر قصیدهسرایی یا بهتر بگوییم مدیحهسرایی پس از آنکه به اوج ترقی و غایت کمال رسیده بود، رو به انحطاط می‌نهد. پایان عمر انوری در نیمه دوم قرن ششم هجری است و هرچند نمی‌توان گفت سالهای بین 485 به بعد را دیده و شاهد قران معروفی که گویند خود آن را پیشبینی کرده، بوده است، اما به احتمال قوی در اوایل نیمه دوم قرن ششم درگذشته است. پس از وی شاعری که در مدیحهسرایی به سبک خراسانی به پایه او یا شاعران پیش از او برسد، برنخاست. | ||
سوم یعنی امتیازی که او را کاملاً از همگنان مشخص می‌دارد این است که [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] شاعری مدیحهسرا به مفهوم واقعی کلمه است. شاعری است که هدف او ستودن ممدوح و راضی نگاهداشتن اوست. نان خود را در ستایش کسان میجسته است و چون در مدیحهسرایی مشارکانی از شاعران متقدم و همکاران یا همچشمانی از معاصران خود داشته، کوشیده است تا در ستایش ممدوح مضمونهایی بیافریند که گذشتگان و یا همدورههایش آن را نگفته باشند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/27243/42 ر.ک: شهیدی، سید جعفر، ص42]</ref>. | سوم یعنی امتیازی که او را کاملاً از همگنان مشخص می‌دارد این است که [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] شاعری مدیحهسرا به مفهوم واقعی کلمه است. شاعری است که هدف او ستودن ممدوح و راضی نگاهداشتن اوست. نان خود را در ستایش کسان میجسته است و چون در مدیحهسرایی مشارکانی از شاعران متقدم و همکاران یا همچشمانی از معاصران خود داشته، کوشیده است تا در ستایش ممدوح مضمونهایی بیافریند که گذشتگان و یا همدورههایش آن را نگفته باشند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/27243/42 ر.ک: شهیدی، سید جعفر، ص42]</ref>. | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
و شاید به استناد به همین شعر خود اوست که [[قزوینی، زکریا بن محمد|قزوینی]] در «[[آثار البلاد و أخبار العباد|آثار البلاد]]» شعر [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] را «روانتر از آب» توصیف کرد و آن را همپایه شعر ابوالعتاهیه در ادب عربی دانسته است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/64389/46 ر.ک: همان، ص46]</ref>. | و شاید به استناد به همین شعر خود اوست که [[قزوینی، زکریا بن محمد|قزوینی]] در «[[آثار البلاد و أخبار العباد|آثار البلاد]]» شعر [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] را «روانتر از آب» توصیف کرد و آن را همپایه شعر ابوالعتاهیه در ادب عربی دانسته است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/64389/46 ر.ک: همان، ص46]</ref>. | ||
مهمترین شیوه | مهمترین شیوه سخن‌سرایی انوری در شعر همان ابداع سبک نزدیک کردن زبان و بیان شعری به زبان محاوره عمومی و زبان تخاطب بوده است؛ سبکی که پس از یک قرن سیر تکاملی بهصورتی عالی و خوشتراش بر زبان [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی شیرازی]] جلوه کرد. استفاده از زبان محاوره در شعر انوری جایگاه خاصی دارد؛ او رسوم گذشتگان را در شعر خود وارد کرد. فزون بر آن خود طریقه‌ای تازه در شعر ابداع کرده است؛ به شیوه‌ای که بر زبان تخاطب اتکا دارد و ساده و بی‌پیرایه است و گاه سخن وی همراه با اصطلاحات فلسفی، علمی، مضامین دقیق و تشبیهات و استعارات فراوان می‌شود و گاه به حد و درجه‌ای از سادگی می‌رسد که با محاورات معمول و عادی همراه می‌گردد. انوری سادگی و روانی کلام خود را با خیالات دقیق غنایی به هم آمیخته و غزلهای بسیار زیبا و مطبوع و دل‌انگیز پدید آورده است و مانند ظهیر فاریابی عمل کرده و آن را پیش از ظهور سعدی به اوج رسانیده است و راه را برای خیالات دقیق و مضامین عالی سعدی هموار ساخته است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/64389/46 ر.ک: همان، ص47-46]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35551/1/8 مقدمه، صفحه هشت]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||