۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دو رساله در فلسفه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ل‌ا' به 'ل‌ا'
جز (جایگزینی متن - 'یا' به 'یا') |
جز (جایگزینی متن - 'ل‌ا' به 'ل‌ا') |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''دو رساله در فلسفه اسلامی'''، مشتمل بر دو مقاله از مباحث مهم فلسفه و کلام اسلامى به قلم [[همایی، جلال‌الدین| | '''دو رساله در فلسفه اسلامی'''، مشتمل بر دو مقاله از مباحث مهم فلسفه و کلام اسلامى به قلم [[همایی، جلال‌الدین|جلال‌الدین همایی]] (متوفی 1359ش) است. نویسنده، هدف از نگارش مقاله اول را گفتگو درباره دو قاعده بزرگ فلسفى و عرفانى «تجدّد امثال» و «حرکت جوهرى» در سطح عمومى و قابل فهم خوانندگان دانسته است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
وی همچنین در رابطه با حرکت جوهری و ربط حادث به قدیم می‌نویسد: «راقم سطور، معتقد است که بر فرض اثبات حرکت جوهرى، دیگر از جهت ارتباط حادث به قدیم هیچ احتیاج به اثبات وجود افلاک نداریم و در صورت پیروى کردن از عقیده عرفا و حکماى اشراقى، به ناز کشیدن از حرکت فلک و محدد جهات یا طبیعت خامسه فلکى که انگیزه و وسیله اثباتش، همین نوع التزامات است و برهان قاطع عقلپسندى ندارد، نیازمندى نخواهیم داشت. وقتى که مشکل ربط حادث به قدیم با فرض وجود حرکت ذاتى همیشگى موجودات حلشدنى باشد، چرا نفس حرکت جوهرى را مطمح نظر و مناط حل آن اشکال قرار ندهیم و همان دو جنبه ثبات و تجدّد را که در حرکت توسطیه وضعى فلک یا در طبیعت فلکیه مىگویند در نفس حرکت ذاتى جوهرى نگوییم<ref>ر.ک: همان، ص51-50</ref>. | وی همچنین در رابطه با حرکت جوهری و ربط حادث به قدیم می‌نویسد: «راقم سطور، معتقد است که بر فرض اثبات حرکت جوهرى، دیگر از جهت ارتباط حادث به قدیم هیچ احتیاج به اثبات وجود افلاک نداریم و در صورت پیروى کردن از عقیده عرفا و حکماى اشراقى، به ناز کشیدن از حرکت فلک و محدد جهات یا طبیعت خامسه فلکى که انگیزه و وسیله اثباتش، همین نوع التزامات است و برهان قاطع عقلپسندى ندارد، نیازمندى نخواهیم داشت. وقتى که مشکل ربط حادث به قدیم با فرض وجود حرکت ذاتى همیشگى موجودات حلشدنى باشد، چرا نفس حرکت جوهرى را مطمح نظر و مناط حل آن اشکال قرار ندهیم و همان دو جنبه ثبات و تجدّد را که در حرکت توسطیه وضعى فلک یا در طبیعت فلکیه مىگویند در نفس حرکت ذاتى جوهرى نگوییم<ref>ر.ک: همان، ص51-50</ref>. | ||
مسئله جبر و اختیار یا جبر و تفویض و قضا و قدر، یکى از مسائل مهم کلامى و اعتقادى است که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا | مسئله جبر و اختیار یا جبر و تفویض و قضا و قدر، یکى از مسائل مهم کلامى و اعتقادى است که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌الدین محمد بلخى رومى]] در [[مثنوی معنوی|مثنوى]] شریف بیش از دیگر مسائل اصولى به آن اهمیت داده و همه جا مخصوصاً در مجلد اول و پنجم، آن را دنبال کرده و در هر موضع با تقریر و تمثیلى تازه در تشیید مبانى عقیده خود که اثبات اختیار و انکار جبر است، سخت کوشیده و پافشارى نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص55</ref>. | ||
[[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوى]] در مسئله اختلاف عقول، مخالف گروه معتزله است و در اینباره مىگوید: | [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوى]] در مسئله اختلاف عقول، مخالف گروه معتزله است و در اینباره مىگوید: | ||