پرش به محتوا

متشابه القرآن (طریثیثی): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۳ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ن' به 'ی‌ن')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
خط ۵۴: خط ۵۴:
فصل پنجم، درباره وعید است و همچنین بابی از آن به امر به ‎معروف و نهی از منکر پرداخته است.
فصل پنجم، درباره وعید است و همچنین بابی از آن به امر به ‎معروف و نهی از منکر پرداخته است.


فصل ششم، درباره امامت است. مؤلف در بحث امامت به ‎نقد دیدگاه‎های نص‎گرایانه امامیه و بکریه توجه داشته و عقیده امامیه را درباره عصمت امامان یا استناد افضلیت [[امام على(ع)|حضرت امیر - سلام‎الله‎عليه -]] به قرآن را مورد مناقشه قرار می‌دهد. البته وی قائل به افضلیت ابوبکر بر اساس آیات قرآن هم نیست، ولی به چهار خلیفه نخست اعتقاد دارد. از نکات جالب‎ توجه کتاب این است که گرچه مؤلف از هشام بن الحکم در کنار [[مقاتل بن سلیمان]]، به‎عنوان یک مشبهی یاد می‌کند، ولی اعتقاد بیشتر شیعه را اعتقاد موحدین می‌داند و آنان را در حقیقت از تشبیه مبرا می‌داند. این امر طبعاً به گرایش غالب شیعیان امامی از قرن چهارم به بعد مربوط می‎شود که گرایش تنزیهی در میان آنان گسترش پیدا کرد. از این نوشته روشن می‎شود که وی با کتاب‌های امامیه آشنایی خوبی داشته است.
فصل ششم، درباره امامت است. مؤلف در بحث امامت به ‎نقد دیدگاه‎های نص‎گرایانه امامیه و بکریه توجه داشته و عقیده امامیه را درباره عصمت امامان یا استناد افضلیت [[امام على(ع)|حضرت امیر - سلام‎الله‎عليه -]] به قرآن را مورد مناقشه قرار می‌دهد. البته وی قائل به افضلیت ابوبکر بر اساس آیات قرآن هم نیست، ولی به چهار خلیفه نخست اعتقاد دارد. از نکات جالب‎ توجه کتاب این است که گرچه مؤلف از هشام بن الحکم در کنار [[مقاتل بن سلیمان]]، به‎عنوان یک مشبهی یاد می‌کند، ولی اعتقاد بیشتر شیعه را اعتقاد موحدین می‌داند و آنان را در حقیقت از تشبیه مبرا می‌داند. این امر طبعاً به گرایش غالب شیعیان امامی از قرن چهارم به بعد مربوط می‌شود که گرایش تنزیهی در میان آنان گسترش پیدا کرد. از این نوشته روشن می‌شود که وی با کتاب‌های امامیه آشنایی خوبی داشته است.


فصل هفتم، درباره عصمت انبیاست. فصل هشتم، درباره طعن‎هایی که بر قرآن زده شده و پاسخ به آن‎هاست.
فصل هفتم، درباره عصمت انبیاست. فصل هشتم، درباره طعن‎هایی که بر قرآن زده شده و پاسخ به آن‎هاست.


فصل نهم، درباره مباحث «دقيق الكلام» است که موضوعات متنوعی در آن طرح شده که عمده آن‎ها برخلاف عنوان فصل، به مباحث «دقيق الكلام» مرتبط نیست، بلکه مباحثی مانند خلق قرآن و معراج و عذاب قبر و مسئله عروج مسیح و موارد بسیار متنوع و غیر مرتبط با یکدیگر را نیز شامل می‎شود. مؤلف، مخالف معراج به معنای صعود پیامبر اکرم به آسمان است و آن را تنها در حد اسراء می‌داند. صعود مسیح به آسمان را نیز رد می‌کند و اشاره قرآن را به معنای مرگ مسیح می‌داند. عذاب قبر را هم به معنای عذاب روح تنها در قبر رد می‌کند و آن را به ‎شرط بازگشت روح به جسد و تحمل عذاب محتمل می‌داند. بخش «دقيق الكلام» در مجموع 23 باب است.
فصل نهم، درباره مباحث «دقيق الكلام» است که موضوعات متنوعی در آن طرح شده که عمده آن‎ها برخلاف عنوان فصل، به مباحث «دقيق الكلام» مرتبط نیست، بلکه مباحثی مانند خلق قرآن و معراج و عذاب قبر و مسئله عروج مسیح و موارد بسیار متنوع و غیر مرتبط با یکدیگر را نیز شامل می‌شود. مؤلف، مخالف معراج به معنای صعود پیامبر اکرم به آسمان است و آن را تنها در حد اسراء می‌داند. صعود مسیح به آسمان را نیز رد می‌کند و اشاره قرآن را به معنای مرگ مسیح می‌داند. عذاب قبر را هم به معنای عذاب روح تنها در قبر رد می‌کند و آن را به ‎شرط بازگشت روح به جسد و تحمل عذاب محتمل می‌داند. بخش «دقيق الكلام» در مجموع 23 باب است.
فصل دهم درباره اصول فقه و فتواست، که در این بخش به برخی مباحث علم اصول فقه پرداخته است که به دلیل آنکه دیدگاه معتزلی نسبتاً کهنی را مطرح می‌کند، حائز اهمیت است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1994/51 ر.ک: انصاری قمی، حسن، ص51-52]</ref>.
فصل دهم درباره اصول فقه و فتواست، که در این بخش به برخی مباحث علم اصول فقه پرداخته است که به دلیل آنکه دیدگاه معتزلی نسبتاً کهنی را مطرح می‌کند، حائز اهمیت است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1994/51 ر.ک: انصاری قمی، حسن، ص51-52]</ref>.


خط ۶۴: خط ۶۴:
محقق می‌گوید: برای این اثر به هشت نسخه خطی دست یافته که چهار نسخه آن در یمن، دو نسخه در عمان و یک نسخه آن در آمریکا بوده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35478/1/36 ر.ک: مقدمه، ص36]</ref>. ایشان هرکدام از این نسخه‎ها را با نام اختصاری و رمزی نام‎گذاری می‌کند و در پاورقی به اختلاف آن نسخه‎ها، با آن علائم رمزی اشاره می‌کند.
محقق می‌گوید: برای این اثر به هشت نسخه خطی دست یافته که چهار نسخه آن در یمن، دو نسخه در عمان و یک نسخه آن در آمریکا بوده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35478/1/36 ر.ک: مقدمه، ص36]</ref>. ایشان هرکدام از این نسخه‎ها را با نام اختصاری و رمزی نام‎گذاری می‌کند و در پاورقی به اختلاف آن نسخه‎ها، با آن علائم رمزی اشاره می‌کند.


ایشان درباره نسخ خطی می‌گوید: در این نسخه‎ها تصحیف و تحریف‎های زیادی به چشم می‌خورد؛ علاوه بر آن اشتباهات نحوی، استفاده از الفاظ ضعیف و قلیل الاستعمال در لغت عرب نیز در آن فراوان یافت می‎شود. سپس به نمونه‎هایی از این اشکالات اشاره می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35478/1/42 ر.ک: همان، ص42-46]</ref>.
ایشان درباره نسخ خطی می‌گوید: در این نسخه‎ها تصحیف و تحریف‎های زیادی به چشم می‌خورد؛ علاوه بر آن اشتباهات نحوی، استفاده از الفاظ ضعیف و قلیل الاستعمال در لغت عرب نیز در آن فراوان یافت می‌شود. سپس به نمونه‎هایی از این اشکالات اشاره می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35478/1/42 ر.ک: همان، ص42-46]</ref>.


در ابتدای کتاب، تصاویری از چند نسخه خطی این اثر به معرض نمایش گذاشته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35478/1/49 ر.ک: ص49-59]</ref>.
در ابتدای کتاب، تصاویری از چند نسخه خطی این اثر به معرض نمایش گذاشته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35478/1/49 ر.ک: ص49-59]</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش