پرش به محتوا

محاضرات في الاعتقادات: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۳ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎س' به 'ی‌س')
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
خط ۴۲: خط ۴۲:
اولین دلیل طرح‎شده در بحث اثبات امامت و ولایت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]]، آیه شریفه مباهله است. سؤال اول این است که در این آیه نام هیچ‎یک از اهل‎بیت(ع) ذکر نشده است؛ لذا ناچاریم برای ادامه استدلال، از روایات سنت استفاده کنیم؛ سنتی که مورد تأیید اهل سنت باشد. از حسن اتفاق، قضیه مباهله در صحاح و مسانید و تفاسیر معتبر اهل سنت ذکر شده است؛ فلذا هیچ شخصی، توانایی انکار آن را ندارد. حال برای استدلال دقیق به این اسانید روایی، دو جهت باید در نظر گرفته شود: یکی جهت سندی است که لازم است روایت متفق بین طرفین باشد و دوم جهت دلالی است و آن اینکه باید روایت واضح‎الدلاله باشد. وجه دلالت آیه شریفه بر امامت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]]، کلمه «أنفسنا» در آیه شریفه مباهله است که گویای بالاترین فضیلت ممکن برای ایشان و نهایت قرابت آن حضرت به جایگاه رفیع پیامبر اکرم(ص) است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص‎17-40</ref>.
اولین دلیل طرح‎شده در بحث اثبات امامت و ولایت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]]، آیه شریفه مباهله است. سؤال اول این است که در این آیه نام هیچ‎یک از اهل‎بیت(ع) ذکر نشده است؛ لذا ناچاریم برای ادامه استدلال، از روایات سنت استفاده کنیم؛ سنتی که مورد تأیید اهل سنت باشد. از حسن اتفاق، قضیه مباهله در صحاح و مسانید و تفاسیر معتبر اهل سنت ذکر شده است؛ فلذا هیچ شخصی، توانایی انکار آن را ندارد. حال برای استدلال دقیق به این اسانید روایی، دو جهت باید در نظر گرفته شود: یکی جهت سندی است که لازم است روایت متفق بین طرفین باشد و دوم جهت دلالی است و آن اینکه باید روایت واضح‎الدلاله باشد. وجه دلالت آیه شریفه بر امامت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]]، کلمه «أنفسنا» در آیه شریفه مباهله است که گویای بالاترین فضیلت ممکن برای ایشان و نهایت قرابت آن حضرت به جایگاه رفیع پیامبر اکرم(ص) است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص‎17-40</ref>.


آیه بعد، آیه شریفه تطهیر است: '''إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ‎ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً''' ﴿الأحزاب: 33﴾. در این آیه برای استدلال، بیان دو نکته دقیق لازم است: یکی اینکه «اهل ‎بیت»، چه کسانی هستند و دوم اینکه مراد از ذهاب رجس چه چیزی می‎باشد؟ برای تعیین معنای «اهل بیت»، ناچاریم به کتب حدیث و کلمات علما - از محدثین و مفسرین – مراجعه کنیم. هنگامی که به معتبرترین کتب و اسانید روایی اهل سنت رجوع می‌شود، مشاهده می‌گردد که هنگام نزول این آیه شریفه، پیامبر اکرم(ص)، اهل بیت خویش را، یعنی [[امام على(ع)|علی]] و فاطمه و حسن و حسین(ع) را در زیر کسای خویش جمع می‎کند و به درگاه خدا عرض می‎کند: «اللهم هولاء أهل بيتي». در ادامه مصنف با بیان تحلیلی از آیه شریفه، معنای ذهاب رجس از اهل‎بیت(ع) را که همان عصمت و طهارت ذاتی است، ثابت می‎کند<ref>ر.ک: همان، ص‎41-66</ref>.
آیه بعد، آیه شریفه تطهیر است: '''إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ‎ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً''' ﴿الأحزاب: 33﴾. در این آیه برای استدلال، بیان دو نکته دقیق لازم است: یکی اینکه «اهل ‎بیت»، چه کسانی هستند و دوم اینکه مراد از ذهاب رجس چه چیزی می‎باشد؟ برای تعیین معنای «اهل بیت»، ناچاریم به کتب حدیث و کلمات علما - از محدثین و مفسرین – مراجعه کنیم. هنگامی که به معتبرترین کتب و اسانید روایی اهل سنت رجوع می‌شود، مشاهده می‌گردد که هنگام نزول این آیه شریفه، پیامبر اکرم(ص)، اهل بیت خویش را، یعنی [[امام على(ع)|علی]] و فاطمه و حسن و حسین(ع) را در زیر کسای خویش جمع می‌کند و به درگاه خدا عرض می‌کند: «اللهم هولاء أهل بيتي». در ادامه مصنف با بیان تحلیلی از آیه شریفه، معنای ذهاب رجس از اهل‎بیت(ع) را که همان عصمت و طهارت ذاتی است، ثابت می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص‎41-66</ref>.


دلیل بعد برای اثبات ولایت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، آیه شریفه ولایت است: '''إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ'''‎ ﴿المائدة: 55﴾. برای استدلال به این آیه لازم است به سنت مراجعه شود تا وجه و شأن نزول آیه مشخص گردد و پس از آن لازم است که وجه استدلال به آیه شریفه بر امامت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] مشخص گردد<ref>ر.ک: همان، ص‎67-94</ref>.
دلیل بعد برای اثبات ولایت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، آیه شریفه ولایت است: '''إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ'''‎ ﴿المائدة: 55﴾. برای استدلال به این آیه لازم است به سنت مراجعه شود تا وجه و شأن نزول آیه مشخص گردد و پس از آن لازم است که وجه استدلال به آیه شریفه بر امامت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] مشخص گردد<ref>ر.ک: همان، ص‎67-94</ref>.


حدیث دار، چهارمین دلیل برای اثبات بحث امامت است که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «إن هذا أخي و وصيي و خليفتي فيكم، فاسمعو له و أطيعوا». اولین مطلب مورد بحث در این روایت بحث سندی آن است که مؤلف با بیان اسناد و طرق گوناگون این روایت، توثیق و قطعیت صدور آن را اثبات می‎کند. سپس وارد بحث دلالی این آیه می‌شود و با بیان ویژگی‎های خاص این روایت نسبت به روایات دیگر، به سه مورد از ویژگی‎های ممتاز این روایت نسبت به سایر ادله می‌پردازد و در ادامه به ذکر نظرات بزرگان از علمای اهل سنت درباره این روایت می‌پردازد که مؤید مدعای امامیه در اثبات ولایت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] با روایت مزبور است<ref>ر.ک: همان، ص‎95-126</ref>.
حدیث دار، چهارمین دلیل برای اثبات بحث امامت است که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «إن هذا أخي و وصيي و خليفتي فيكم، فاسمعو له و أطيعوا». اولین مطلب مورد بحث در این روایت بحث سندی آن است که مؤلف با بیان اسناد و طرق گوناگون این روایت، توثیق و قطعیت صدور آن را اثبات می‌کند. سپس وارد بحث دلالی این آیه می‌شود و با بیان ویژگی‎های خاص این روایت نسبت به روایات دیگر، به سه مورد از ویژگی‎های ممتاز این روایت نسبت به سایر ادله می‌پردازد و در ادامه به ذکر نظرات بزرگان از علمای اهل سنت درباره این روایت می‌پردازد که مؤید مدعای امامیه در اثبات ولایت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] با روایت مزبور است<ref>ر.ک: همان، ص‎95-126</ref>.


پنجمین دلیل مطرح‎شده در این بحث، حدیث شریف غدیر است، که به مقتضای نزول آیه شریف تبلیغ: '''يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ'''‎ ﴿المائدة: 67﴾. پیامبر اکرم در روز غدیر مأمور شد که بزرگ‎ترین پیام رسالت خویش را به امت برساند و آن معرفی [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] به‎عنوان جانشین و ولی امر امت بود که در این راستا حضرت بر بالای منبری از جهاز شتران رفت و دست [[امام على(ع)|علی(ع)]] را در مقابل امت بالا برد و فرمود: «من كنت مولاه فإن عليا مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه» (هرکس من مولای او هستم، از این پس علی مولای اوست؛ خدایا دوست دوستدار او باش و دشمن دشمن او).
پنجمین دلیل مطرح‎شده در این بحث، حدیث شریف غدیر است، که به مقتضای نزول آیه شریف تبلیغ: '''يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ'''‎ ﴿المائدة: 67﴾. پیامبر اکرم در روز غدیر مأمور شد که بزرگ‎ترین پیام رسالت خویش را به امت برساند و آن معرفی [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] به‎عنوان جانشین و ولی امر امت بود که در این راستا حضرت بر بالای منبری از جهاز شتران رفت و دست [[امام على(ع)|علی(ع)]] را در مقابل امت بالا برد و فرمود: «من كنت مولاه فإن عليا مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه» (هرکس من مولای او هستم، از این پس علی مولای اوست؛ خدایا دوست دوستدار او باش و دشمن دشمن او).
سپس مؤلف، وجوه گوناگون استدلال به این روایت بر ولایت [[امام على(ع)|حضرت امیر(ع)]] را تشریح می‎کند<ref>ر.ک: همان، ص‎127-156</ref>.
سپس مؤلف، وجوه گوناگون استدلال به این روایت بر ولایت [[امام على(ع)|حضرت امیر(ع)]] را تشریح می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص‎127-156</ref>.


در ادامه، مؤلف برای اثبات ولایت امیرالمؤمنین، به حدیث ولایت، حدیث ثقلین، حدیث طیر، حدیث منزلت و دلیل عقلی تمسک می‎کند. در استدلال عقلی، مصنف با شمارش اوصاف امیرالمؤمنین و برتری آن حضرت بر سایر صحابه، بی‎بدیل بودن آن حضرت را ثابت می‎کند تا معلوم شود کسی در حد علی(ع) نبوده تا بتواند لیاقت جانشینی رسول اکرم(ص) را داشته باشد.
در ادامه، مؤلف برای اثبات ولایت امیرالمؤمنین، به حدیث ولایت، حدیث ثقلین، حدیث طیر، حدیث منزلت و دلیل عقلی تمسک می‌کند. در استدلال عقلی، مصنف با شمارش اوصاف امیرالمؤمنین و برتری آن حضرت بر سایر صحابه، بی‎بدیل بودن آن حضرت را ثابت می‌کند تا معلوم شود کسی در حد علی(ع) نبوده تا بتواند لیاقت جانشینی رسول اکرم(ص) را داشته باشد.


از جمله ویژگی‎های بی‌شمار [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] علم ایشان است که پس از پیامبر اکرم، هیچ‎کس از صحابه در حد ایشان نبود. دومین ویژگی آن حضرت عدالت وی بود که در تمام طول زندگی حتی به موری ظلم نکرد و بسیار حکیمانه به قضاوت و داوری می‌پرداخت و سومین ویژگی بی‎بدیل ایشان شجاعتش بود که در جنگ‎ها و وقایع گوناگون آن را بروز داد و همگان را متحیر نمود و دوست و دشمن را به اعتراف و تحسین واداشت. اساسا اشجع الناس بودن آن حضرت و خدمات ارزنده وی در پرتو شجاعت به اسلام و مسلمین، از حد روایت گذشته و به مرز درایت رسیده است<ref>ر.ک: همان، ص‎317-354</ref>.
از جمله ویژگی‎های بی‌شمار [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] علم ایشان است که پس از پیامبر اکرم، هیچ‎کس از صحابه در حد ایشان نبود. دومین ویژگی آن حضرت عدالت وی بود که در تمام طول زندگی حتی به موری ظلم نکرد و بسیار حکیمانه به قضاوت و داوری می‌پرداخت و سومین ویژگی بی‎بدیل ایشان شجاعتش بود که در جنگ‎ها و وقایع گوناگون آن را بروز داد و همگان را متحیر نمود و دوست و دشمن را به اعتراف و تحسین واداشت. اساسا اشجع الناس بودن آن حضرت و خدمات ارزنده وی در پرتو شجاعت به اسلام و مسلمین، از حد روایت گذشته و به مرز درایت رسیده است<ref>ر.ک: همان، ص‎317-354</ref>.
خط ۵۹: خط ۵۹:
موضوع بعدی مطرح‎شده در این جلد، بحث از ادله مثبت امامت و ولایت مابقی ائمه اطهار(ع) است که مؤلف با بیان نصوص حدیثی دال بر این مدعا به تشریح این موضوع می‌پردازد و در نهایت فصلی را اختصاص به امام زمان(عج) داده و در طی سه فصل به بررسی آن همت می‌گمارد: فصل اول در مورد اصل اعتقاد به امام زمان است. فصل دوم در مورد مباحثی است که مرتبط به امام زمان است، با توجه به روایات و اقوال اهل سنت در این موضوع. فصل سوم در باب جواب به سؤالاتی است که در موضوع مهدویت مطرح شده است<ref>ر.ک: همان، ص‎421-444</ref>.
موضوع بعدی مطرح‎شده در این جلد، بحث از ادله مثبت امامت و ولایت مابقی ائمه اطهار(ع) است که مؤلف با بیان نصوص حدیثی دال بر این مدعا به تشریح این موضوع می‌پردازد و در نهایت فصلی را اختصاص به امام زمان(عج) داده و در طی سه فصل به بررسی آن همت می‌گمارد: فصل اول در مورد اصل اعتقاد به امام زمان است. فصل دوم در مورد مباحثی است که مرتبط به امام زمان است، با توجه به روایات و اقوال اهل سنت در این موضوع. فصل سوم در باب جواب به سؤالاتی است که در موضوع مهدویت مطرح شده است<ref>ر.ک: همان، ص‎421-444</ref>.


جلد دوم کتاب، مشتمل بر دوازده بخش است. مؤلف در بخش اول، موضوع مظلومیت حضرت زهرا(س) را مطرح می‎کند؛ در این راستا ابتدا به ذکر احادیثی در مورد مقام و منزلت حضرت صدیقه طاهره می‌پردازد و در ادامه، سایر مباحث مرتبط با آن حضرت را مطرح می‎کند. در بخش‎های بعدی به مباحثی چون برتری ائمه اطهار(ع) بر پیامبران، عصمت امامان، صحابه و شوری، عدم تحریف قرآن، متعه و غیره پرداخته شده است.
جلد دوم کتاب، مشتمل بر دوازده بخش است. مؤلف در بخش اول، موضوع مظلومیت حضرت زهرا(س) را مطرح می‌کند؛ در این راستا ابتدا به ذکر احادیثی در مورد مقام و منزلت حضرت صدیقه طاهره می‌پردازد و در ادامه، سایر مباحث مرتبط با آن حضرت را مطرح می‌کند. در بخش‎های بعدی به مباحثی چون برتری ائمه اطهار(ع) بر پیامبران، عصمت امامان، صحابه و شوری، عدم تحریف قرآن، متعه و غیره پرداخته شده است.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش