سامی، عبدالعظیم: تفاوت میان نسخه‌ها

«میزرا محمد عبدالعظیم بوستانی بخارایی»، مشهور به میرزا عظیم سامی، شاعر و مورخ معروف، در بستان - ‎چهل کیلومتری شمال بخارا - ‎متولد شد. با عطف توجه به آنچه خود در شرح احوالش در کتاب «تحفه شاهی» آورده، می‎توان این‎طور حدس زد که او در حدود سال‎های 1259 تا 1260ق، متولد گردید؛ زیرا به روایت خودش، زمانی که در سال 1319ق، تألیف کتابش را آغازید، 60 سال داشته؛ پس تاریخ ولادتش، در حدود سال‎های 1259 تا 1260ق، بوده است. ال.ام. یپیفانووا، خاورشناس معروف روس، تاریخ تولد او را 1838م، ذکر می‎کند<ref>ر.ک: بوستانی بخارایی، میرزا عبدالعظیم، صفحه سیزده</ref>.

وی بارها به همراه سفیران بخارا، به روسیه سفر کرد؛ از جمله از سوی امیر مظفر در معیت امیر عبدالاحد (ولیعهد امیر مظفر) در مراسم تاج‎گذاری الکساندر سوم، تزار روس، در سن‎پترزبورگ شرکت کرد و بر آن بود تا خاطرات خود را در باب این سفر به رشته تحریر درآورد. وی با جلوس امیر عبدالاحد بر تخت سلطنت (1328-‎1303ق)، همچنان در سمت منشی‎گری باقی ماند و در حدود ده الی یازده سال در دربار او، به خدمت پرداخت و در جمع هیئت نمایندگی بخارا، چندین بار به روسیه سفر کرد، اما بعدها به سبب نامعلومی، از آن سمت معزول شد. می‎توان چنین حدس زد که از این هنگام، وی رفتار درباریان بخارا و نحوه حکومت آنان را مورد نکوهش قرار داده و به همین دلیل در دوران کهن‎سالی و پیری از دربار رانده شده و در پی آن، به نوشتن روی آورده و روزگار را تا هنگام مرگ، در فقر و تهیدستی سپری کرده است. شاید یکی از دلایل رانده شدن وی از دربار را ناشی از سفرهای او به روسیه و آشنایی با شیوه مملکت‎داری و وضعیت اداره حکومت آنان باید دانست که در تغییر رویه و نوع تفکر او تأثیر شایانی گذاشته است. به همین دلیل وی پس از مقایسه حکومت خاندان منغیتیه با روس‎ها، فساد اخلاق امیران، والیان، روحانیان و راتبه‎گیران (کارمندان) بخارا را نکوهش کرده و در شعرهای خود، این کج‎تابی‎های معمول و رایج اجتماعی را انعکاس داده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده و چهارده</ref>.