پرش به محتوا

دیوان اشعار محمدتقی بهار: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۳ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎خ' به 'ی‌خ'
جز (جایگزینی متن - 'ب‎ه' به 'ب‌ه')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎خ' به 'ی‌خ')
خط ۳۹: خط ۳۹:
اما در نثرنویسی دنبال تحول بزرگی را که انقلاب مشروطه در نثر فارسی ایجاد کرده بود، گرفت. او در یادداشت‎های خود چنین می‌نویسد: «من در نثر کلاسیک هم مانند شعر، ابتدا سبک تاریخ بیهقی را انتخاب کرده بودم؛ اما علل سیاسی و احتیاج مردم به نثر ساده باعث شد که سبک نثرنویسی من از نو به طرزی تازه آغاز شد و یک‎باره از مراجعه به سبک قدیم منصرف گردیدم»<ref>ر.ک: همان</ref>.
اما در نثرنویسی دنبال تحول بزرگی را که انقلاب مشروطه در نثر فارسی ایجاد کرده بود، گرفت. او در یادداشت‎های خود چنین می‌نویسد: «من در نثر کلاسیک هم مانند شعر، ابتدا سبک تاریخ بیهقی را انتخاب کرده بودم؛ اما علل سیاسی و احتیاج مردم به نثر ساده باعث شد که سبک نثرنویسی من از نو به طرزی تازه آغاز شد و یک‎باره از مراجعه به سبک قدیم منصرف گردیدم»<ref>ر.ک: همان</ref>.


در مطالب مقدماتی کتاب، همچنین متنی ادبی از [[بهار، محمدتقی|بهار]] با عناوین «قلب شاعر» و «تربیت چیست؟» آمده است. وی در این متن از مطالبی چون شیوه تربیتی حاکم بر خانواده‌اش و یا مشکلات و مصائبش سخن گفته است. در بخشی از این متن می‎خوانیم: «مرا از شهر خودم که آشیانه گرم من در آنجا بود، در وسط زمستان، بیرون انداختند... زندگانی عائله را با ربح مبلغ خیلی کمی که از پس‎انداز و صرفه‎جویی عاقلانه مادرم پیش‎بینی شده بود، فوراً تأمین نموده، صد تومان رفقایم برایم راه انداخته و مرا در گاری پست که روی آن مثل شکم دریده نهنگ باز و نسیم خنک آمیخته به برف ما را در آن قبر متحرک نوازش می‌نمود، با چند نفر همراهان مقصر نشانیده، روانه کردند»<ref>ر.ک: همان، صفحه پنجاه‎وهشت</ref>.
در مطالب مقدماتی کتاب، همچنین متنی ادبی از [[بهار، محمدتقی|بهار]] با عناوین «قلب شاعر» و «تربیت چیست؟» آمده است. وی در این متن از مطالبی چون شیوه تربیتی حاکم بر خانواده‌اش و یا مشکلات و مصائبش سخن گفته است. در بخشی از این متن می‌خوانیم: «مرا از شهر خودم که آشیانه گرم من در آنجا بود، در وسط زمستان، بیرون انداختند... زندگانی عائله را با ربح مبلغ خیلی کمی که از پس‎انداز و صرفه‎جویی عاقلانه مادرم پیش‎بینی شده بود، فوراً تأمین نموده، صد تومان رفقایم برایم راه انداخته و مرا در گاری پست که روی آن مثل شکم دریده نهنگ باز و نسیم خنک آمیخته به برف ما را در آن قبر متحرک نوازش می‌نمود، با چند نفر همراهان مقصر نشانیده، روانه کردند»<ref>ر.ک: همان، صفحه پنجاه‎وهشت</ref>.


در ابتدای اشعار [[بهار، محمدتقی|بهار]] 370 قصیده ارائه شده است. اولین قصیده «در رثاء پدر» نام دارد. که [[بهار، محمدتقی|بهار]] آن را در سن هجده سالگی، در سال 1282ش، در سوگ و رثای پدر خویش که در همان سال وفات یافته بود، در مشهد سروده است و ماده تاریخ درگذشت پدرش را نیز در بر دارد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>. پس از آن قصیده‌ای در مدح حضرت محمد(ص) ارائه شده است. این قصیده نیز در اولین سال [[بهار، محمدتقی|ملک‎الشعرایی بهار]]، در سال 1282ش، در مشهد گفته شده و در جشن ولادت حضرت رسول اکرم(ص) در آستان قدس رضوی خوانده شده است.<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>.
در ابتدای اشعار [[بهار، محمدتقی|بهار]] 370 قصیده ارائه شده است. اولین قصیده «در رثاء پدر» نام دارد. که [[بهار، محمدتقی|بهار]] آن را در سن هجده سالگی، در سال 1282ش، در سوگ و رثای پدر خویش که در همان سال وفات یافته بود، در مشهد سروده است و ماده تاریخ درگذشت پدرش را نیز در بر دارد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>. پس از آن قصیده‌ای در مدح حضرت محمد(ص) ارائه شده است. این قصیده نیز در اولین سال [[بهار، محمدتقی|ملک‎الشعرایی بهار]]، در سال 1282ش، در مشهد گفته شده و در جشن ولادت حضرت رسول اکرم(ص) در آستان قدس رضوی خوانده شده است.<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>.
خط ۴۹: خط ۴۹:
در ادامه، منتخبات غزلیات، قطعات، رباعیات و قطعه‌های کوتاه، مطایبات و تفنن‎های ادبی، تصنیف‎ها و اشعار به لهجه محلی ارائه شده است.  
در ادامه، منتخبات غزلیات، قطعات، رباعیات و قطعه‌های کوتاه، مطایبات و تفنن‎های ادبی، تصنیف‎ها و اشعار به لهجه محلی ارائه شده است.  


[[بهار، محمدتقی|بهار]] در اشعارش به اخلاق، توجّه ویژه‌ای دارد که‎ این‎ مسئله‎ از یک جهت ناشی از دغدغه شاعر‎ و نگاه‎ وی‎ به‎ انسان‎ است‎ و از جهت دیگر به دوره خاص تاریخی‌ای مربوط می‌شود که [[بهار، محمدتقی|بهار]] در آن، می‎زیسته است؛ عصری که جامعه ایران با انواع هرج‎ومرج‎ها و بی‎ثباتی‎های سیاسی‎ و فرهنگی و اجتماعی در دوران قاجار و سپس انتقال حکومت به پهلوی‎ها مواجه بوده است. این مسئله، لزوم توجّه به زندگی بشر و ارزش‎های انسانی را دوچندان می‌کند. بهار، مردم را‎ به‎ عکس‎العمل نسبت به ظلم و ستم دعوت می‌کند و شاهان را به عدل و داد فرامی‎خواند، از هوای نفس و طمع برحذر می‌دارد و نیکی و حسن خلق را می‎ستاید. بهار در اشعارش‎ از‎ رذایل اخلاقی شکوه می‌کند و به فضایل اخلاقی می‌پردازد. دغدغه شاعر در زمینه اخلاقی، اهمیت شعر او را از جنبه اخلاقی نشان می‌دهد<ref>ر.ک: داودیان، محمدحسن، ص2</ref>.
[[بهار، محمدتقی|بهار]] در اشعارش به اخلاق، توجّه ویژه‌ای دارد که‎ این‎ مسئله‎ از یک جهت ناشی از دغدغه شاعر‎ و نگاه‎ وی‎ به‎ انسان‎ است‎ و از جهت دیگر به دوره خاص تاریخی‌ای مربوط می‌شود که [[بهار، محمدتقی|بهار]] در آن، می‎زیسته است؛ عصری که جامعه ایران با انواع هرج‎ومرج‎ها و بی‎ثباتی‎های سیاسی‎ و فرهنگی و اجتماعی در دوران قاجار و سپس انتقال حکومت به پهلوی‎ها مواجه بوده است. این مسئله، لزوم توجّه به زندگی بشر و ارزش‎های انسانی را دوچندان می‌کند. بهار، مردم را‎ به‎ عکس‎العمل نسبت به ظلم و ستم دعوت می‌کند و شاهان را به عدل و داد فرامی‌خواند، از هوای نفس و طمع برحذر می‌دارد و نیکی و حسن خلق را می‎ستاید. بهار در اشعارش‎ از‎ رذایل اخلاقی شکوه می‌کند و به فضایل اخلاقی می‌پردازد. دغدغه شاعر در زمینه اخلاقی، اهمیت شعر او را از جنبه اخلاقی نشان می‌دهد<ref>ر.ک: داودیان، محمدحسن، ص2</ref>.


حُسن خُلق از نظر [[بهار، محمدتقی|بهار‎]] اهمیت‎ زیادی‎ دارد و همواره بر آن تأکید کرده است. او معتقد است که تندخویی، دوستی‎های چندین و چند ساله را در یک لحظه به‎ پایان‎ می‌رساند‎:
حُسن خُلق از نظر [[بهار، محمدتقی|بهار‎]] اهمیت‎ زیادی‎ دارد و همواره بر آن تأکید کرده است. او معتقد است که تندخویی، دوستی‎های چندین و چند ساله را در یک لحظه به‎ پایان‎ می‌رساند‎:
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش