پرش به محتوا

دانشنامه کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ه' به 'ه‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'می‎پ' به 'می‌پ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ه' به 'ه‌ه')
خط ۴۶: خط ۴۶:


احباط در اصطلاح متکلمان بدان معناست که گناه یا عقاب متأخر، موجب از بین رفتن طاعت یا ثواب متقدم می‌شود. در مقابل، تکفیر به معناى آن است که طاعت یا ثواب متأخر باعث از بین رفتن معصیت یا عقاب متقدم می‌گردد. در برخى منابع احباط و تکفیر را به معناى پوشانیدن عمل دانسته‌اند؛ یعنى عمل قبیح، آثار ثواب را می‌پوشاند؛ همین‎گونه عمل شایسته، آثار قبیح گناهان را می‌پوشاند. این معنا از احباط و تکفیر، معنایى دقیق و ظریف است که در جمع اقوال مختلف در این بحث و رسیدن به حقیقت مسئله، بسیار مفید و راهگشا خواهد بود.
احباط در اصطلاح متکلمان بدان معناست که گناه یا عقاب متأخر، موجب از بین رفتن طاعت یا ثواب متقدم می‌شود. در مقابل، تکفیر به معناى آن است که طاعت یا ثواب متأخر باعث از بین رفتن معصیت یا عقاب متقدم می‌گردد. در برخى منابع احباط و تکفیر را به معناى پوشانیدن عمل دانسته‌اند؛ یعنى عمل قبیح، آثار ثواب را می‌پوشاند؛ همین‎گونه عمل شایسته، آثار قبیح گناهان را می‌پوشاند. این معنا از احباط و تکفیر، معنایى دقیق و ظریف است که در جمع اقوال مختلف در این بحث و رسیدن به حقیقت مسئله، بسیار مفید و راهگشا خواهد بود.
بحث احباط در کلام اسلامى به‎صورت گسترده مطرح شده و دیدگاه‎های متفاوتى در این زمینه ارائه گردیده است. نزد متکلمان، معروف است که معتزله به احباط و تکفیر معتقدند، هرچند در چگونگى آن، اختلاف‎نظر دارند. از طرفى اشاعره و بیشتر امامیه و مرجئه قائل به بطلان احباط هستند. از میان متکلمان امامیه به نوبختیان نسبت داده شده که احباط اعتزالى را پذیرفته‌اند؛ البته از برخى آثار نوبختیان، قول به بطلان احباط استفاده می‌شود؛ بنابراین معلوم می‌شود که همه نوبختیان به ثبوت احباط معتقد نبوده‌اند. علاوه بر نوبختیان، برخى از متکلمان متأخر امامیه، احباط به معناى تعدیل‎شده آن را پذیرفته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص179</ref>.
بحث احباط در کلام اسلامى به‎صورت گسترده مطرح شده و دیدگاه‌های متفاوتى در این زمینه ارائه گردیده است. نزد متکلمان، معروف است که معتزله به احباط و تکفیر معتقدند، هرچند در چگونگى آن، اختلاف‎نظر دارند. از طرفى اشاعره و بیشتر امامیه و مرجئه قائل به بطلان احباط هستند. از میان متکلمان امامیه به نوبختیان نسبت داده شده که احباط اعتزالى را پذیرفته‌اند؛ البته از برخى آثار نوبختیان، قول به بطلان احباط استفاده می‌شود؛ بنابراین معلوم می‌شود که همه نوبختیان به ثبوت احباط معتقد نبوده‌اند. علاوه بر نوبختیان، برخى از متکلمان متأخر امامیه، احباط به معناى تعدیل‎شده آن را پذیرفته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص179</ref>.


نویسنده در ادامه و بعد از ارائه نظرات متفاوت دانشمندان اسلامی، به جمع‎بندی و نتیجه‎گیری این مدخل می‌پردازد. او می‌گوید:
نویسنده در ادامه و بعد از ارائه نظرات متفاوت دانشمندان اسلامی، به جمع‎بندی و نتیجه‎گیری این مدخل می‌پردازد. او می‌گوید:
خط ۵۵: خط ۵۵:


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
فهرست مدخل‎ها به‎همراه نویسندگان آنها و همکاران علمی و اجرایی، در ابتدای کتاب قید شده است.
فهرست مدخل‎ها به‌همراه نویسندگان آنها و همکاران علمی و اجرایی، در ابتدای کتاب قید شده است.


در پایان هر مقاله، آدرس منابع آن ذکر گردیده است؛ علاوه بر اینکه در متن مقاله، بعد از هر نقل قولی، اسم کتاب، جلد و صفحه آن قید شده است.
در پایان هر مقاله، آدرس منابع آن ذکر گردیده است؛ علاوه بر اینکه در متن مقاله، بعد از هر نقل قولی، اسم کتاب، جلد و صفحه آن قید شده است.
خط ۶۴: خط ۶۴:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# مقدمات و متن کتاب.
# مقدمات و متن کتاب.
#[[:noormags:22455|بی‌نام، «شیوه‎نامه تدوین مقاله‎های دانشنامه کلام اسلامی»، مجله کلام اسلامی، بهار 1383، شماره 49]].
#[[:noormags:22455|بی‌نام، «شیوه‎نامه تدوین مقاله‌های دانشنامه کلام اسلامی»، مجله کلام اسلامی، بهار 1383، شماره 49]].
#[[:noormags:493771|پورمحسن، سمر، «گزارش»، مجله اطلاعات حکمت و معرفت، اسفند 1388، شماره 48]].
#[[:noormags:493771|پورمحسن، سمر، «گزارش»، مجله اطلاعات حکمت و معرفت، اسفند 1388، شماره 48]].


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش