۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
خانقاه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ر' به 'ی‌ر'
جز (جایگزینی متن - 'ش‌پ' به 'ش‌پ') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ر' به 'ی‌ر') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
نکته قابل توجه در کتاب خانقاه آن است که [[فقیر اصطهباناتی، علی|فقیر شیرازی]] با آنکه خود در مدارس و مجامع علمی و ادبی، روزگاری، درس خوانده است که از آغاز دوران مدرسه، یعنی از مکتبخانه، حروف و الفاظ و متون عربی تدریس میشد (و طبعاً چه در آن متون و چه متون فارسی قدیم، غلبه با لغات عربی بود) در کتاب خانقاه کوشیده است تا آنجا که ممکن است واژه‌های فارسی بهکار برد؛ بهطوریکه درصد لغات عربی در اشعار خانقاه بسیار پایین است و در بعضی صفحات از چند لغت تجاوز نمی‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/16 ر.ک: همان، ص16]</ref>. | نکته قابل توجه در کتاب خانقاه آن است که [[فقیر اصطهباناتی، علی|فقیر شیرازی]] با آنکه خود در مدارس و مجامع علمی و ادبی، روزگاری، درس خوانده است که از آغاز دوران مدرسه، یعنی از مکتبخانه، حروف و الفاظ و متون عربی تدریس میشد (و طبعاً چه در آن متون و چه متون فارسی قدیم، غلبه با لغات عربی بود) در کتاب خانقاه کوشیده است تا آنجا که ممکن است واژه‌های فارسی بهکار برد؛ بهطوریکه درصد لغات عربی در اشعار خانقاه بسیار پایین است و در بعضی صفحات از چند لغت تجاوز نمی‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/16 ر.ک: همان، ص16]</ref>. | ||
[[فقیر اصطهباناتی، علی|فقیر شیرازی]] باآنکه قابل قیاس با [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] نیست، اما به نظر | [[فقیر اصطهباناتی، علی|فقیر شیرازی]] باآنکه قابل قیاس با [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] نیست، اما به نظر می‌رسد، محسنات کار سعدی را در آن روزگارانی که هنوز مباحث نقد ادبی، موسیقی کلام، صور خیال و اینگونه ادراکات وصفناشدنی معمول نبود یا اگر بود، بهگستردگی امروز نبود، درک کرده است و در حد توان خود کوشیده است نه فقط از نظر ظاهر و وزن و قافیه، مقلد [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] یا دیگر قدما باشد، بلکه ریزهکاریها و هنرهای بزرگان ادب و بالاخص [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] را پیش چشم و نصبالعین خود داشته باشد. سادهنویسی یا سادهگویی او در خانقاه، مولود همین فکر است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/16 ر.ک: همان، ص17-16]</ref>. | ||
مثنوی او همانند بوستان با ستایش خداوند آغاز میشود و نحوه حمد و ثنای او به پروردگار، چه در مجموع و چه در ابیات، فحوای کلام [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] را یادآور است و کلام وی را به ذهن متبادر می‌کند و خود این تبادر موجب میشود که خاطره کلام بلند سخن سعدی که در خاطر هر دوستدار ادب فارسیزبان است، به یاری فقیر بشتابد و یاد سروده‌های [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]]، مکمل کلام شاگرد مکتبش شود. | مثنوی او همانند بوستان با ستایش خداوند آغاز میشود و نحوه حمد و ثنای او به پروردگار، چه در مجموع و چه در ابیات، فحوای کلام [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] را یادآور است و کلام وی را به ذهن متبادر می‌کند و خود این تبادر موجب میشود که خاطره کلام بلند سخن سعدی که در خاطر هر دوستدار ادب فارسیزبان است، به یاری فقیر بشتابد و یاد سروده‌های [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]]، مکمل کلام شاگرد مکتبش شود. | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''یتیمی که ناکرده قرآن درست''|2='' کتبخانه هفت ملت بشست''}}{{پایان شعر}} | {{ب|''یتیمی که ناکرده قرآن درست''|2='' کتبخانه هفت ملت بشست''}}{{پایان شعر}} | ||
و پس از توصیف اخلاق پیامبر، به ستایش خاندان او –همچون سعدی - نعت و ستایش خود را به پایان | و پس از توصیف اخلاق پیامبر، به ستایش خاندان او –همچون سعدی - نعت و ستایش خود را به پایان می‌رساند. پس از حمد خدا و وصف رسول(ص)، همانگونه که سعدی سبب نظم کتاب را می‌سراید، فقیر نیز سبب نگاشتن این نامه را به نظم میآورد. سپس همچون مقدمه بوستان، فهرست ابواب کتاب خود را به نظم میآورد که چهار باب و چهل فصل است و پس از آن ابواب کتاب را میگشاید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/21 ر.ک: همان، ص22-21]</ref>. | ||
ابواب کتاب، همانند عنوان کتاب، به نامهای عرفانی موسوم است: خلوت، سکوت، جوع، سهر. لیکن باید توجه داشت که محتوای خانقاه همچون بعضی مثنویهای عرفانی نظیر حدیقه سنائی و [[منطق الطیر عطار|منطق الطير]] [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] و اشعار شاه نعمتالله ولی یا شاه داعی شیرازی، یکسره در بیان و توصیف مراحل و منازل و منزلتهای صوفیانه و عارفانه نیست، بلکه همانند [[مرصاد العباد]] [[نجم رازی، عبدالله بن محمد|نجمالدین رازی]] که کتاب عرفانی خود را برای استفاده عموم در هر شأن و مرتبه و شغل و میزان دانش نوشته، فقیر نیز با شعر ساده و روان خود مبانی اخلاق عارفانه را با ذکر حکایاتی از ناموران شریعت و طریق تشریح می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/23 ر.ک: همان، ص23]</ref>. | ابواب کتاب، همانند عنوان کتاب، به نامهای عرفانی موسوم است: خلوت، سکوت، جوع، سهر. لیکن باید توجه داشت که محتوای خانقاه همچون بعضی مثنویهای عرفانی نظیر حدیقه سنائی و [[منطق الطیر عطار|منطق الطير]] [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] و اشعار شاه نعمتالله ولی یا شاه داعی شیرازی، یکسره در بیان و توصیف مراحل و منازل و منزلتهای صوفیانه و عارفانه نیست، بلکه همانند [[مرصاد العباد]] [[نجم رازی، عبدالله بن محمد|نجمالدین رازی]] که کتاب عرفانی خود را برای استفاده عموم در هر شأن و مرتبه و شغل و میزان دانش نوشته، فقیر نیز با شعر ساده و روان خود مبانی اخلاق عارفانه را با ذکر حکایاتی از ناموران شریعت و طریق تشریح می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/23 ر.ک: همان، ص23]</ref>. | ||