۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'یا' به 'یا') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'هه' به 'هه') |
||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
از [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعدبن عبدالله]] کتابی در حدیث یا علوم قرآن در دسـت نـیست که بـتوان با مقایسه متن آن با متن این رساله، نسبت کتاب را به سعدبن عبدالله بررسی کرد. از [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد]] تنها رسـاله «المقالات و الفرق» برجای مانده که به تشریح | از [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعدبن عبدالله]] کتابی در حدیث یا علوم قرآن در دسـت نـیست که بـتوان با مقایسه متن آن با متن این رساله، نسبت کتاب را به سعدبن عبدالله بررسی کرد. از [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد]] تنها رسـاله «المقالات و الفرق» برجای مانده که به تشریح فرقههای مختلف شیعه پرداخته و ربطی بـه موضوع این رساله نـدارد. کتـاب «بصائر الدرجات» وی و مختصر آن در دست نیست و رسالهای که به نام «مختصر بصائر الدرجات» چاپ شده، کتابی است از حسن بن سلیمان حلّی که از کتب بسیاری گزینش شده است. نخستین آنها «مختصر بصائر الدرجات» [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد بن عـبدالله]] است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/45604/287 ر.ک: شبیری زنجانی، سید محمدجواد، ص288-287]</ref>. | ||
ممکن است تصور شود که محمد بن حسن حلی پیش از این اثر، کتاب دیگری به نام «بصائر الدرجات» نوشته و آن را مختصر کرده است، اما محمد بن حسن، کتابی به نام «بصائر الدرجات» نداشته و کتاب «بصائر الدرجات» کـنونی بر اساس کتاب «بصائر الدرجات» [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد بن عبدالله]] تنظیم شده و اضافاتی نیز بر آن افزوده شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/61192/90 ر.ک: رحیمی، جعفر، ص90]</ref>. کلیه کسانی که از این کتاب نقل کردهاند آن را به حسن بن سلیمان حلی نسبت دادهاند؛ بهعنوان نمونه [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] چنین نوشته است: «کتاب «منتخب البصائر» اثر شیخ فاضل حسن بن سلیمان شاگرد شهید اول است که از کتاب «بصائر» سعد بن سلیمان بن عبدالله بن ابیخلف گزینش کرده است و در آن از کتب دیگر سعد نیز احادیثی آورده و به نام آنها نیز تصریح کرده تا آنچه از کتاب سعد ذکر کرده با غیر آن اشتباه نشود». علاوه اینکه خود مؤلف نیز در اثنای کتاب در جاهای زیادی به نام خود تصریح کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/14 ر.ک: همان، ص15-14]</ref>. | ممکن است تصور شود که محمد بن حسن حلی پیش از این اثر، کتاب دیگری به نام «بصائر الدرجات» نوشته و آن را مختصر کرده است، اما محمد بن حسن، کتابی به نام «بصائر الدرجات» نداشته و کتاب «بصائر الدرجات» کـنونی بر اساس کتاب «بصائر الدرجات» [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد بن عبدالله]] تنظیم شده و اضافاتی نیز بر آن افزوده شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/61192/90 ر.ک: رحیمی، جعفر، ص90]</ref>. کلیه کسانی که از این کتاب نقل کردهاند آن را به حسن بن سلیمان حلی نسبت دادهاند؛ بهعنوان نمونه [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] چنین نوشته است: «کتاب «منتخب البصائر» اثر شیخ فاضل حسن بن سلیمان شاگرد شهید اول است که از کتاب «بصائر» سعد بن سلیمان بن عبدالله بن ابیخلف گزینش کرده است و در آن از کتب دیگر سعد نیز احادیثی آورده و به نام آنها نیز تصریح کرده تا آنچه از کتاب سعد ذکر کرده با غیر آن اشتباه نشود». علاوه اینکه خود مؤلف نیز در اثنای کتاب در جاهای زیادی به نام خود تصریح کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/14 ر.ک: همان، ص15-14]</ref>. | ||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
سید حسن موسوی بروجردی در مقدمهاش پس از خطبه کتاب، اهمیت حدیث را اینگونه تبیین میکند: «حدیث شریف، دومین دلیل پس از کتاب خداوند عز و جل است. حدیث، تالی و پیرو قرآن کریم است که در اصول و فروع اسلامی به آن استناد میشود و در بخش اعظم احکام شرعی و معارف الهی بر آن اعتماد میشود؛ لذا حدیث، عمود اسلام و مصدر احکام و معارف است و به سبب این اهمیت سترگ، نیاز به نصوص مأثوره مؤکد است»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/5 ر.ک: مقدمه ناشر، ص5]</ref>. سپس با ذکر تاریخچه مختصری از مهمترین منابع حدیثی شیعه، نویسنده را از شاگردان مبرز شهید اول (متوفی786ق) دانسته که آثار حدیثی فراوانی نوشته است. کتاب حاضر را نیز مجموعه حدیثی پیرامون موضوعات مختلفی چون رجعت، عالم ذر، شناخت ائمه(ع) و قضا و قدر میداند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/6 ر.ک: همان، ص7-6]</ref>. | سید حسن موسوی بروجردی در مقدمهاش پس از خطبه کتاب، اهمیت حدیث را اینگونه تبیین میکند: «حدیث شریف، دومین دلیل پس از کتاب خداوند عز و جل است. حدیث، تالی و پیرو قرآن کریم است که در اصول و فروع اسلامی به آن استناد میشود و در بخش اعظم احکام شرعی و معارف الهی بر آن اعتماد میشود؛ لذا حدیث، عمود اسلام و مصدر احکام و معارف است و به سبب این اهمیت سترگ، نیاز به نصوص مأثوره مؤکد است»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/5 ر.ک: مقدمه ناشر، ص5]</ref>. سپس با ذکر تاریخچه مختصری از مهمترین منابع حدیثی شیعه، نویسنده را از شاگردان مبرز شهید اول (متوفی786ق) دانسته که آثار حدیثی فراوانی نوشته است. کتاب حاضر را نیز مجموعه حدیثی پیرامون موضوعات مختلفی چون رجعت، عالم ذر، شناخت ائمه(ع) و قضا و قدر میداند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/6 ر.ک: همان، ص7-6]</ref>. | ||
محقق در مقدمه ابتدا به شرح حال نویسنده، عصر و طبقه او، اساتید، شاگردان و آثارش پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/11 ر.ک: مقدمه محقق، ص13-11]</ref>. به اعتقاد او در کتاب حاضر مطالبی وجود دارد که در حفظ تراث حدیثی مشارکت داشتهاند و این احادیث را باقی گذاشته تا علمای شیعه در منابع مختلف حدیثی از آنها استفاده کنند. «مجامع حدیثی» از جمله اموریاند که در حفظ این میراث ارزشمند دخیل هستند و منابعی هستند که معمولاً به مطالبشان | محقق در مقدمه ابتدا به شرح حال نویسنده، عصر و طبقه او، اساتید، شاگردان و آثارش پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/11 ر.ک: مقدمه محقق، ص13-11]</ref>. به اعتقاد او در کتاب حاضر مطالبی وجود دارد که در حفظ تراث حدیثی مشارکت داشتهاند و این احادیث را باقی گذاشته تا علمای شیعه در منابع مختلف حدیثی از آنها استفاده کنند. «مجامع حدیثی» از جمله اموریاند که در حفظ این میراث ارزشمند دخیل هستند و منابعی هستند که معمولاً به مطالبشان دیدگاههای حدیثی و اعتقادی و غیر آن ضمیمه میشود. کتاب حاضر از جمله این مجامع حدیثی ارزشمند است که مشهور به «مختصر بصائر الدرجات» یا «منتخب البصائر» سعد بن عبدالله است. علت اینکه آن را مجموعه نامیدیم آن است که شیخ حلی در این کتاب مجموعهای از احادیث را از کتب پراکنده و مختلف گرد آورده و تنها خلاصه بصائر نیست؛ بله خلاصه بصائر قریب به نصف کتاب را پوشش داده، ولذا این کتاب در قرون متأخر به نام جزء بیشترش نامیده شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/13 ر.ک: همان، ص14-13]</ref>. | ||
بخش اول کتاب مشتمل بر مختصر کتاب بصائر و این ابواب از کتاب بصائر است: احادیث متفرق در علوم اهلبیت(ع)؛ بابی در کرّات و حالات آنها و موضوع رجعت؛ بابی در رجال اعراف؛ بابی در فضیلت ائمه(ع) و آنچه در قرآن درباره آنها آمده است؛ بابی در نوادر مختلفه و نوشته امام صادق(ع) به مفضل بن عمر؛ بابی در صفات اهلبیت(ع) و آنچه خداوند آنها را به سبب آن برتری داده است؛ باب احادیثی که در رابطه با تسلیم در برابر سخنان اهلبیت(ع) و کسانی که به رد و انکار پرداختهاند؛ بابی در کتمان حدیث و نشر آن<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/17 ر.ک: همان، ص17]</ref>. | بخش اول کتاب مشتمل بر مختصر کتاب بصائر و این ابواب از کتاب بصائر است: احادیث متفرق در علوم اهلبیت(ع)؛ بابی در کرّات و حالات آنها و موضوع رجعت؛ بابی در رجال اعراف؛ بابی در فضیلت ائمه(ع) و آنچه در قرآن درباره آنها آمده است؛ بابی در نوادر مختلفه و نوشته امام صادق(ع) به مفضل بن عمر؛ بابی در صفات اهلبیت(ع) و آنچه خداوند آنها را به سبب آن برتری داده است؛ باب احادیثی که در رابطه با تسلیم در برابر سخنان اهلبیت(ع) و کسانی که به رد و انکار پرداختهاند؛ بابی در کتمان حدیث و نشر آن<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/17 ر.ک: همان، ص17]</ref>. |
ویرایش