۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'یگ' به 'یگ') |
جز (جایگزینی متن - 'ین' به 'ین') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''المستدرك علی الصحيحین'''، مشهورترین اثر [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|ابوعبدالله محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری]] (متوفی 405ق)، کتابی است هشتجلدی به زبان عربی با موضوع روایات اسلامی. [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم]] در این اثر، نخستین کسی است که توان و امکان آن را یافته است تا بر [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] (متوفی 256ق) و [[صحيح مسلم|مسلم]] (متوفی 261ق) استدراکی تدوین نماید. وی در این مجموعه، شروط بخاری و مسلم را تبیین نموده است. بحث رجالی و سپس موضوع شروط بخاری و مسلم، از مباحث موردتوجه [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم]] در این کتاب است؛ چنانکه در المدخل الی الصحيحین با التفات به همین مطلب، ضمن مقدمهای هوشمندانه، در سخن از روایت شیخین، بهرهگیری درست از اصطلاحات جرح و تعدیل و عمل بدانها را بهعنوان پایه و اساس، در قالب پیششرطی برای ثبت صحیح از سقیم، موردتوجه قرار داده است و این برخلاف بسیاری از همعصران اوست که صرف وجود نام یک راوی در صحیحین را شاخصه جرح و تعدیل افراد میدانستند. با نگاه به آثار حدیثی [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]]، میتوان گفت: «وی آغازگر تلاشی برای پالودن اندیشه اصحاب حدیث عصر خود از برخی | '''المستدرك علی الصحيحین'''، مشهورترین اثر [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|ابوعبدالله محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری]] (متوفی 405ق)، کتابی است هشتجلدی به زبان عربی با موضوع روایات اسلامی. [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم]] در این اثر، نخستین کسی است که توان و امکان آن را یافته است تا بر [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] (متوفی 256ق) و [[صحيح مسلم|مسلم]] (متوفی 261ق) استدراکی تدوین نماید. وی در این مجموعه، شروط بخاری و مسلم را تبیین نموده است. بحث رجالی و سپس موضوع شروط بخاری و مسلم، از مباحث موردتوجه [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم]] در این کتاب است؛ چنانکه در المدخل الی الصحيحین با التفات به همین مطلب، ضمن مقدمهای هوشمندانه، در سخن از روایت شیخین، بهرهگیری درست از اصطلاحات جرح و تعدیل و عمل بدانها را بهعنوان پایه و اساس، در قالب پیششرطی برای ثبت صحیح از سقیم، موردتوجه قرار داده است و این برخلاف بسیاری از همعصران اوست که صرف وجود نام یک راوی در صحیحین را شاخصه جرح و تعدیل افراد میدانستند. با نگاه به آثار حدیثی [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]]، میتوان گفت: «وی آغازگر تلاشی برای پالودن اندیشه اصحاب حدیث عصر خود از برخی جزمینگریها بوده است».<ref>ر.ک: حاج منوچهری، فرامرز، ج20، ص37-38</ref> | ||
مرکز البحوث و تقنیة المعلومات (مرکز تحقیقات و فناوری اطلاعات) دارالتأصیل، تحقیق این اثر برعهده گرفته اند. | مرکز البحوث و تقنیة المعلومات (مرکز تحقیقات و فناوری اطلاعات) دارالتأصیل، تحقیق این اثر برعهده گرفته اند. | ||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
# در مقدمه کتاب، مؤلف بعد از حمد و ثنای خداوند درباره پیامبر(ص) و امت او ویژگیهای این امت در مقایسه با سایر امتها سخن میگوید و سپس به وضعیت جامعه اشاره میکند مخصوصاً به این موضوع که به احادیث خارج از صحیحین اهمیت داده نمیشد. در ادامه میگوید که جماعتی از بزرگان اهل علم در شهر از او خواستند تا کتابی بنویسد و در آن احادیث صحیحی را با شرط [[صحيح البخاري|بخاری]] و [[صحيح مسلم|مسلم]] جمع کند. سرانجام در پایان مقدمه ذکر میکند که در این کتاب، احادیثی آمده که به کمک خدا بر شرط شیخین و یا بر شرط یکی از آن دو است و نیز احادیثی را که در نظر او صحیح بوده به آن اضافه کرده است. | # در مقدمه کتاب، مؤلف بعد از حمد و ثنای خداوند درباره پیامبر(ص) و امت او ویژگیهای این امت در مقایسه با سایر امتها سخن میگوید و سپس به وضعیت جامعه اشاره میکند مخصوصاً به این موضوع که به احادیث خارج از صحیحین اهمیت داده نمیشد. در ادامه میگوید که جماعتی از بزرگان اهل علم در شهر از او خواستند تا کتابی بنویسد و در آن احادیث صحیحی را با شرط [[صحيح البخاري|بخاری]] و [[صحيح مسلم|مسلم]] جمع کند. سرانجام در پایان مقدمه ذکر میکند که در این کتاب، احادیثی آمده که به کمک خدا بر شرط شیخین و یا بر شرط یکی از آن دو است و نیز احادیثی را که در نظر او صحیح بوده به آن اضافه کرده است. | ||
# از مقدمه کتاب استفاده میشود که تألیف آن در سال 373ق آغاز شده است. | # از مقدمه کتاب استفاده میشود که تألیف آن در سال 373ق آغاز شده است. | ||
# 53 کتاب حدیث این اثر، خود کتابهای فقهی و اعتقادی را شامل میشود. [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم]] معمولاً در اول هر کتاب حدیثی، به زمان شروع آن اشاره دارد. در آخر هر کتاب، به پایان آن اشاره میشود مثلاً در آخر کتاب الایمان | # 53 کتاب حدیث این اثر، خود کتابهای فقهی و اعتقادی را شامل میشود. [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم]] معمولاً در اول هر کتاب حدیثی، به زمان شروع آن اشاره دارد. در آخر هر کتاب، به پایان آن اشاره میشود مثلاً در آخر کتاب الایمان مینویسد: «هذا آخر کتاب الایمان.» | ||
# در ضمنِ کتاب البیوع، کتابهای سَلَم، شفعه، اجاره و حواله، حرث و قراض و... که در کتاب بخاری در آخر کتاب بیوع ذکر شده، آمده است. | # در ضمنِ کتاب البیوع، کتابهای سَلَم، شفعه، اجاره و حواله، حرث و قراض و... که در کتاب بخاری در آخر کتاب بیوع ذکر شده، آمده است. | ||
# در ترتیب کتابها، ابتدا ترتیب بخاری مدنظر قرار گرفته و در مرتبه دوم به ترتیب کتابهای صحیح مسلم توجه شده است. | # در ترتیب کتابها، ابتدا ترتیب بخاری مدنظر قرار گرفته و در مرتبه دوم به ترتیب کتابهای صحیح مسلم توجه شده است. | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
صفحات 181 تا 198 از جلد اول کتاب حاوی رونوشت تصاویری از نسخههای خطی کتاب است. [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]]، تألیف کتاب را در 372ق، به درخواست جماعتی از مردم آغاز کرد.<ref>ر.ک: همان، ص45</ref> به [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]] نسبت تشیع دادهاند. بیشک دلیل این نسبتها تألیف کتاب «المستدرك علی الصحيحین»ش است. مثلاً ابن طاهر | صفحات 181 تا 198 از جلد اول کتاب حاوی رونوشت تصاویری از نسخههای خطی کتاب است. [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]]، تألیف کتاب را در 372ق، به درخواست جماعتی از مردم آغاز کرد.<ref>ر.ک: همان، ص45</ref> به [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]] نسبت تشیع دادهاند. بیشک دلیل این نسبتها تألیف کتاب «المستدرك علی الصحيحین»ش است. مثلاً ابن طاهر مینویسد: [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]] در باطن تعصب شدیدی نسبت به شیعه دارد ولی در ظاهر، خود را پیرو اهل سنت نشان میدهد. وی درباره معاویه و خانواده او غلو میکند و بد آنها را میگوید.<ref>ر.ک: همان، ص48</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== |
ویرایش