۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الإمامة و السياسة المعروف بتاريخ الخلفاء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'می‌ک' به 'می‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'اي ' به 'ای ') |
جز (جایگزینی متن - 'می‌ک' به 'می‌ک') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و در دو جلد، عرضه شده است. | کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و در دو جلد، عرضه شده است. | ||
مؤلف با واژه «حدثنا...» به گزارش مطالب کتاب پرداخته است؛ هرچند که در جایجای کتاب افزون بر آن از واژه «قال / قالوا...» تا پایان کتاب استفاده | مؤلف با واژه «حدثنا...» به گزارش مطالب کتاب پرداخته است؛ هرچند که در جایجای کتاب افزون بر آن از واژه «قال / قالوا...» تا پایان کتاب استفاده می‌کند، حال با فاعل و یا بدون فاعل؛ ولی هرچه هست، مؤلف در گزارش خبر، دستی دارد. اما ذکر حوادث را به‌صورت تقویم تاریخی که فلان واقعه در فلان روز و سال روی داده است، چینش نموده و از تبیین و تحلیل (چگونگی‌ها و چرایی‌ها) چیزی به دست نمی‌دهد؛ لذا از ریشه‌یابی محروم و به‌ناچار اکتفا به رویدادهای تقویم‌گونه آن شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/37082/110 ر.ک: علاماتی، صادق، 1389، ص110]</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
از جمله ویژگی‌های کتاب آن است که نویسنده آن با شخصیت‌های تاریخی همچون [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذری]]، [[دینوری، احمد بن داود|ابوحنیفه دینوری]] و یعقوبی هم‌عصر بوده و از اساتید خود، بهویژه اسحاق بن راهویه (متوفی 237ق) متکلم سنی‌مذهب، یکی از شاگردان [[ابن حنبل، احمد بن محمد|ابن حنبل]]، ابوحاتم سجستانی (متوفی حدود 250ق) لغوی و محدث سنی‌مذهب و عباس بن فرج ریاشی (متوفی حدود 257ق)، یکی از پیشوایان اهل لغت بهره‌مند شده است و آن‌ها هم تأثیر بسزایی بیش از دیگران بر او گذاشته‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/37082/109 ر.ک: همان]</ref>. | از جمله ویژگی‌های کتاب آن است که نویسنده آن با شخصیت‌های تاریخی همچون [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذری]]، [[دینوری، احمد بن داود|ابوحنیفه دینوری]] و یعقوبی هم‌عصر بوده و از اساتید خود، بهویژه اسحاق بن راهویه (متوفی 237ق) متکلم سنی‌مذهب، یکی از شاگردان [[ابن حنبل، احمد بن محمد|ابن حنبل]]، ابوحاتم سجستانی (متوفی حدود 250ق) لغوی و محدث سنی‌مذهب و عباس بن فرج ریاشی (متوفی حدود 257ق)، یکی از پیشوایان اهل لغت بهره‌مند شده است و آن‌ها هم تأثیر بسزایی بیش از دیگران بر او گذاشته‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/37082/109 ر.ک: همان]</ref>. | ||
شاید بتوان وجوه ادبی نویسنده را بر وجوه تاریخی او ترجیح داد. به‌واقع در آثار متنوع او، به گونه‌ای ادبیات با دیگر علوم با روش نوینی گره و پیوند زده شده است و این منبعث از ذوق ادبی اوست. مسلما این وضعیت در اثر حاضر می‌تواند دخیل باشد. شاید مهم‌ترین دلیل عدم صحت نسبت کتاب مذکور به [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]]، عدم سازگاری نثر آن با دیگر آثار او باشد. افزون بر آن، شیوه نگارش وی در تاریخ، با آنچه در «المعارف» انجام داده توافق و تناسب ندارد. گرایش مذهبی او با محتوای آنچه در «الإمامة و السياسة» درباره سقیفه و داستان اختلاف مسلمانان در آن دوره آمده، همخوانی ندارد. در جایی از اهل حدیث به دلیل پنهان کردن فضائل [[امام على(ع)|علی(ع)]]، بهویژه حدیث غدیر ناراحت است و شکایت | شاید بتوان وجوه ادبی نویسنده را بر وجوه تاریخی او ترجیح داد. به‌واقع در آثار متنوع او، به گونه‌ای ادبیات با دیگر علوم با روش نوینی گره و پیوند زده شده است و این منبعث از ذوق ادبی اوست. مسلما این وضعیت در اثر حاضر می‌تواند دخیل باشد. شاید مهم‌ترین دلیل عدم صحت نسبت کتاب مذکور به [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]]، عدم سازگاری نثر آن با دیگر آثار او باشد. افزون بر آن، شیوه نگارش وی در تاریخ، با آنچه در «المعارف» انجام داده توافق و تناسب ندارد. گرایش مذهبی او با محتوای آنچه در «الإمامة و السياسة» درباره سقیفه و داستان اختلاف مسلمانان در آن دوره آمده، همخوانی ندارد. در جایی از اهل حدیث به دلیل پنهان کردن فضائل [[امام على(ع)|علی(ع)]]، بهویژه حدیث غدیر ناراحت است و شکایت می‌کند که چرا باید به‌خاطر مخالفان (روافض) اهل حدیث این حقایق کتمان شود. با این حال، او سنی است و هیچ علقه شیعی ندارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/37082/110 ر.ک: همان، ص110]</ref>. | ||
از پاورقی‌های کتاب، به تحقیق علی شیری، چنان برمی‌آید که مؤلف کتاب به‌جز استادان خود، از هم‌عصران و پیشینیانش بیخبر و از تأثیر آنان در امان نبوده است. گرچه از منابع در اثر خویش آنچنان اطلاعاتی را به دست نمی‌دهد - اگر از نواقص آن نبوده باشد - ولی باید توجه داشت که از اطلاعات شخصی خود با روی آوردن به آثار گذشتگان و یا حتی معاصرانش بی‌تأثیر نبوده؛ در غیر این صورت، چنین به نظر می‌رسد که شاید به نقل قول‌ها بیشتر عنایت داشته است. هرچند کتاب وی خبرهای منحصربه‌فردی دارد که در دیگر آثار نمی‌توان یافت<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/37082/110 ر.ک: همان]</ref>. | از پاورقی‌های کتاب، به تحقیق علی شیری، چنان برمی‌آید که مؤلف کتاب به‌جز استادان خود، از هم‌عصران و پیشینیانش بیخبر و از تأثیر آنان در امان نبوده است. گرچه از منابع در اثر خویش آنچنان اطلاعاتی را به دست نمی‌دهد - اگر از نواقص آن نبوده باشد - ولی باید توجه داشت که از اطلاعات شخصی خود با روی آوردن به آثار گذشتگان و یا حتی معاصرانش بی‌تأثیر نبوده؛ در غیر این صورت، چنین به نظر می‌رسد که شاید به نقل قول‌ها بیشتر عنایت داشته است. هرچند کتاب وی خبرهای منحصربه‌فردی دارد که در دیگر آثار نمی‌توان یافت<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/37082/110 ر.ک: همان]</ref>. | ||