۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان کامل امیرخسرو دهلوی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'ها' به 'ها'
جز (جایگزینی متن - 'میک' به 'میک') |
جز (جایگزینی متن - 'ها' به 'ها') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
[[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|دهلوی]]، دیوان اشعارش را به پنج قسمت تحفة الصغر، وسط الحیوة، غرة الکمال، بقیه نقیه و نهایة الکمال تقسیم کرده بوده، ولی ترتیب مطالب کتاب بهصورت دیگری است یعنی ابتدا غزلیات آمده و سپس قصاید و پسازآن، قطعات و سپس رباعیات. <ref>ر.ک: مقدمه م.درویش، صفحه سه</ref> | [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|دهلوی]]، دیوان اشعارش را به پنج قسمت تحفة الصغر، وسط الحیوة، غرة الکمال، بقیه نقیه و نهایة الکمال تقسیم کرده بوده، ولی ترتیب مطالب کتاب بهصورت دیگری است یعنی ابتدا غزلیات آمده و سپس قصاید و پسازآن، قطعات و سپس رباعیات. <ref>ر.ک: مقدمه م.درویش، صفحه سه</ref> | ||
«شکی نیست که بزرگترین شاعر هند، [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|خسرو دهلوی]] است که وی را سعدی هندوستان لقب | «شکی نیست که بزرگترین شاعر هند، [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|خسرو دهلوی]] است که وی را سعدی هندوستان لقب دادهاند. خسرو معاصر پنج تن از پادشاهان دهلی بوده که نخستین ایشان، معزالدین کیقباد و آخرینشان را سلطان محمد تغلق باید دانست.»<ref>ر.ک: مقدمه سعید نفیسی، صفحه هفت</ref> | ||
[[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|خسرو دهلوی]] در نظم و نثر فارسی کاملاً مسلط بوده و از استادان فن به شمار میرود. در اقسام مختلف شعر، مانند قصیده و غزل و مثنوی مهارت کامل داشته است. شاهکارهای او بیشتر غزلیات عارفانه است که الفاظ رقیق و معانی دقیق را با فکر و تصوف آمیخته است. در نثر نیز چندین کتاب مهم از او مانده است. دیوان غزلیات خود را به پنج کتاب تقسیم کرده است: | [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|خسرو دهلوی]] در نظم و نثر فارسی کاملاً مسلط بوده و از استادان فن به شمار میرود. در اقسام مختلف شعر، مانند قصیده و غزل و مثنوی مهارت کامل داشته است. شاهکارهای او بیشتر غزلیات عارفانه است که الفاظ رقیق و معانی دقیق را با فکر و تصوف آمیخته است. در نثر نیز چندین کتاب مهم از او مانده است. دیوان غزلیات خود را به پنج کتاب تقسیم کرده است: | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
از اوزان دیگری که شعر [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|خسرو]] بدان نمود | از اوزان دیگری که شعر [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|خسرو]] بدان نمود تازهای یافته است چهار بار مستفعلن است، یعنی بحر رجز مثمن سالم که غزل به مطلع زیر نماینده آن است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
[[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیر خسرو]] برای غنیتر کردن موسیقی شعر خود، گاه در پایان نیم مصراع نیز قافیه آورده است و این کاری است که همشهری او مولانای بلخ و نیز سعدی شیراز و لسانالغیب و بسیاری دیگر از شعرای بزرگ بدین نمط شعر خود را خوشآهنگتر و دلپذیرتر در جلوه | [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیر خسرو]] برای غنیتر کردن موسیقی شعر خود، گاه در پایان نیم مصراع نیز قافیه آورده است و این کاری است که همشهری او مولانای بلخ و نیز سعدی شیراز و لسانالغیب و بسیاری دیگر از شعرای بزرگ بدین نمط شعر خود را خوشآهنگتر و دلپذیرتر در جلوه آوردهاند و خسرو نیز به سبب داشتن ذهن قوی موسیقایی حلاوت شعرش را با پیوند کلمات همقافیه در مذاق جان ناقدان سخنشناس، دلنشینتر و جذابتر نموده است. | ||
ابیات زیر در بحر رجز مثمن سالم (مستفعلن چهار بار) از آن جمله است: | ابیات زیر در بحر رجز مثمن سالم (مستفعلن چهار بار) از آن جمله است: | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
نقش موسیقایی این غزل، افزون بر صنعت تشخصی که در آن است و سایر صنایع ادبی یا قافیه درونی آن از توانایی شاعر در خلق آهنگهای دلنشین خبر میدهد. بهویژه که آهنگ زنگ شتر که در موسیقی ایرانی از اعتباری جالبنظر برخوردار است، بدان | نقش موسیقایی این غزل، افزون بر صنعت تشخصی که در آن است و سایر صنایع ادبی یا قافیه درونی آن از توانایی شاعر در خلق آهنگهای دلنشین خبر میدهد. بهویژه که آهنگ زنگ شتر که در موسیقی ایرانی از اعتباری جالبنظر برخوردار است، بدان جلوهای نوآیین و رنگی تازه داده است. | ||
خسرو این موسیقی درونی و قافیه میانی را در همین بحر و وزن با صنعت موازنه و سجع در ابیات زیر به چیرگی باز نموده است: | خسرو این موسیقی درونی و قافیه میانی را در همین بحر و وزن با صنعت موازنه و سجع در ابیات زیر به چیرگی باز نموده است: | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
غ-غرة الکمال، | غ-غرة الکمال، | ||
متأسفانه از اشعار «نهایة الکمال» در هیچ | متأسفانه از اشعار «نهایة الکمال» در هیچ نسخهای نشانهای نیست.<ref>ر.ک: مقدمه م.درویش، صفحه سه</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||