دروس منطق و فلسفه: تفاوت میان نسخه‌ها

دروس منطق و فلسفه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۴۶

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ، ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹

جز

جایگزینی متن - 'ی‎ن' به 'ی‌ن'

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۳۸: / خط ۳۸: @@
 سپس منطق طبیعی و صناعی، تعریف منطق، موضوع آن، تصور و تصدیق و ضروری و نظری توضیح داده شده است.<ref>ر.ک: همان، ص17-26</ref>. نویسنده در ابواب کتاب، به بیان مباحث مربوط به تصورات پرداخته و در آن مباحث دلالات و نسب اربعه و ذاتی و عرضی و حدود و تعریفات و... را بیان کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28-60</ref>. سپس مباحث مربوط به قضایا را بررسی نموده و پس از آن مباحث مربوط به موجهات، عکس مستوی و نقیض، قیاس و صناعات خمس را مشروحا توضیح داده است و در پایان بخش اصلی اول کتاب (بخش منطق) بحث از زمان کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص61-137</ref>.
-نویسنده درباره عکس مستوی و عکس نقیض می‎نویسد: «عکس مستوى و مستقیم، عبارت است از قرار دادن محمول را موضوع و موضوع را محمول، به شرط آنکه صدق و کیف قضیه باقى بماند و لازم نیست بقاء کذب؛ چه، آنکه «كل حيوان إنسان»، کاذب است، درصورتى‎که عکسش صادق است.
+نویسنده درباره عکس مستوی و عکس نقیض می‌نویسد: «عکس مستوى و مستقیم، عبارت است از قرار دادن محمول را موضوع و موضوع را محمول، به شرط آنکه صدق و کیف قضیه باقى بماند و لازم نیست بقاء کذب؛ چه، آنکه «كل حيوان إنسان»، کاذب است، درصورتى‎که عکسش صادق است.
 بنابراین، عکس «موجبه کلیه» و «موجبه جزئیه»، «موجبه جزئیه» مى‎باشد؛ پس عکس «كل إنسان حيوان» مى‎شود: «بعض الحيوان إنسان» و عکس «بعض الحيوان إنسان» مى‎شود: «بعض الإنسان حيوان» و عکس «سالبه کلیه»، مانند خودش «سالبه کلیه» است؛ مثلا «لا شي‎ء من الإنسان بحجر»، عکسش سالبه کلیه «لا شي‎ء من الحجر بإنسان» خواهد بود؛ چه، هرگاه این عکس صادق نباشد، ناچار نقیضش که «بعض الحجر إنسان» [است‎] صادق خواهد بود؛ پس این نقیض با اصل قضیه چون به یکدیگر منضم شوند، قیاس شکل اوّل حاصل شده و نتیجه مى‎دهد: «بعض الحجر ليس بحجر» و این محال است.
 و سالبه جزئیه بنا بر مشهور داراى عکس نیست؛ چه، آنکه ممکن است موضوع، اعم باشد از محمول، پس صحیح است: «بعض الحيوان ليس بإنسان»، ولى عکس آن «بعض الإنسان ليس بحيوان»، صحیح نیست، ولى این مطلب، خالى از اشکال نیست.