ترجمه روزنامه‌جات هندوستان (اخبار روس و انگلستان): تفاوت میان نسخه‌ها

ترجمه روزنامه‌جات هندوستان (اخبار روس و انگلستان) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۱۹

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ، ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹

جز

جایگزینی متن - 'ی‎ر' به 'ی‌ر'

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 محقق کتاب در مقدمه‌اش بر این اثر، به مجموعه نسخ خطی اشاره کرده که در چهارده جلد به‎مناسبت همایش بین‎المللی میراث مشترک ایران و هند انتخاب شده است. این مجموعه، در سال 1384ش، عکس‎برداری دیجیتال شده و سپس بخش فهرست‎نشده آن در قالب سه مجلد جداگانه به چاپ رسیده است. اکثر نسخه‎های انتخاب‎شده در عصر مسعودمیرزا ظل‎السلطان، فرزند ارشد ناصرالدین شاه قاجار (درگذشته 1336ق)، از روی روزنامه‎های منتشرشده در هندوستان ترجمه شده است. ترجمه این روزنامه‎ها و دیگر کتاب‌های این مجموعه بیشتر بین سال‎های 1301 تا 1302ق، بوده و نشان از اهتمام ویژه ظل‎السلطان در اطلاع یافتن از اوضاع سیاسی و وضعیت فرهنگی کشورهای دیگر بوده است. محوریت هند در این انتخاب نیز، حاکی از اهمیت و سرعت نشر اخبار در آن کشور بدان هنگام بوده است<ref>ر.ک: مقدمه اشکوری، اولین و دومین صفحه</ref>‎.
-متن این اثر نیز با عبارتی مشابه دیگر آثار آغاز شده و از نام و تاریخ انتشار روزنامه یاد کرده است: «نام‎نگار کشف الاخبار منطبعه بندر بمبئی مورخه نوزدهم ماه فوریه مطابق سیم جمادی‌الاولی، تحریرات مستر وامبری را که متدرجاً در رساله موسوم به «نین‎تین‎ته» سنجوری... که به زبان انگلیسی به طبع می‎رسد، می‎نگارد»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص2</ref>‎.
+متن این اثر نیز با عبارتی مشابه دیگر آثار آغاز شده و از نام و تاریخ انتشار روزنامه یاد کرده است: «نام‎نگار کشف الاخبار منطبعه بندر بمبئی مورخه نوزدهم ماه فوریه مطابق سیم جمادی‌الاولی، تحریرات مستر وامبری را که متدرجاً در رساله موسوم به «نین‎تین‎ته» سنجوری... که به زبان انگلیسی به طبع می‌رسد، می‎نگارد»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص2</ref>‎.
 وامبری در نوشته‎های خود به تحلیل موفقیت روسیه در آسیای میانه در برابر انگلیس پرداخته و می‎نویسد: «دولت انگلستان پیوسته فقط در تزیین مملکت کوشش دارد و رعایای خود را علم تمدن می‎آموزد؛ لیکن قلوب آنها را نمی‌تواند جذب نمود، بلکه طالب این مطلب هم نیست که رعایای او از هر جهت در تحت اطاعت او باشند. برخلاف دولت روس که فرق اجنبیه از رعایای خود را بر سبک و رویه خود تربیت می‎نماید و به‎نحوی جذب قلوب آنها را کرده که در کمال سهولت مشارالیهم از سنخیت خود خارج می‌گردند و به‎طوری با دولت متبوعه خود رایگان می‌شوند که گویا از یک جنس و ملت هستند. فایده دویمی که دولت روس در آسیای وسطی برای پیشرفت خود حاصل کرده این است که او حاکم مختار مقتدر آن خطه است و به‎نحوی دل‎های اهالی آنجا را به ‎دست آورده که به هر نوعی که بخواهد از جان و مال برای خدمت او حاضر می‎باشند. برخلاف رعایای انگلستان که در آراء و خیالات دولت متبوعه خود و مقاصد وزرای پارلیمنت خلل می‌اندازند»<ref>ر.ک: همان، صفحه 4-2</ref>‎.
-در بخش دیگری از کتاب، وحشت از قدرت نظامی روسیه مطرح و استفاده از خاک ایران برای حمله به هندوستان و افغانستان پیش‎بینی شده است: «دو سال قبل نوبل برادرس، یعنی برادران نوبل، دوازده فروند جهاز خیلی بزرگ در سود ساخته‌اند که هرکدام هشت دستگاه آتش‎خانه و چرخ دارد. چون خیال من متوجه این مطلب می‌شود که دولت روس به توسط جهازهای مزبوره، لشکر و سپاه خود را می‌تواند حرکت دهد، بسیار اندیشه‎ناک می‌گردم. به جهت آنکه علانیة ظاهر می‌گردد که روس با کمال سهولت، افواج خود را به ممالک آسیای وسطی می‌تواند برساند و اگر بالفرض دولت مشارالیها و جهاز جنگی موسوم به فلوئیلای خود را که در بحر خزر موجود است، ضمیمه کشتی‎های سابق الذکر بنماید، به‎جرأت می‌توان گفت که روس به قوت سحر از دریای جزر یک فوج از سپاه خود را تا ساحل مغربی دریای مزبور می‎رساند و از آنجا به توسط کالسکه بخار آنها را به هرات می‎فرستد. دولت روس در خصوص فقرات مذکوره به‎هیچ‎وجه مشقت و زحمتی ندارد؛ مواضع چندی برای ذخیره و آذوقه فوج در دشت و صحراهای متعلقه به تراکمه بنا خواهد کرد. از حیث آب هم در عسرت نیست؛ زیراکه در تمام اطراف شمالی خاک ایران تا سرخس الی هرات، آب‌ها و چشمه‎های فراوان موجود است»<ref>ر.ک: همان، ص18-17</ref>‎. سپس در ادامه، ممانعت پادشاه ایران از عبور سپاه روس از خاک ایران را خیال خامی دانسته است؛ چراکه معتقد است: «اگرچه برحسب ظاهر، شأن و شکوه سلطنتی پادشاه ایران بسیار است، لیکن در حقیقت دولت مشارالیها مطیع و فرمان‎بردار دولت روس است»<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>‎.
+در بخش دیگری از کتاب، وحشت از قدرت نظامی روسیه مطرح و استفاده از خاک ایران برای حمله به هندوستان و افغانستان پیش‎بینی شده است: «دو سال قبل نوبل برادرس، یعنی برادران نوبل، دوازده فروند جهاز خیلی بزرگ در سود ساخته‌اند که هرکدام هشت دستگاه آتش‎خانه و چرخ دارد. چون خیال من متوجه این مطلب می‌شود که دولت روس به توسط جهازهای مزبوره، لشکر و سپاه خود را می‌تواند حرکت دهد، بسیار اندیشه‎ناک می‌گردم. به جهت آنکه علانیة ظاهر می‌گردد که روس با کمال سهولت، افواج خود را به ممالک آسیای وسطی می‌تواند برساند و اگر بالفرض دولت مشارالیها و جهاز جنگی موسوم به فلوئیلای خود را که در بحر خزر موجود است، ضمیمه کشتی‎های سابق الذکر بنماید، به‎جرأت می‌توان گفت که روس به قوت سحر از دریای جزر یک فوج از سپاه خود را تا ساحل مغربی دریای مزبور می‌رساند و از آنجا به توسط کالسکه بخار آنها را به هرات می‎فرستد. دولت روس در خصوص فقرات مذکوره به‎هیچ‎وجه مشقت و زحمتی ندارد؛ مواضع چندی برای ذخیره و آذوقه فوج در دشت و صحراهای متعلقه به تراکمه بنا خواهد کرد. از حیث آب هم در عسرت نیست؛ زیراکه در تمام اطراف شمالی خاک ایران تا سرخس الی هرات، آب‌ها و چشمه‎های فراوان موجود است»<ref>ر.ک: همان، ص18-17</ref>‎. سپس در ادامه، ممانعت پادشاه ایران از عبور سپاه روس از خاک ایران را خیال خامی دانسته است؛ چراکه معتقد است: «اگرچه برحسب ظاهر، شأن و شکوه سلطنتی پادشاه ایران بسیار است، لیکن در حقیقت دولت مشارالیها مطیع و فرمان‎بردار دولت روس است»<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>‎.
 وحشت نویسنده از سپاه روس به‎قدری است که حتی به پیش‎بینی یک شاعر در تصرف تمام کره زمین تا پایان قرن توسط روسیه نیز اعتنا کرده و می‎نویسد: «یکی از شعرای تراکمه موسوم به مخدوم‎قلی پیش‎بینی کرده، گفته است که تا اواخر مائه حالیه، دولت روس تمام روی زمین را مسخر خواهد کرد و جمیع عالم تابع او می‌شوند». البته به گزارش نویسنده: «حکایت عظمت و شوکت و اقتدار روس نه همین در افواه و السنه ساکنین آسیای وسطی جاری است، بلکه در میان اهالی چین و هندوستان و ایران و عثمانی نیز انتشار یافته است»<ref>ر.ک: همان، ص20-19</ref>‎.