پرش به محتوا

سامی، عبدالعظیم: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ن' به 'ی‌ن')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
خط ۴۸: خط ۴۸:
میرزا عبدالعظیم، در بخارا به تحصیل پرداخت و از محضر شاعران و نویسندگانی چون احمد دانش بخارایی، معروف به «کله» و ملا سعدالدین ماهر، بهره برد و سرانجام از ماهر، تخلص «سامی» گرفت. وی پس از پایان تحصیلات، به حرفه منشی‎گری روی آورد و به خدمت امیر مظفرالدین بن نصرالله امیر منغیت بخارا درآمد و در جنگ‎های امیر بخارا با فرمانروایان اوزبک شهر سبز (1280ق) و جنگ‎های روسیه تزاری و امیران بخارا شرکت کرد و وقایع‎نگار رسمی سپاه بخارا شد؛ چنان‎که خود می‌نویسد: «در هنگام جنگ، بالای درخت می‌نشسته و جریان جنگ را که با چشمان خود نظاره‎گر بوده، بر روی کاغذ، ثبت می‎کرده است»<ref>ر.ک: همان</ref>.
میرزا عبدالعظیم، در بخارا به تحصیل پرداخت و از محضر شاعران و نویسندگانی چون احمد دانش بخارایی، معروف به «کله» و ملا سعدالدین ماهر، بهره برد و سرانجام از ماهر، تخلص «سامی» گرفت. وی پس از پایان تحصیلات، به حرفه منشی‎گری روی آورد و به خدمت امیر مظفرالدین بن نصرالله امیر منغیت بخارا درآمد و در جنگ‎های امیر بخارا با فرمانروایان اوزبک شهر سبز (1280ق) و جنگ‎های روسیه تزاری و امیران بخارا شرکت کرد و وقایع‎نگار رسمی سپاه بخارا شد؛ چنان‎که خود می‌نویسد: «در هنگام جنگ، بالای درخت می‌نشسته و جریان جنگ را که با چشمان خود نظاره‎گر بوده، بر روی کاغذ، ثبت می‎کرده است»<ref>ر.ک: همان</ref>.


وی اهل شعر نیز بوده و اشعار خود را اساسا به زبان فارسی و بخشی را به زبان اوزبکی، سروده است. در غزل‎های او به‎غیر از مضمون عشق، اشعاری با مضامین شکایت از روزگار نیز مشاهده می‎شود<ref>ر.ک: همان، صفحه پانزده</ref>.
وی اهل شعر نیز بوده و اشعار خود را اساسا به زبان فارسی و بخشی را به زبان اوزبکی، سروده است. در غزل‎های او به‎غیر از مضمون عشق، اشعاری با مضامین شکایت از روزگار نیز مشاهده می‌شود<ref>ر.ک: همان، صفحه پانزده</ref>.


==سفر و تحول==
==سفر و تحول==
خط ۵۶: خط ۵۶:
میرزا عظیم پس از رانده شدن از دربار، با توجه به آنکه صاحب فضل و کمال بود و چنان‎که خود در «تحفه شاهی» اشاره می‎کند، آثاری چون «طبقات ناصری»، «روضةالصفا»، «مرآة‎ العالم»، «ناسخ ‎التواريخ»، «مفتاح‎ التواريخ»، «تاریخ فرشته»، «تاریخ وصاف» و «تاریخ ایران» را خوانده بود، به نوشتن روی آورد و در باب احوال سلاطین ماوراءالنهر، دست به تألیف کتاب «تحفه شاهی» زد<ref>ر.ک: همان، صفحه چهارده</ref>.
میرزا عظیم پس از رانده شدن از دربار، با توجه به آنکه صاحب فضل و کمال بود و چنان‎که خود در «تحفه شاهی» اشاره می‎کند، آثاری چون «طبقات ناصری»، «روضةالصفا»، «مرآة‎ العالم»، «ناسخ ‎التواريخ»، «مفتاح‎ التواريخ»، «تاریخ فرشته»، «تاریخ وصاف» و «تاریخ ایران» را خوانده بود، به نوشتن روی آورد و در باب احوال سلاطین ماوراءالنهر، دست به تألیف کتاب «تحفه شاهی» زد<ref>ر.ک: همان، صفحه چهارده</ref>.


سامی صرف‎ نظر از «تحفه شاهی» که در باب خانات بخاراست و از روزگار عبیدالله خان (1114-‎1123ق) تا روزگار خود، آن را به رشته تحریر درآورده است و به سبب گزارش‎های عینی نویسنده از رویدادهای دوران حکمرانی امیر مظفرالدین اهمیت ویژه‎ای دارد، صاحب آثار دیگری چون «تاریخ سلاطین منغیتیه دارالسلطنة بخارای شریف» است که در آن، با بیانی خرده‎گیرانه، روزگار امیران بخارای عصر خود را شرح می‎دهد. تکمیل «دخمه شاهان» میرزا صادق منشی بر وزن شاهنامه مربوط به خاندان منغیتیه، «مرآة ‎الخيال» که مجموعه‎ای منظوم درباره رویدادها و کسان هم‎عصر سراینده است، «مناشیر اعلام»، «تنزيه الإنشاء» در شیوه نامه‎نگاری که به رساله «انشاء و مناظر الإنشاء» نیز معروف است، «مفاتيح العبر» در شرح «مصابيح ‎الفكر»، ترجمه «أعلام ‎الناس»، «تذكرة الفضلاء»، «فضيحات ‎الشيعة»، «مرآة اليقين» که نسخه‎ای از آن در کتابخانه پژوهشگاه خاورشناسی فرهنگستان علوم ازبکستان نگهدای می‎شود و «صنعت محزون»، از دیگر آثار معروف وی است.
سامی صرف‎ نظر از «تحفه شاهی» که در باب خانات بخاراست و از روزگار عبیدالله خان (1114-‎1123ق) تا روزگار خود، آن را به رشته تحریر درآورده است و به سبب گزارش‎های عینی نویسنده از رویدادهای دوران حکمرانی امیر مظفرالدین اهمیت ویژه‎ای دارد، صاحب آثار دیگری چون «تاریخ سلاطین منغیتیه دارالسلطنة بخارای شریف» است که در آن، با بیانی خرده‎گیرانه، روزگار امیران بخارای عصر خود را شرح می‎دهد. تکمیل «دخمه شاهان» میرزا صادق منشی بر وزن شاهنامه مربوط به خاندان منغیتیه، «مرآة ‎الخيال» که مجموعه‎ای منظوم درباره رویدادها و کسان هم‎عصر سراینده است، «مناشیر اعلام»، «تنزيه الإنشاء» در شیوه نامه‎نگاری که به رساله «انشاء و مناظر الإنشاء» نیز معروف است، «مفاتيح العبر» در شرح «مصابيح ‎الفكر»، ترجمه «أعلام ‎الناس»، «تذكرة الفضلاء»، «فضيحات ‎الشيعة»، «مرآة اليقين» که نسخه‎ای از آن در کتابخانه پژوهشگاه خاورشناسی فرهنگستان علوم ازبکستان نگهدای می‌شود و «صنعت محزون»، از دیگر آثار معروف وی است.


==پانویس==
==پانویس==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش