۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اعتضادالسلطنه، علیقلی بن فتحعلی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ها' به 'ها'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌س' به 'ی‌س') |
جز (جایگزینی متن - 'ها' به 'ها') |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
اعتضادالسلطنه پس از انجام دادن این خدمتهای بزرگ و پرارج، موردتوجه خاص قرار گرفت و به سال 1283، اداره کلیه امور مربوط به صنایع و تجارت و معادن و ریاست همه تلگرافخانهها، همچنین ریاست روزنامه‌های دولتی؛ چاپخانه‌ها؛ و حکومت ملایر و تویسرکان به وی واگذار شد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/44670/74 ر.ک: همان، ص74- 75]</ref>. | اعتضادالسلطنه پس از انجام دادن این خدمتهای بزرگ و پرارج، موردتوجه خاص قرار گرفت و به سال 1283، اداره کلیه امور مربوط به صنایع و تجارت و معادن و ریاست همه تلگرافخانهها، همچنین ریاست روزنامه‌های دولتی؛ چاپخانه‌ها؛ و حکومت ملایر و تویسرکان به وی واگذار شد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/44670/74 ر.ک: همان، ص74- 75]</ref>. | ||
ناصرالدینشاه بسیار آرزو داشت که دیگر وزیران و حکام و کارگزارانش هم مانند اعتضادالسلطنه در خدمتگزاری صادق و کوشا و بینا باشند، اما وزیر علوم میان درباریان هم از نظر فضل و دانش و هم از جهت پشتکار و ابتکار ممتاز و برجسته بود. او ملایر و تویسرکان را تیول دارالفنون کرده بود و مالیات و درآمد آن ولایت پردرآمد را بیآنکه خود اندک | ناصرالدینشاه بسیار آرزو داشت که دیگر وزیران و حکام و کارگزارانش هم مانند اعتضادالسلطنه در خدمتگزاری صادق و کوشا و بینا باشند، اما وزیر علوم میان درباریان هم از نظر فضل و دانش و هم از جهت پشتکار و ابتکار ممتاز و برجسته بود. او ملایر و تویسرکان را تیول دارالفنون کرده بود و مالیات و درآمد آن ولایت پردرآمد را بیآنکه خود اندک بهره‌ای از آن بردارد، صرف نیازمندیهای دارالفنون می‌کرد. به همین جهت روزبهروز بر رونق و اعتبار و پیشرفت دارالفنون افزوده می‌شد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/44670/76 همان، ص76]</ref>. | ||
چنانکه گفته شد اعتضادالسلطنه از دانشمندان بنام است؛ هم نویسنده خوبی بود و هم شعر می‌سرود. به زبان شیرین فارسی عشق میورزید و به پاسداری آن افتخار می‌کرد. در تنظیم امور تجاری و پیشهوری نیز شیوه‌های خردمندانه به کار برد. از جمله چون پیش از او کاغذفروشان و کتابفروشان و تذهیبگران و قابعکسسازان و صحافان و قلمدانسازان در کار یکدیگر مداخله و باهم ناسازگاری و ستیزهگری می‌کردند، او حدود فعالیت آنان را به رضای هم مشخص و معلوم و بعضی را در کار با یکدیگر شریک کرد و ازآنپس ایشان به آسودگی خیال به شغل خویش پرداختند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/44670/77 ر.ک همان، ص77]</ref>. | چنانکه گفته شد اعتضادالسلطنه از دانشمندان بنام است؛ هم نویسنده خوبی بود و هم شعر می‌سرود. به زبان شیرین فارسی عشق میورزید و به پاسداری آن افتخار می‌کرد. در تنظیم امور تجاری و پیشهوری نیز شیوه‌های خردمندانه به کار برد. از جمله چون پیش از او کاغذفروشان و کتابفروشان و تذهیبگران و قابعکسسازان و صحافان و قلمدانسازان در کار یکدیگر مداخله و باهم ناسازگاری و ستیزهگری می‌کردند، او حدود فعالیت آنان را به رضای هم مشخص و معلوم و بعضی را در کار با یکدیگر شریک کرد و ازآنپس ایشان به آسودگی خیال به شغل خویش پرداختند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/44670/77 ر.ک همان، ص77]</ref>. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
اعتضادالسلطنه را چند تألیف و تصنیف است. نخستین اثر وی «تاریخ افغانستان» است و دیگر «فلکالسعادة» که به سال 1278 در تهران چاپ شده است. در این کتاب، نادرستی عقاید و گفته‌ها و نوشته‌های منجمان درباره سعد و نحس کواکب و اثر آن در زندگی افراد بشر به | اعتضادالسلطنه را چند تألیف و تصنیف است. نخستین اثر وی «تاریخ افغانستان» است و دیگر «فلکالسعادة» که به سال 1278 در تهران چاپ شده است. در این کتاب، نادرستی عقاید و گفته‌ها و نوشته‌های منجمان درباره سعد و نحس کواکب و اثر آن در زندگی افراد بشر به شیوه‌ای دلپسند و عالمانه توضیح داده شده و تألیف این اثر بزرگ نشان می‌دهد که اعتضادالسلطنه بر هیأت و ستارهشناسی و ریاضیات جدید تسلط و احاطه کامل داشته و شاید نگارش و انتشار همین مطالب که در آن زمان مخالف عقاید بسیاری بوده، دشمنان نادان وی را جرئت داده است که به غلط وی را متهم به بابیگری و بی‌دینی کنند. اعتضادالسلطنه که به حقیقت مردی روشنبین و مسلمانی واقعی بوده و به کنه و مبانی متقن دین اسلام آگاه و به ادای وظایف دینی پایبند و معتقد بود، بهمنظور رهایی از زشتگوئیها و تهمتهای ناروای جاهلان عالمنما، رساله معتبر و مبسوطی به نام «طبقات المضلین» در رد پیروان باب نوشت و مشت محکمی بر دهان یاوهگویان و بد خواهان خویش زد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/44670/79 ر.ک: همان، ص79]</ref>. | ||
دیگر از آثار پرارزش او، «اکسیر التواریخ»، «منظومه مثنوی» به وزن لیلی و مجنون، | دیگر از آثار پرارزش او، «اکسیر التواریخ»، «منظومه مثنوی» به وزن لیلی و مجنون، «رساله‌ای در علم موسیقی»، «تفصيل عيون أخبار الرضا(ع)»، فصولی در علوم متفرقه از قبیل بحث در طریق تعیین موقع جغرافیائی بعض شهرها، اختراع بالن، علت ظهور رنگینکمان (قوس قزح) و بعضی مسائل علمی جدید، رساله‌ای در شرححال امامزاده حضرت عبدالعظیم(ع)، رساله شرححال امامزاده حمزه و رساله‌ای در احوال امامزاده عبدالله است. | ||
از او دیوان شعری برجای مانده است. | از او دیوان شعری برجای مانده است. | ||