۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'شپ' به 'شپ') |
جز (جایگزینی متن - 'یا' به 'یا') |
||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
'''دیوان ظهیرالدین فاریابی''' شرح احوال و اشعار [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|محمد بن طاهر ظهیر فاریابی]] (متوفی 598ق) شاعر قرن ششم هجری است. این کتاب با مقدمه، تصحیح و تحقیق دکتر [[يزدگردي، اميرحسن|امیرحسن یزدگردی]] (متوفی 1365ش)، به اهتمام [[دادبه، اصغر|اصغر دادبه]] منتشر گردیده است. | '''دیوان ظهیرالدین فاریابی''' شرح احوال و اشعار [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|محمد بن طاهر ظهیر فاریابی]] (متوفی 598ق) شاعر قرن ششم هجری است. این کتاب با مقدمه، تصحیح و تحقیق دکتر [[يزدگردي، اميرحسن|امیرحسن یزدگردی]] (متوفی 1365ش)، به اهتمام [[دادبه، اصغر|اصغر دادبه]] منتشر گردیده است. | ||
امیر خسرو دهلوی در مقدمهای که بر دیوان خود به نثر نوشته است [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]] و | امیر خسرو دهلوی در مقدمهای که بر دیوان خود به نثر نوشته است [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]] و رضیالدین نیشابوری را از متقدمان شعرا که بر فنون علم مملو و مشحون بودهاند و فروترین پایه ایشان، انشای شعر بود، شمرده است. | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
در فصل دوم این بخش که به شعر [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]] اختصاص یافته است، مصحح با باریکبینی و دقت علمی قریب به وسواس، قصاید، قطعات، ترکیببندها، ملمعات، غزلیات، مثنویها، رباعیات، سبک شعر ظهیر و نقد آن و پارهای از نکات دستوری و لغوی شعر وی را به محک نقد و تحقیق زده و از صافی ذوق سلیم خود گذرانده است. | در فصل دوم این بخش که به شعر [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]] اختصاص یافته است، مصحح با باریکبینی و دقت علمی قریب به وسواس، قصاید، قطعات، ترکیببندها، ملمعات، غزلیات، مثنویها، رباعیات، سبک شعر ظهیر و نقد آن و پارهای از نکات دستوری و لغوی شعر وی را به محک نقد و تحقیق زده و از صافی ذوق سلیم خود گذرانده است. | ||
در فصل سوم، شعر ظهیر در کتب ادب مورد تحقیق و مداقه قرار گرفته است. آنگونه که | در فصل سوم، شعر ظهیر در کتب ادب مورد تحقیق و مداقه قرار گرفته است. آنگونه که فیالمثل کتابی منثور را نمیتوان یافت که مصحح بدان مراجعه نکرده باشد و آن را برای یافتن شعر ظهیر از باء بسمالله تا تاء تمت در مطالعه نگرفته باشد. کاری که در مورد دیگر شاعران نشده است، اگرچه لازم و بایسته به نظر میآید<ref>ر.ک: همان، ص26</ref>. | ||
در فصل چهارم، وصف نسخ دیوان ظهیر و کیفیت گردآوری اشعار وی مطرح شده است. نخستین کسی که درصدد جمع و تدوین دیوان ظهیر برآمده، بنابر قول [[مستوفی، حمدالله|حمدالله مستوفی]]، شمسالدین کاشی متوفی به سال 602ق است و ظاهراً مقدمه منثوری که در پارهای از نسخ خطی قدیم موجود است و در دیوان حاضر نیز مشهود | در فصل چهارم، وصف نسخ دیوان ظهیر و کیفیت گردآوری اشعار وی مطرح شده است. نخستین کسی که درصدد جمع و تدوین دیوان ظهیر برآمده، بنابر قول [[مستوفی، حمدالله|حمدالله مستوفی]]، شمسالدین کاشی متوفی به سال 602ق است و ظاهراً مقدمه منثوری که در پارهای از نسخ خطی قدیم موجود است و در دیوان حاضر نیز مشهود میافتد از وی است. ولی از پارهای از اشعار [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]] برمیآید که قصاید وی بیش از اینها بوده و ظاهراً شمس کاشی به گردآوردن همه اشعار وی توفیق نیافته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص370-369</ref>. | ||
در این فصل همچنین شش نسخ دیوان [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]] که در این تصحیح مورد استفاده قرار گرفته معرفی شده است. همچنین هشت نسخه دیگر نیز معرفی شده که در موارد اشکال به آنها رجوع شده است. در این تصحیح نسخه اسعد افندی که قدیمیترین نسخه موجود از دیوان ظهیر است (جز در مواردی که صریحاً غلط مینمود) نسخه اساس و معتمد قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص 375-370</ref>. | در این فصل همچنین شش نسخ دیوان [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]] که در این تصحیح مورد استفاده قرار گرفته معرفی شده است. همچنین هشت نسخه دیگر نیز معرفی شده که در موارد اشکال به آنها رجوع شده است. در این تصحیح نسخه اسعد افندی که قدیمیترین نسخه موجود از دیوان ظهیر است (جز در مواردی که صریحاً غلط مینمود) نسخه اساس و معتمد قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص 375-370</ref>. | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
'''تأویل توأمان چه بود پیش از آنک مُلک***آن را دهد خدای که دین را شعار کرد'''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص65</ref>. | '''تأویل توأمان چه بود پیش از آنک مُلک***آن را دهد خدای که دین را شعار کرد'''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص65</ref>. | ||
به «الدین و المُلک توأمان» نظر دارد که در بعضی از کتب قدیم ما بهعنوان «حدیث» نقل شده است، اما محققاً حدیث نیست؛ بلکه جملهای است مأثوره، مأخوذ از عبارتی از «عهد اردشیر» یعنی وصیتنامه اردشیر برای شاهان بعد از او که «[[مسکویه، احمد بن محمد|ابوعلی مسکویه]]» ترجمه عربی آن را در «[[تجارب الأمم|تجارب الاُمم]]» نقل کرده است و مرحوم [[دهخدا، علیاکبر| | به «الدین و المُلک توأمان» نظر دارد که در بعضی از کتب قدیم ما بهعنوان «حدیث» نقل شده است، اما محققاً حدیث نیست؛ بلکه جملهای است مأثوره، مأخوذ از عبارتی از «عهد اردشیر» یعنی وصیتنامه اردشیر برای شاهان بعد از او که «[[مسکویه، احمد بن محمد|ابوعلی مسکویه]]» ترجمه عربی آن را در «[[تجارب الأمم|تجارب الاُمم]]» نقل کرده است و مرحوم [[دهخدا، علیاکبر|علیاکبر دهخدا]]، آن را از روی [[تجارب الأمم|تجارب الامم]] در «امثال و حکم» خود آورده است: «و اعلموا ان الملک و الدین اخوان توأمان…»<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>. | ||
بعضی از اشعار [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]] بهصورت «ضربالمثل» درآمده است: | بعضی از اشعار [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]] بهصورت «ضربالمثل» درآمده است: |
ویرایش