پرش به محتوا

فضل قيام الليل و التهجد: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎گ' به 'ی‌گ'
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ی‎گ' به 'ی‌گ')
خط ۳۴: خط ۳۴:
محقق کتاب مقدمه‌اش را با ذکر آیاتی از سوره آل‎عمران و نساء آغاز کرده است. پس‎ازآن اهمیت نماز را این‎گونه توضیح می‌دهد: نماز عمود دین، رأس طاعات و عبادات، سریع‎ترین قربات و نور چشم مؤمنین است. با انوار آن زنگ قلب‌هایشان جلا میابد و با اسرار آن پرده‎های نفوسشان کنار زده می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/6 ر.ک: مقدمه محقق، ص6]</ref>‎.
محقق کتاب مقدمه‌اش را با ذکر آیاتی از سوره آل‎عمران و نساء آغاز کرده است. پس‎ازآن اهمیت نماز را این‎گونه توضیح می‌دهد: نماز عمود دین، رأس طاعات و عبادات، سریع‎ترین قربات و نور چشم مؤمنین است. با انوار آن زنگ قلب‌هایشان جلا میابد و با اسرار آن پرده‎های نفوسشان کنار زده می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/6 ر.ک: مقدمه محقق، ص6]</ref>‎.


سپس اقسام نماز و جایگاه نماز شب را مورد بحث قرار داده است: نماز به اقسامی تقسیم می‌شود، یک قسم فرایض است که ترک آن جایز نیست، سنن و نمازهای مستحبی نیز از دیگر اقسام نماز است که بر انجام آن تأکید شده است؛ از جمله نمازهای مستحبی که بسیار بر آن تأکید و ترغیب شده و از اعظم نمازهایی که شارع حکیم به آن فراخوانده تهجد و نماز شب است. نماز شب از اعظم نوافل است که خداوند به‎وسیله آن بنده را به بالاترین منازل که صالحان به‎سوی آن سبقت می‎گیرند و به‎جاست که رقابت کنندگان در آن رقابت کنند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/6 ر.ک: همان]</ref>‎. وی پیامبر اکرم(ص) که در اثر عبادت پاهای مبارکش ورم می‌کرد را به‎عنوان اسوه حسنه در این زمینه معرفی می‌کند. سپس به سیره علما در این موضوع اشاره کرده و آنچه از سیره گذشتگان در این زمینه ذکر شده را گسترده‎تر از آن می‌داند که در این مقام ذکر شود و لذا برای آشنایی به شوق علما بر تهجد و نماز شب به کتب تراجم و سیره ارجاع می‌دهد که پر از این‎گونه مطالب است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/6 ر.ک: همان، ص7-6]</ref>‎. کتاب حاضر از جمله اولین تألیفات در این موضوع ارزشمند و خطیر است. نویسنده‌اش یکی از حفاظ و علمای بزرگ با نام [[آجری، محمد بن حسین|محمد بن حسین آجری]] است که با کیفیت و زیبایی آثارش شناخته می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/8 ر.ک: همان، ص8]</ref>‎.
سپس اقسام نماز و جایگاه نماز شب را مورد بحث قرار داده است: نماز به اقسامی تقسیم می‌شود، یک قسم فرایض است که ترک آن جایز نیست، سنن و نمازهای مستحبی نیز از دیگر اقسام نماز است که بر انجام آن تأکید شده است؛ از جمله نمازهای مستحبی که بسیار بر آن تأکید و ترغیب شده و از اعظم نمازهایی که شارع حکیم به آن فراخوانده تهجد و نماز شب است. نماز شب از اعظم نوافل است که خداوند به‎وسیله آن بنده را به بالاترین منازل که صالحان به‎سوی آن سبقت می‌گیرند و به‎جاست که رقابت کنندگان در آن رقابت کنند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/6 ر.ک: همان]</ref>‎. وی پیامبر اکرم(ص) که در اثر عبادت پاهای مبارکش ورم می‌کرد را به‎عنوان اسوه حسنه در این زمینه معرفی می‌کند. سپس به سیره علما در این موضوع اشاره کرده و آنچه از سیره گذشتگان در این زمینه ذکر شده را گسترده‎تر از آن می‌داند که در این مقام ذکر شود و لذا برای آشنایی به شوق علما بر تهجد و نماز شب به کتب تراجم و سیره ارجاع می‌دهد که پر از این‎گونه مطالب است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/6 ر.ک: همان، ص7-6]</ref>‎. کتاب حاضر از جمله اولین تألیفات در این موضوع ارزشمند و خطیر است. نویسنده‌اش یکی از حفاظ و علمای بزرگ با نام [[آجری، محمد بن حسین|محمد بن حسین آجری]] است که با کیفیت و زیبایی آثارش شناخته می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/8 ر.ک: همان، ص8]</ref>‎.


تحقیق در رابطه با مذهب [[آجری، محمد بن حسین|آجری]] از جمله مطالب بخش معرفی نویسنده است. در این‎که مذهب فقهی [[آجری، محمد بن حسین|آجری]] چه بوده؟ کسانی مانند ابن ندیم، ابن خلکان و صدیق حسن قنوجی او را شافعی مذهب و گروه دیگری او را بر مذهب حنابله دانسته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/24 ر.ک: متن کتاب، ص24]</ref>‎. عبدالعزیز قاری در تحقیقش پیرامون کتاب اخلاق حملة القرآن معتقد است که تنها با دقت در مصنفات فقهی نویسنده می‎توان به مذهب فقهی او دست یافت. سپس می‎گوید: او در مسائل فقهی کمی که در کتاب اخلاق حملة القرآن آمده است حنبلی مذهب است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/25 ر.ک: همان، ص25]</ref>‎. سپس تأکید می‌کند که [[آجری، محمد بن حسین|آجری]] در مسائل اعتقادی بر شیوه اهل سنت و جماعت بر فهم سلف صالح از صحابه و تابعین سه قرن اول از کتاب و سنت تمسک کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/29 ر.ک: همان، ص29]</ref>‎. در ادامه این بخش، 12 اثر مطبوع، 44 اثر خطی و آثاری که نسبت آن‎ها به [[آجری، محمد بن حسین|آجری]] صحیح نیست معرفی شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/30 ر.ک: همان، ص40-30]</ref>‎.
تحقیق در رابطه با مذهب [[آجری، محمد بن حسین|آجری]] از جمله مطالب بخش معرفی نویسنده است. در این‎که مذهب فقهی [[آجری، محمد بن حسین|آجری]] چه بوده؟ کسانی مانند ابن ندیم، ابن خلکان و صدیق حسن قنوجی او را شافعی مذهب و گروه دیگری او را بر مذهب حنابله دانسته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/24 ر.ک: متن کتاب، ص24]</ref>‎. عبدالعزیز قاری در تحقیقش پیرامون کتاب اخلاق حملة القرآن معتقد است که تنها با دقت در مصنفات فقهی نویسنده می‎توان به مذهب فقهی او دست یافت. سپس می‌گوید: او در مسائل فقهی کمی که در کتاب اخلاق حملة القرآن آمده است حنبلی مذهب است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/25 ر.ک: همان، ص25]</ref>‎. سپس تأکید می‌کند که [[آجری، محمد بن حسین|آجری]] در مسائل اعتقادی بر شیوه اهل سنت و جماعت بر فهم سلف صالح از صحابه و تابعین سه قرن اول از کتاب و سنت تمسک کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/29 ر.ک: همان، ص29]</ref>‎. در ادامه این بخش، 12 اثر مطبوع، 44 اثر خطی و آثاری که نسبت آن‎ها به [[آجری، محمد بن حسین|آجری]] صحیح نیست معرفی شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/30 ر.ک: همان، ص40-30]</ref>‎.


فصل دوم در هفت مبحث مطرح شده است. در ابتدا عنوان کتاب و انتساب این اثر به [[آجری، محمد بن حسین|آجری]] مورد بررسی قرار گرفته است. ابن خیر، ذهبی و عمر کحاله این کتاب را «التهجد» نامیده‌اند. تجیبی آن را «التهجد و فضائل قیام اللیل» و رودانی با مختصر کردن نام کتاب آن را «قیام اللیل» نامیده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/45 ر.ک: همان، ص45]</ref>‎.
فصل دوم در هفت مبحث مطرح شده است. در ابتدا عنوان کتاب و انتساب این اثر به [[آجری، محمد بن حسین|آجری]] مورد بررسی قرار گرفته است. ابن خیر، ذهبی و عمر کحاله این کتاب را «التهجد» نامیده‌اند. تجیبی آن را «التهجد و فضائل قیام اللیل» و رودانی با مختصر کردن نام کتاب آن را «قیام اللیل» نامیده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/45 ر.ک: همان، ص45]</ref>‎.
خط ۵۷: خط ۵۷:
در باب اول کتاب به فضیلت برخاستن برای نماز شب و این‎که پس از نماز واجب، افضل از همه نمازهاست<ref>ر.ک: همان، ص82</ref>‎ اشاره شده است. دراین‎باره، روایتی از رسول‎الله(ص) نقل شده، بر شما باد به نماز شب چراکه آن شیوه صالحان پیش از شما و تقرب به خداوند عزوجل و پاک‎کننده گناهان و دورکننده از گناهان است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/84 ر.ک: همان، ص84]</ref>‎.
در باب اول کتاب به فضیلت برخاستن برای نماز شب و این‎که پس از نماز واجب، افضل از همه نمازهاست<ref>ر.ک: همان، ص82</ref>‎ اشاره شده است. دراین‎باره، روایتی از رسول‎الله(ص) نقل شده، بر شما باد به نماز شب چراکه آن شیوه صالحان پیش از شما و تقرب به خداوند عزوجل و پاک‎کننده گناهان و دورکننده از گناهان است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/84 ر.ک: همان، ص84]</ref>‎.


در یکی دیگر از ابواب کتاب روایات فراوانی در ترغیب و تشویق به نماز شب ذکر شده است. در حدیثی از جابر بن عبدالله انصاری از رسول‎الله(ص) چنین نقل شده: هرکس نماز شب، بسیار می‎گزارد سیمایش در روز زیبا می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/89 ر.ک: همان، ص89]</ref>‎. خداوند چنین مقرر فرموده که ابراز نیاز و خاکساری و عبادت نسبت به معبود در سیاهی شب، نورانیت چهره؛ و روسفید و عزتمند بودن فرد را در روز نتیجه می‌دهد<ref>ر.ک: قیوم زاده، محمود، مدبر عزیزی، غلام‎رضا، ص145</ref>‎. نویسنده نیز فلسفه این موضوع را به نقل از علمای اهل سنت چنین بیان می‌کند: قصد تقرب و خلوت با خداوند، نتیجه آن پوشیده شدن با نور الهی است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/92 ر.ک: ‎متن کتاب، ص 93-92]</ref>
در یکی دیگر از ابواب کتاب روایات فراوانی در ترغیب و تشویق به نماز شب ذکر شده است. در حدیثی از جابر بن عبدالله انصاری از رسول‎الله(ص) چنین نقل شده: هرکس نماز شب، بسیار می‌گزارد سیمایش در روز زیبا می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/89 ر.ک: همان، ص89]</ref>‎. خداوند چنین مقرر فرموده که ابراز نیاز و خاکساری و عبادت نسبت به معبود در سیاهی شب، نورانیت چهره؛ و روسفید و عزتمند بودن فرد را در روز نتیجه می‌دهد<ref>ر.ک: قیوم زاده، محمود، مدبر عزیزی، غلام‎رضا، ص145</ref>‎. نویسنده نیز فلسفه این موضوع را به نقل از علمای اهل سنت چنین بیان می‌کند: قصد تقرب و خلوت با خداوند، نتیجه آن پوشیده شدن با نور الهی است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/92 ر.ک: ‎متن کتاب، ص 93-92]</ref>


در ادامه مطالب کتاب نعمان بن سعد در روایتی از [[امام على(ع)|علی بن ابی‎طالب(ع)]] از رسول‎الله(ص) نقل کرده است که آنحضرت فرمود در بهشت غرفه‎هایی است که داخلش از بیرون و بیرونش از داخل دیده می‌شود؛ اعرابی برخاست و گفت: این غرفه‎ها برای چه کسانی است؟ فرمود: برای کسانی که کلام طیب و پاکیزه دارند، اطعام می‌کنند، آشکارا سلام می‌کنند و درحالی‎که مردم در خواب هستند نماز شب می‎خوانند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/96 ر.ک: همان، ص96]</ref>‎.
در ادامه مطالب کتاب نعمان بن سعد در روایتی از [[امام على(ع)|علی بن ابی‎طالب(ع)]] از رسول‎الله(ص) نقل کرده است که آنحضرت فرمود در بهشت غرفه‎هایی است که داخلش از بیرون و بیرونش از داخل دیده می‌شود؛ اعرابی برخاست و گفت: این غرفه‎ها برای چه کسانی است؟ فرمود: برای کسانی که کلام طیب و پاکیزه دارند، اطعام می‌کنند، آشکارا سلام می‌کنند و درحالی‎که مردم در خواب هستند نماز شب می‎خوانند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39750/1/96 ر.ک: همان، ص96]</ref>‎.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش