۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'میک' به 'میک') |
جز (جایگزینی متن - 'یخ' به 'یخ') |
||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
[[محتشم، علي بن احمد|محتشم کاشانی]] از بزرگترین و مشهورترین شعرای دوره صفویه است که میتوان وی را پیشرو مرثیهسرایانی دانست که درباره سوگواریهای مذهبی اشعاری پرسوزوگداز سرودهاند دانست. سه دیوان غزل ترتیب داده محتوی بر٧٠٠٠ بیت، دیوان اول را صبائیه، دیوان ثانی را جلالیه و دیوان ثالث را شبابیه نامیدهاند و دیوان قصاید حضرات ائمه(ع) و مدایح ملوک نیز جمع نمود. قریب به ٨٠٠٠ بیت و رساله معمائیات و تاریخ نیز نوشته است. دیوان محتشم شامل شیبیه، شبابیه، صبابیه، رساله جلالیه، رساله نقل عشاق، ضروریات و معمائیات است، مجموع آنها به سیزده هزار بیت میرسد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/79078/30 ر.ک: کمالالدینی، سید محمدباقر؛ محمدعلی نژاد، راضیه؛ ص30]</ref>؛ البته در کتاب حاضر پس از رساله جلالیه و نقل عشاق به ترتیب قصاید، مراثی و مناقب، غزلیات، رباعیات، مثنویات و قطعات در ضمن چند بخش ارائه شده است. | [[محتشم، علي بن احمد|محتشم کاشانی]] از بزرگترین و مشهورترین شعرای دوره صفویه است که میتوان وی را پیشرو مرثیهسرایانی دانست که درباره سوگواریهای مذهبی اشعاری پرسوزوگداز سرودهاند دانست. سه دیوان غزل ترتیب داده محتوی بر٧٠٠٠ بیت، دیوان اول را صبائیه، دیوان ثانی را جلالیه و دیوان ثالث را شبابیه نامیدهاند و دیوان قصاید حضرات ائمه(ع) و مدایح ملوک نیز جمع نمود. قریب به ٨٠٠٠ بیت و رساله معمائیات و تاریخ نیز نوشته است. دیوان محتشم شامل شیبیه، شبابیه، صبابیه، رساله جلالیه، رساله نقل عشاق، ضروریات و معمائیات است، مجموع آنها به سیزده هزار بیت میرسد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/79078/30 ر.ک: کمالالدینی، سید محمدباقر؛ محمدعلی نژاد، راضیه؛ ص30]</ref>؛ البته در کتاب حاضر پس از رساله جلالیه و نقل عشاق به ترتیب قصاید، مراثی و مناقب، غزلیات، رباعیات، مثنویات و قطعات در ضمن چند بخش ارائه شده است. | ||
با اینکه چندین هزار شاعر عصر صفویه عموماً دارای سبک خاص هندی یا (طرز اصفهانی) بودهاند اما محتشم قصاید را به سبک قدما و غزلیات را به سبک جامی و وحشی و بابا فغانی که به سبک عراقی نزدیکتر است میساخته و مهارت خود را مخصوصاً در ساختن غزلهای شورانگیز و عاشقانه نمایان نموده است. اگر در قسمت غزلیات به بعضی ابیات سست گاهی | با اینکه چندین هزار شاعر عصر صفویه عموماً دارای سبک خاص هندی یا (طرز اصفهانی) بودهاند اما محتشم قصاید را به سبک قدما و غزلیات را به سبک جامی و وحشی و بابا فغانی که به سبک عراقی نزدیکتر است میساخته و مهارت خود را مخصوصاً در ساختن غزلهای شورانگیز و عاشقانه نمایان نموده است. اگر در قسمت غزلیات به بعضی ابیات سست گاهی برمیخوریم ازآنجهت است که یک قسمت از آنها را در آغاز شاعری سروده و شاید خود شاعر هم زیاد علاقهای به حفظ آنها نداشته و با سایر آثارش مخلوط شده است<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص44-43</ref>. | ||
[[محتشم، علي بن احمد|محتشم]] در شعر و نثر پیرو استادان پیشین است: وی بیشتر قصیدههای خود را در جواب استادان گذشته، حتی انوری سروده است و گاه پای دعوی را فراتر نهاده و استاد ابیورد را ریزهخوار خوان معنی خویش پنداشته است. شیوه و نگارش محتشم با توجه به آنکه در دوره سبک هندی صورت گرفته، اما سبکی متفاوت از سبک هندی را دنبال میکند و محتشم بیشتر به شعر و شاعران گذشته نظر دارد. چنانکه | [[محتشم، علي بن احمد|محتشم]] در شعر و نثر پیرو استادان پیشین است: وی بیشتر قصیدههای خود را در جواب استادان گذشته، حتی انوری سروده است و گاه پای دعوی را فراتر نهاده و استاد ابیورد را ریزهخوار خوان معنی خویش پنداشته است. شیوه و نگارش محتشم با توجه به آنکه در دوره سبک هندی صورت گرفته، اما سبکی متفاوت از سبک هندی را دنبال میکند و محتشم بیشتر به شعر و شاعران گذشته نظر دارد. چنانکه میخواهد شیوه شاعران پیش از سده هشتم را در قصیدههای خود تجدید کند؛ به همین دلیل درباره اشعار وی نوشتهاند: «صنایع و بدایع شعری که در اشعار وی مندرج است در کلام هیچیک از اقران وی یافت نمیشود»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/79078/30 ر.ک: کمالالدینی، سید محمدباقر؛ محمدعلی نژاد، راضیه؛ ص30]</ref>. | ||
در میان شاعران این دوره، [[محتشم، علي بن احمد|محتشم]] تنها شاعری است که چون دیگر شاعران این دوره به سبک هندی عمل نمیکند و در حقیقت محتشم قصاید را به سبک قدما و غزلیات را به سبک جامی و وحشی که نزدیک به عراقی است سروده است. [[محتشم، علي بن احمد|محتشم]] مهارت بسیاری در ساختن غزلهای شورانگیز و عاشقانه از خود نشان داده است. او در ابتدای جوانی به غزلسرایی مایل بود و غالب غزلیات او راجع به احوال مختلف عشق است... نکته مهم در مورد اشعار محتشم آن است که مضمونآفرینی و معنیآفرینی که در شعر از عناصر اصلی شعر است در اشعار محتشم بهخوبی هویداست: | در میان شاعران این دوره، [[محتشم، علي بن احمد|محتشم]] تنها شاعری است که چون دیگر شاعران این دوره به سبک هندی عمل نمیکند و در حقیقت محتشم قصاید را به سبک قدما و غزلیات را به سبک جامی و وحشی که نزدیک به عراقی است سروده است. [[محتشم، علي بن احمد|محتشم]] مهارت بسیاری در ساختن غزلهای شورانگیز و عاشقانه از خود نشان داده است. او در ابتدای جوانی به غزلسرایی مایل بود و غالب غزلیات او راجع به احوال مختلف عشق است... نکته مهم در مورد اشعار محتشم آن است که مضمونآفرینی و معنیآفرینی که در شعر از عناصر اصلی شعر است در اشعار محتشم بهخوبی هویداست: | ||
خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
در ادبیات پارسی با آنکه قریب 350 سال از زمان مرثیه دوازدهبند محتشم آن میگذرد و هزاران شاعر به پیروی از آن ترکیببندهای مختلف ساختهاند، بهجرئت میتوان گفت که هنوز هیچکدام به گیرایی و تأثیر عمیق آن در روح نمیرسد با آنکه بعضی از آنها از آثار اساتید بزرگ میباشد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص44</ref>. | در ادبیات پارسی با آنکه قریب 350 سال از زمان مرثیه دوازدهبند محتشم آن میگذرد و هزاران شاعر به پیروی از آن ترکیببندهای مختلف ساختهاند، بهجرئت میتوان گفت که هنوز هیچکدام به گیرایی و تأثیر عمیق آن در روح نمیرسد با آنکه بعضی از آنها از آثار اساتید بزرگ میباشد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص44</ref>. | ||
در انتهای دیوان، بخشی با عنوان «غزلهای نویافته» ارائه شده است. در رابطه با ارائه این غزلیات جدای از بخش غزلیات چنین | در انتهای دیوان، بخشی با عنوان «غزلهای نویافته» ارائه شده است. در رابطه با ارائه این غزلیات جدای از بخش غزلیات چنین میخوانیم: «هنگامیکه قسمت غزلیات این دیوان به طبع رسیده بود، خوشبختانه نسخه خطی دیگری به دست آمد و غزلهای ذیل اضافه بر نسخه قبلی بیرون نویس گردید»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص541</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== |
ویرایش