۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'یگ' به 'یگ') |
جز (جایگزینی متن - 'هه' به 'هه') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''الفاضل'''، اثر [[مبرد، محمد بن یزید|ابوالعباس محمد بن یزید مبرد]]، کتابی است که مؤلف در آن، اشعار برگزیده، نثرهای منتخب، | '''الفاضل'''، اثر [[مبرد، محمد بن یزید|ابوالعباس محمد بن یزید مبرد]]، کتابی است که مؤلف در آن، اشعار برگزیده، نثرهای منتخب، خطبههای شیوا، نامههای رسا، اخبار نادر و لغات غریب و نادر را فراهم آورده است. | ||
تحقیق و تصحیح کتاب توسط [[ميمني، عبدالعزيز|عبدالعزیز میمنی]] صورت گرفته است. | تحقیق و تصحیح کتاب توسط [[ميمني، عبدالعزيز|عبدالعزیز میمنی]] صورت گرفته است. | ||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
نویسنده، پایهگذار علم نحو را [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] معرفی کرده است. آن حضرت اصول این علم را به ابوالاسود دئلی تعلیم دادند. نویسنده، یکی از داستانهایی را که در اینباره ذکر میکند عبارت است از اینکه: دختر ابوالاسود که از شدت گرما در شگفت بود، عبارت «ما أشد الحر» را در حضور پدر بهنحوی ادا میکند که از آن نه تعجب، که سؤال از «شدیدترین گرماها» فهمیده میشود. اینجا بود که ابوالاسود دانست که «لحن» (لغزش در اعراب یا نحو) میان مردم رائج شده است؛ ازاینرو به خدمت [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] شتافت و آن حضرت را از خطر لحن آگاه گردانید. [[امام على(ع)|امام(ع)]] نیز اصولی به وی عرضه داشت که ابوالاسود بعدها آنها را گسترش داد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/3583/2/5 ر.ک: همان، ص5]</ref>. | نویسنده، پایهگذار علم نحو را [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] معرفی کرده است. آن حضرت اصول این علم را به ابوالاسود دئلی تعلیم دادند. نویسنده، یکی از داستانهایی را که در اینباره ذکر میکند عبارت است از اینکه: دختر ابوالاسود که از شدت گرما در شگفت بود، عبارت «ما أشد الحر» را در حضور پدر بهنحوی ادا میکند که از آن نه تعجب، که سؤال از «شدیدترین گرماها» فهمیده میشود. اینجا بود که ابوالاسود دانست که «لحن» (لغزش در اعراب یا نحو) میان مردم رائج شده است؛ ازاینرو به خدمت [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] شتافت و آن حضرت را از خطر لحن آگاه گردانید. [[امام على(ع)|امام(ع)]] نیز اصولی به وی عرضه داشت که ابوالاسود بعدها آنها را گسترش داد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/3583/2/5 ر.ک: همان، ص5]</ref>. | ||
برخی از موضوعات مطرحشده در کتاب، عبارتند از: فضیلت شعر، نوادری از غرایب و لغت، جود و کرم، اخبار مستحسنه، مراثی بلیغه و | برخی از موضوعات مطرحشده در کتاب، عبارتند از: فضیلت شعر، نوادری از غرایب و لغت، جود و کرم، اخبار مستحسنه، مراثی بلیغه و موعظههای کوتاه و ابیات نیکو، اخبار معمرین، حلم، شکر پروردگار و بابی که مشتمل بر فصولی در باب اخلاقیات و نیز فصاحت و زیبایی است. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
استاد [[ميمني، عبدالعزيز|میمنی]] در حین جستجو و تتبع در کتابخانه اسعد افندی در ترکیه، ذیل شماره ۳۵۹۸، به نسخهای از این کتاب دست مییابد و تصویری از آن تهیه کرده و سپس آن را به خط خویش مینگارد و مورد تحقیق و پژوهش قرار داده و اشعار و امثال و اخبار آن را استخراج مینماید و شروح و | استاد [[ميمني، عبدالعزيز|میمنی]] در حین جستجو و تتبع در کتابخانه اسعد افندی در ترکیه، ذیل شماره ۳۵۹۸، به نسخهای از این کتاب دست مییابد و تصویری از آن تهیه کرده و سپس آن را به خط خویش مینگارد و مورد تحقیق و پژوهش قرار داده و اشعار و امثال و اخبار آن را استخراج مینماید و شروح و تعلیقههایی بر آن میافزاید. سپس آن را به دارالکتب المصریة تقدیم میدارد. دارالکتب تصمیم میگیرد افزون بر تحقیق استاد [[ميمني، عبدالعزيز|میمنی]]، حواشی و شرحهایی پیرامون برخی از الفاظ و... را بر آن بیفزاید و این کار را استاد احمد یوسف نجاتی، عهدهدار میشود. | ||
در نسخه خطی کتاب، چیزی که دال بر عنوان کتاب باشد موجود نیست الا آنچه در خاتمه نسخه آمده است: «كمل فاضل المبرد». دارالکتب، با مراجعه به آثاری که ابن ندیم و یاقوت و غیره از [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] به ثبت رساندهاند، کتابی تحت این عنوان نیافت. سپس اطلاع حاصل شد که کتابی تحت همین عنوان در کتابخانه استانبول موجود است. دارالکتب تصویر نسخه را تهیه کرد و در اختیار محققان گذاشت. پس از تحقیق مشخص شد که این نسخه متعلق به نویسندهای نامعلوم از علمای قرن سوم است. بعد از مشورت با دانشمندان و اهل فن تصمیم بر آن شد که این نسخه با توجه به آنچه در آخر آن آمده است، یعنی «كمل فاضل المبرد»، تحت عنوان «الفاضل» منتشر شود<ref>ر.ک: تصدیر، صفحه ج - ه</ref>. | در نسخه خطی کتاب، چیزی که دال بر عنوان کتاب باشد موجود نیست الا آنچه در خاتمه نسخه آمده است: «كمل فاضل المبرد». دارالکتب، با مراجعه به آثاری که ابن ندیم و یاقوت و غیره از [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] به ثبت رساندهاند، کتابی تحت این عنوان نیافت. سپس اطلاع حاصل شد که کتابی تحت همین عنوان در کتابخانه استانبول موجود است. دارالکتب تصویر نسخه را تهیه کرد و در اختیار محققان گذاشت. پس از تحقیق مشخص شد که این نسخه متعلق به نویسندهای نامعلوم از علمای قرن سوم است. بعد از مشورت با دانشمندان و اهل فن تصمیم بر آن شد که این نسخه با توجه به آنچه در آخر آن آمده است، یعنی «كمل فاضل المبرد»، تحت عنوان «الفاضل» منتشر شود<ref>ر.ک: تصدیر، صفحه ج - ه</ref>. |
ویرایش