۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الفوائد المنتقاة و الغرائب الحسان عن الشيوخ الكوفيين: تفاوت میان نسخه‌ها
الفوائد المنتقاة و الغرائب الحسان عن الشيوخ الكوفيين (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۲ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۰۹
، ۲۲ اوت ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'ها' به 'ها'
جز (جایگزینی متن - 'می‌ک' به 'می‌ک') |
جز (جایگزینی متن - 'ها' به 'ها') |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''الفوائد المنتقاة و الغرائب الحسان عن الشيوخ الكوفيين'''، | '''الفوائد المنتقاة و الغرائب الحسان عن الشيوخ الكوفيين'''، مجموعه‌ای حدیثی است که ماده اولیه آن توسط [[علوی، محمد بن علی بن حسن|ابوعبدالله محمد بن علی بن حسن بن عبدالرحمن علوی]] (متوفی 445ق) تهیه شده و [[صوري، محمد بن علي|حافظ ابوعلی محمد بن علی صوری]] (متوفی 441ق) برخی از آنها را برگزیده و مکتوب نموده است. این اثر به همراه «فوائد في نقد الأسانید» تألیف [[صوري، محمد بن علي|حافظ صوری]] در ذیل آن، کتابی است یکجلدی به زبان عربی. [[تدمري، عمر عبدالسلام|دکتر عمر عبدالسلام تدمری]] تحقیق این اثر را عهدهدار بوده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
اثر دارای مقدمه محقق و محتوای مطالب است و در آخر نقد اسانید [[صوري، محمد بن علي|حافظ ابوعلی محمد بن علی صوری]] به ذیل کتاب ضمیمه شده است. | اثر دارای مقدمه محقق و محتوای مطالب است و در آخر نقد اسانید [[صوري، محمد بن علي|حافظ ابوعلی محمد بن علی صوری]] به ذیل کتاب ضمیمه شده است. | ||
این اثر دربردارنده مجموعه فوائدی است که بهحسب شمارهگذاری محقق کتاب به چهلوسه فایده میرسد. برخی از این فواید مکرر در لفظ هستند و در معظم این موارد مروی از شیوخ کوفیین هستند و اساساً به این دلیل است که آن را «فوائد الکوفیین» | این اثر دربردارنده مجموعه فوائدی است که بهحسب شمارهگذاری محقق کتاب به چهلوسه فایده میرسد. برخی از این فواید مکرر در لفظ هستند و در معظم این موارد مروی از شیوخ کوفیین هستند و اساساً به این دلیل است که آن را «فوائد الکوفیین» نامیده‌اند. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
اینچنین است که مشاهده می‌کنیم که دستکم این اثر همواره تا نیمه اول قرن هشتم هجری نزد راویان متداول بوده است. قدیمیترین سماع در تاریخ 570 و آخرین آن در سال 732 هجری است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/21 ر.ک: مقدمه محقق، ص21]</ref> | اینچنین است که مشاهده می‌کنیم که دستکم این اثر همواره تا نیمه اول قرن هشتم هجری نزد راویان متداول بوده است. قدیمیترین سماع در تاریخ 570 و آخرین آن در سال 732 هجری است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/21 ر.ک: مقدمه محقق، ص21]</ref> | ||
این اثر دربردارنده مجموعه فوائدی است که بهحسب شمارهگذاری محقق کتاب به چهلوسه فایده میرسد. برخی از این فواید مکرر در لفظ هستند و در معظم این موارد مروی از شیوخ کوفیین هستند و اساساً به این دلیل است که آن را «فوائد الکوفیین» | این اثر دربردارنده مجموعه فوائدی است که بهحسب شمارهگذاری محقق کتاب به چهلوسه فایده میرسد. برخی از این فواید مکرر در لفظ هستند و در معظم این موارد مروی از شیوخ کوفیین هستند و اساساً به این دلیل است که آن را «فوائد الکوفیین» نامیده‌اند. این اثر شامل احادیث تصفیه شده و غرائب حسان در حدیث است و همچنین بعضی اقوال و ابیات شعری را که در نطاق «الرقائق» است دربر دارد. بعلاوه حکم و مواعظی که در این اثر هست. اغلب احادیث وارده در این جزء به لحاظ متنی و سندی صحیح هستند. درباره برخی دیگر نیز ادعا شده که از احادیث هستند که این ادعا صحیح نیست.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/21 ر.ک: همان، ص21-22]</ref> | ||
حدیث اول در این اثر، در کتاب «تاریخ اربل» وارد شده است. نرسی در آنجا میگوید: «أخبرنا الشریف ابوعبدالله محمد بن علی بن الحسن بن علی بن الحسین الحسینی، قال: حدّثنا ابوالحسن علی بن عبدالرحمن بن ابی السری البکائی، قراءة علیه سنة ثلاث و سبعین و ثلاثمائة...» او سند روایتش را به حدیث [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] میرساند که فرمود: «عهد الیّ النبی الامی(ص) انه لا یحبک الا مؤمن و لا یبغضک الا منافق» با دیدن این سند است که به صیغه جدیدی از اسم ابیعبدالله علوی برمیخوریم؛ که جدش در آن بهجای عبدالرحمن، حسن ذکر شده است و به شریف تعریف شده....<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/22 ر.ک: همان، ص22]</ref> | حدیث اول در این اثر، در کتاب «تاریخ اربل» وارد شده است. نرسی در آنجا میگوید: «أخبرنا الشریف ابوعبدالله محمد بن علی بن الحسن بن علی بن الحسین الحسینی، قال: حدّثنا ابوالحسن علی بن عبدالرحمن بن ابی السری البکائی، قراءة علیه سنة ثلاث و سبعین و ثلاثمائة...» او سند روایتش را به حدیث [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] میرساند که فرمود: «عهد الیّ النبی الامی(ص) انه لا یحبک الا مؤمن و لا یبغضک الا منافق» با دیدن این سند است که به صیغه جدیدی از اسم ابیعبدالله علوی برمیخوریم؛ که جدش در آن بهجای عبدالرحمن، حسن ذکر شده است و به شریف تعریف شده....<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/22 ر.ک: همان، ص22]</ref> | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
نسخه خطی این اثر از کتابهای کتابخانه ظاهریه دمشق است که ضمن مجموعه حدیث به شماره 83 موجود است. این اثر به خط نسخ نقطهدار نوشته شده و شروع عباراتی مانند «أخبرنا» و «حدثنا» با خط بزرگتر (بهصورت بولد) نگاشته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/20 ر.ک: مقدمه محقق کتاب، ص20]</ref> در نسخه خطی اسمی از کتاب برده نشده، تنها در ورقه اول آن عبارت «الجزء من انتخاب ابیعبدالله الصوری الحافظ...» آمده و حافظ شیخ محمد ناصرالدین البانی آن را «الفوائد المنتقاة الغرائب الحسان عن الشیوخ الکوفیین» نامیده است. این اثر، همچنین به فوائد الکوفیین هم شناخته شده است. محقق نامی که برای کتاب ذکر کرده را از این نام گرفته است؛ وی این نام را گرفته و واو عطف میان دو کلمه «المنتقاة» و «الغرائب» قرار داده و آن را عنوان جزء قرار داده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/20 ر.ک: همان، ص20-21]</ref> | نسخه خطی این اثر از کتابهای کتابخانه ظاهریه دمشق است که ضمن مجموعه حدیث به شماره 83 موجود است. این اثر به خط نسخ نقطهدار نوشته شده و شروع عباراتی مانند «أخبرنا» و «حدثنا» با خط بزرگتر (بهصورت بولد) نگاشته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/20 ر.ک: مقدمه محقق کتاب، ص20]</ref> در نسخه خطی اسمی از کتاب برده نشده، تنها در ورقه اول آن عبارت «الجزء من انتخاب ابیعبدالله الصوری الحافظ...» آمده و حافظ شیخ محمد ناصرالدین البانی آن را «الفوائد المنتقاة الغرائب الحسان عن الشیوخ الکوفیین» نامیده است. این اثر، همچنین به فوائد الکوفیین هم شناخته شده است. محقق نامی که برای کتاب ذکر کرده را از این نام گرفته است؛ وی این نام را گرفته و واو عطف میان دو کلمه «المنتقاة» و «الغرائب» قرار داده و آن را عنوان جزء قرار داده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/20 ر.ک: همان، ص20-21]</ref> | ||
نسخه‌ای که در دست محقق بوده نسخه منحصربهفردی بوده که مانند آن را نیافته است و ترجمه ذهبی در مورد علوی آن را تصدیق می‌کند در جایی که بر نگهداری حافظ صوری بر آن تنصیص می‌کند و روایت نرسی از آن را بیان می‌کند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/22 ر.ک: همان، ص22]</ref> | |||
از جمله کارهای محقق در این اثر، ضبط نص و تصویب و تصحیح کلمات غلطی بوده که در آن وجود داشته است. وی برخی از کلمات را از حاشیه برداشته و برای ترمیم نص، در متن کتاب گنجانده است. او همچنین به تعریف اعلام وارده در متن پرداخته و در حاشیه به مصادر ترجمه آنان اشاره کرده است. وی همچنین به تخریج احادیث و فواید از کتب صحاح و غیره اقدام کرده است. او مجموعه فوائد کتاب را شمارهگذاری کرده و شماره موردنظر را میان دو خط مایل متوازی به این صورت // قرار داده هست. همچنین عبارات منقوله از حاشیه کتاب را در میان دو هلال () قرار داده است. وی در نهایت تحقیق ملحقی به فوایدی که ابوعبدالله علوی در این جزء نقل نکرده، افزوده است و در نهایت کتاب فهارس احادیث و اعلام و اماکن و مصادر معتمده در تحقیق را به آن افزوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/22 ر.ک: همان، ص22-23]</ref> | از جمله کارهای محقق در این اثر، ضبط نص و تصویب و تصحیح کلمات غلطی بوده که در آن وجود داشته است. وی برخی از کلمات را از حاشیه برداشته و برای ترمیم نص، در متن کتاب گنجانده است. او همچنین به تعریف اعلام وارده در متن پرداخته و در حاشیه به مصادر ترجمه آنان اشاره کرده است. وی همچنین به تخریج احادیث و فواید از کتب صحاح و غیره اقدام کرده است. او مجموعه فوائد کتاب را شمارهگذاری کرده و شماره موردنظر را میان دو خط مایل متوازی به این صورت // قرار داده هست. همچنین عبارات منقوله از حاشیه کتاب را در میان دو هلال () قرار داده است. وی در نهایت تحقیق ملحقی به فوایدی که ابوعبدالله علوی در این جزء نقل نکرده، افزوده است و در نهایت کتاب فهارس احادیث و اعلام و اماکن و مصادر معتمده در تحقیق را به آن افزوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39253/1/22 ر.ک: همان، ص22-23]</ref> | ||