كتاب السيَر: تفاوت میان نسخه‌ها

این کتاب به لحاظ روشی از کتب طبقه اول در اسلام است و از طریق آن می‎توان حکمی مبنی بر وضع روش‎های تألیفی در قرن دوم هجری به لحاظ اسانید و اتصالات آن و رجال حدیث و تبویب این کتاب‎ها و ترتیب و تقسیمشان و کیفیت استنباط احکام توسط نویسندگان آن‎ها از نصوص، صادر کرد.<ref>ر.ک: همان، ص77</ref> بدون شک این اثر در نیمه اول قرن دوم هجری قبل از نهضت ترجمه نوشته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41437/1/78 ر.ک: همان، 78]</ref>

از ویژگی‎های این اثر این است که اولین کتابی است که در موضوع مغازی و سیره‎ها و جهاد و احکام فقهی آن و متعلقات جهاد مانند نفیر و تجهیز عده‌ای و ترتیب صفوف جنگ، حمل فی سبیل الله، مباحث مربوط به غنیمت و تحریم غلول، بیان حکم مرتد، علاقه مسلمانان به اهل ذمه و محاربین و بیان احکام آنان و... مطلب نوشته است. هرچند بعدها کتاب‎های زیادی در این باب نوشته شد، ولی به‎هرحال این اولین کتابی است که در این رابطه نوشته شده است. البته کتاب السیر محمد بن حسن شیبانی متوفی 189 قمری نیز در همین عهد نوشته شده ولی از لحاظ روش و... با این کتاب متفاوت است؛ زیرا کتاب شیبانی از روایت ابی سلیمان جوزجانی تبعیت کرده و با آن زیاداتی است و آن را مانند شیوه اهل رأی در آن دوران نگاشته که بر حدیث شریف در محدوده محدودی اعتماد می‌کردند و بیشتر سعی در استنباط و تنظیر داشتند، همچنین رأی ابوحنیفه و ابویوسف قاضیر را نقل می‌کند و البته در حجت و استنباط خالی از قوت نیست و در کل نصوص در کتاب محمد شیبانی کم است و معمولاً حاوی آرای اجتهادی است؛ اما این کتاب (کتاب حاضر) شیوه دیگری دارد یعنی برای هر مسئله‌ای به حدیث شریف استدلال می‌کند و اگر روایتی نبود به قول صحابی تمسک می‎جوید. نویسنده روایت رو یا قول صحابی را با استناد به اقوال تابعین مستدل می‌کند تا به اساتیدش از اتباع تابعین مانند اوزاعی و ثوری و هشام بن عروه و مانند آنان برسد که ملتزم به نصوص و روایات بودند؛ بنابراین این اثر را می‎توان مصدر اصیلی برای شناخت فقه سلف صحابه و تابعین دانست که البته دارای ابداع در ترتیب و إحکام در نص است؛ و به دلیل همین ویژگی بوده که شافعی این کتاب را بر همه کتاب‎های هم‎عصرش، ترجیح می‌داد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41437/1/78 ر.ک: همان، ص78-79]</ref>