پرش به محتوا

بکری، محمد معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ه' به 'ه‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ر' به 'ی‌ر')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ه' به 'ه‌ه')
خط ۵۲: خط ۵۲:
میر ‎معصوم نزد ملا ‎محمد ‎مقیم در‎ کنکری، ‎صرف و‎ نحو، نثر و نظم خواند و سپس از‎ برخی استادان بنام زمان خودش از‎ جمله قاضی سیوستانی، دانش‎هایی را‎ فرا‎گرفت. همچنین برخی آثار ‎و ‎کتب در‎ باب علم حدیث را‎ از شیخ حمیدالدین و ‎قاضی عبدالله محدث فراگرفت<ref>ر.ک: همان</ref>.
میر ‎معصوم نزد ملا ‎محمد ‎مقیم در‎ کنکری، ‎صرف و‎ نحو، نثر و نظم خواند و سپس از‎ برخی استادان بنام زمان خودش از‎ جمله قاضی سیوستانی، دانش‎هایی را‎ فرا‎گرفت. همچنین برخی آثار ‎و ‎کتب در‎ باب علم حدیث را‎ از شیخ حمیدالدین و ‎قاضی عبدالله محدث فراگرفت<ref>ر.ک: همان</ref>.


محمد‎معصوم، به‎جز‎ فراگیری علوم، به‎ویژه دانش‎های مذهبی، به مسائل دیگر نیز توجه داشت. زمانی که سختی‎های روزگار او را‎ احاطه کرد، ‎همراه با ‎چند‎ تن از‎دوستان پیاده به‎سوی گجرات رفت و‎ در‎ آنجا‎ زمینه‎های علاقه‎مندی وی به علم تاریخ مشخص گردید.‎ وی در‎ گجرات با‎ وساطت هم‎درسش شیخ اسحاق فاروقی، با خواجه نظام‎الدین هروی نویسنده کتاب «طبقات اکبری» ملاقات نمود‎. بنابراین ظرف چند‎ روز، مصاحب و‎ ندیم او شد‎‎. در برخی آثار‎ و نوشته‎های تاریخی و ‎ادبی آن دوره، از جمله «طبقات اکبری» از میر ‎محمد‎معصوم بکهری، مطالبی نقل شده است. ‎همچنین در سال ٩٩٢‎ق، همراه با‎ مظفر گجراتی جنگ کرد‎ و‎ تا سال ٩٩٨‎ق، در‎ همان ‎جا به امور‎ دولتی مشغول بود. وقتی بیرام‎ خان خانان به دستور ‎اکبر شاه دوباره منطقه گجرات را‎ به تصرف درآورد، آنگاه حکومت ملتان و ‎بهکر‎ به خان خانان اعطا‎ گردید و‎ میر معصوم نیز‎ همراه با ‎وی از گجرات عزیمت نمود و‎ در‎ همان سال در‎ لاهور‎ خدمت اکبر شاه رسید‎ و‎ هدایایی پیشکش کرد‎<ref>ر.ک: همان، ص90</ref>.
محمد‎معصوم، به‎جز‎ فراگیری علوم، به‎ویژه دانش‎های مذهبی، به مسائل دیگر نیز توجه داشت. زمانی که سختی‎های روزگار او را‎ احاطه کرد، ‎همراه با ‎چند‎ تن از‎دوستان پیاده به‎سوی گجرات رفت و‎ در‎ آنجا‎ زمینه‌های علاقه‎مندی وی به علم تاریخ مشخص گردید.‎ وی در‎ گجرات با‎ وساطت هم‎درسش شیخ اسحاق فاروقی، با خواجه نظام‎الدین هروی نویسنده کتاب «طبقات اکبری» ملاقات نمود‎. بنابراین ظرف چند‎ روز، مصاحب و‎ ندیم او شد‎‎. در برخی آثار‎ و نوشته‌های تاریخی و ‎ادبی آن دوره، از جمله «طبقات اکبری» از میر ‎محمد‎معصوم بکهری، مطالبی نقل شده است. ‎همچنین در سال ٩٩٢‎ق، همراه با‎ مظفر گجراتی جنگ کرد‎ و‎ تا سال ٩٩٨‎ق، در‎ همان ‎جا به امور‎ دولتی مشغول بود. وقتی بیرام‎ خان خانان به دستور ‎اکبر شاه دوباره منطقه گجرات را‎ به تصرف درآورد، آنگاه حکومت ملتان و ‎بهکر‎ به خان خانان اعطا‎ گردید و‎ میر معصوم نیز‎ همراه با ‎وی از گجرات عزیمت نمود و‎ در‎ همان سال در‎ لاهور‎ خدمت اکبر شاه رسید‎ و‎ هدایایی پیشکش کرد‎<ref>ر.ک: همان، ص90</ref>.


محمد‎معصوم در‎ سال ‎٩٩٩‎ق، به بهکر‎ رسید‎ و ‎سپس با‎ میرزا خان خانان در مقابله با ‎نیروهای میرزا جانی‎بیک به جنگ پرداخت و‎ پس از‎ فتح سند،‎ به حضور‎ اکبر شاه نائل شد<ref>ر.ک: همان</ref>.
محمد‎معصوم در‎ سال ‎٩٩٩‎ق، به بهکر‎ رسید‎ و ‎سپس با‎ میرزا خان خانان در مقابله با ‎نیروهای میرزا جانی‎بیک به جنگ پرداخت و‎ پس از‎ فتح سند،‎ به حضور‎ اکبر شاه نائل شد<ref>ر.ک: همان</ref>.
خط ۷۱: خط ۷۱:
آثار فرهنگی محمد‎معصوم، قابل توجه است. ‎وی هم شاعر بوده و هم خوش‎نویس، اما عاشق ساختمان‎سازی، کتیبه‎نویسی و کنده‎کاری بوده و به هر‎ جایی که می‌رفت، همراه خود‎، خوش‎نویس و سنگ‎تراش می‎برد؛ لذا او در طاق بابر یک کتیبه اضافه کرد و در آن با نوشتن نام همایون و اکبر شاه به ذکر همه ممالک مفتوحه و متصرفات پادشاهی که تا آن زمان نصیب و شامل سلاطین گورکانی شده بود، پرداخت<ref>ر.ک: همان، ص92</ref>.
آثار فرهنگی محمد‎معصوم، قابل توجه است. ‎وی هم شاعر بوده و هم خوش‎نویس، اما عاشق ساختمان‎سازی، کتیبه‎نویسی و کنده‎کاری بوده و به هر‎ جایی که می‌رفت، همراه خود‎، خوش‎نویس و سنگ‎تراش می‎برد؛ لذا او در طاق بابر یک کتیبه اضافه کرد و در آن با نوشتن نام همایون و اکبر شاه به ذکر همه ممالک مفتوحه و متصرفات پادشاهی که تا آن زمان نصیب و شامل سلاطین گورکانی شده بود، پرداخت<ref>ر.ک: همان، ص92</ref>.


میر معصوم، مساجد، سراها و چاه‎های بسیاری را احداث نمود. از میان بناهای منسوب به وی در سکهر‎ مناره مخصوص و بقعه مزار وی و گنبد دریایی معروف است. وی نه فقط سرداری شجاع و دلیر، بلکه طبیبی ماهر‎ نیز محسوب می‎شد. یکی از مشاغل وی خوش‎نویسی بود. او شاعری خوش‎قریحه بود‎ و‎ «نامی» تخلص می‎کرد. میر معصوم در شعر‎ و ادبیات فارسی در دوران خود سرآمد و ممتاز بود. ‎چنان‎که خمسه مشهور به ‎نامی از آثار ارزشمند وی در این عرصه بوده و در‎ حقیقت پنج مثنوی او در جواب خمسه نظامی گنجوی است. این مثنوی‎ها عبارتند از‎: معدن‎ الأفکار، حسن و ناز، ا‎کبرنامه، رأی صورت و خمسه متحیره. ‎کسانی که اشعار او را بررسی کرده‌اند، معتقدند که در تمام دیوان وی حتی یک قصیده در مدح کسی دیده نشده است.<ref>ر.ک: همان</ref>.
میر معصوم، مساجد، سراها و چاه‌های بسیاری را احداث نمود. از میان بناهای منسوب به وی در سکهر‎ مناره مخصوص و بقعه مزار وی و گنبد دریایی معروف است. وی نه فقط سرداری شجاع و دلیر، بلکه طبیبی ماهر‎ نیز محسوب می‎شد. یکی از مشاغل وی خوش‎نویسی بود. او شاعری خوش‎قریحه بود‎ و‎ «نامی» تخلص می‎کرد. میر معصوم در شعر‎ و ادبیات فارسی در دوران خود سرآمد و ممتاز بود. ‎چنان‎که خمسه مشهور به ‎نامی از آثار ارزشمند وی در این عرصه بوده و در‎ حقیقت پنج مثنوی او در جواب خمسه نظامی گنجوی است. این مثنوی‎ها عبارتند از‎: معدن‎ الأفکار، حسن و ناز، ا‎کبرنامه، رأی صورت و خمسه متحیره. ‎کسانی که اشعار او را بررسی کرده‌اند، معتقدند که در تمام دیوان وی حتی یک قصیده در مدح کسی دیده نشده است.<ref>ر.ک: همان</ref>.


از ویژگی‎های دیگر او، آشنایی با طب بوده است؛ به‎طوری‎که دو کتاب در این رشته از وی اشتهار دارد که به نوشته ظهورالدین احمد، یکی طب نامی‎که نسخه‌ای از آن نزد یکی از احفاد وی به نام سید منور‎علی معصومی بوده است و دیگری مفردات معصومی. اثر مذکور در باب مداوای بیماری‎های چشم، ‎گوش، ‎حلق و گزیدگی حیوانات تألیف شده است.<ref>ر.ک: همان</ref>.
از ویژگی‎های دیگر او، آشنایی با طب بوده است؛ به‎طوری‎که دو کتاب در این رشته از وی اشتهار دارد که به نوشته ظهورالدین احمد، یکی طب نامی‎که نسخه‌ای از آن نزد یکی از احفاد وی به نام سید منور‎علی معصومی بوده است و دیگری مفردات معصومی. اثر مذکور در باب مداوای بیماری‎های چشم، ‎گوش، ‎حلق و گزیدگی حیوانات تألیف شده است.<ref>ر.ک: همان</ref>.


میر معصوم علاوه بر جهات سیاسی و فرهنگی در توسعه امور و احداث آثار و ابنیه نیز پیش‎گام بوده و از پرتو ذوقیات و علاقه خود، ‎یادگارهایی را بر‎جای گذاشته است. کتیبه‎های یادبود با تاریخ عبور نصب می‎کرد که هنوز نمونه‎هایی از آن را می‎توان در ایران، ‎افغانستان و شبه قاره، به‎ویژه پاکستان ملاحظه نمود‎<ref>ر.ک: همان، ص93</ref>.
میر معصوم علاوه بر جهات سیاسی و فرهنگی در توسعه امور و احداث آثار و ابنیه نیز پیش‎گام بوده و از پرتو ذوقیات و علاقه خود، ‎یادگارهایی را بر‎جای گذاشته است. کتیبه‌های یادبود با تاریخ عبور نصب می‎کرد که هنوز نمونه‌هایی از آن را می‎توان در ایران، ‎افغانستان و شبه قاره، به‎ویژه پاکستان ملاحظه نمود‎<ref>ر.ک: همان، ص93</ref>.


==پانویس==
==پانویس==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش