تاریخ سیاسی معاصر ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

فصل سوم، به تشریح نهضت تنباکو اختصاص یافته و به این نکته اشاره شده است که در زمانی که خفقان سراسر مملکت را در بر گرفته بود و نیروی استبداد، اجازه تفکر را به مردم نمی‌داد و سیاست‎های دولت‎های استعماری به‎شدت بر ایران سایه افکنده و گرفتن امتیاز، به‎صورت رقابت بی‎پایان درآمده بود، جنبشی در ایران انجام گرفت که به موفقیتی در حد خود، نائل شد. گرچه این نهضت محدود بود، اما با توجه به زمان وقوع و نوع اقداماتی که انجام گرفت، آثار بسیار داشت و حتی مقدمه‌ای بر انقلاب مشروطیت گردید و به مردم جرأت داد تا در برابر دیو استبداد، بایستند و نظر قاطع خود را ابراز دارند. به باور نویسنده، این نهضت، آزمایشی بود از نیروی نهفته توده‌ها و هشداری بود به همه آنها که به استقلال می‌اندیشیدند و از وضع اسفبار روز، متأثر بودند، اما ابزار کار را نداشتند و مذهب در این نهضت، قدرت را در همبستگی ملت به وضع بارزی نشان داد و علما و مجاهدین اسلامی، پیشوایی نهضت را عهده‎دار گردیدند<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>.