پرش به محتوا

شوقی، مولانا: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ن' به 'ی‌ن'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ن' به 'ی‌ن')
خط ۴۴: خط ۴۴:
در «مجالس النفائس» تألیف‎ امیر علی‌شیر نوایی، در ذکر شعرایی که میر علی‌شیر به ملازمت ایشان رفته یا‎ به خدمت میر آمده‎اند‎، به‎ نام مولانا شوقی از ولایت جیجک‎تو برمی‎خوریم که یک بیت ترکی و یک بیت فارسی نیز از او ذکر شده و آمده که اصل او از خوارزم است<ref>ر.ک: همان</ref>.‎
در «مجالس النفائس» تألیف‎ امیر علی‌شیر نوایی، در ذکر شعرایی که میر علی‌شیر به ملازمت ایشان رفته یا‎ به خدمت میر آمده‎اند‎، به‎ نام مولانا شوقی از ولایت جیجک‎تو برمی‎خوریم که یک بیت ترکی و یک بیت فارسی نیز از او ذکر شده و آمده که اصل او از خوارزم است<ref>ر.ک: همان</ref>.‎


مرحوم محمد‎علی تربیت در کتاب «دانشمندان آذربایجان»، از شوقی مفصل‎تر‎ سخن‎ گفته‎ است: «شوقی تبریزی از منسوبین خواجه رشید‎الدین وزیر بوده، خط نستعلیق‎ را‎ خوب می‎نوشته، پس از مدتی خدمات لایقه در دارالانشاء سام‎میرزا، به هند رفته و در کابل‎ سنة‎ 954‎ق، فوت شده ‎است. ‎همین ‎شوقی ‎است ‎که‎ قبل‎ از میبدی دیوان حضرت علی‎(ع) را با نظم پارسی در سنه 855ق، به نام سلطان‎ یعقوب‎ ترجمه کرده و نسخه‎ای از آن نزد نگارنده موجود است». این نخستین مأخذی‎ است‎ که‎ شوقی را سراینده ترجمه منظوم دیوان منسوب به حضرت علی(ع) معرفی کرده است؛ حال‎ آنکه‎ هیچ‎یک از تذکره‎های معاصر شوقی به این مورد اشاره نکرده‎اند<ref>ر.ک: همان، ص98</ref>.
مرحوم محمد‎علی تربیت در کتاب «دانشمندان آذربایجان»، از شوقی مفصل‎تر‎ سخن‎ گفته‎ است: «شوقی تبریزی از منسوبین خواجه رشید‎الدین وزیر بوده، خط نستعلیق‎ را‎ خوب می‌نوشته، پس از مدتی خدمات لایقه در دارالانشاء سام‎میرزا، به هند رفته و در کابل‎ سنة‎ 954‎ق، فوت شده ‎است. ‎همین ‎شوقی ‎است ‎که‎ قبل‎ از میبدی دیوان حضرت علی‎(ع) را با نظم پارسی در سنه 855ق، به نام سلطان‎ یعقوب‎ ترجمه کرده و نسخه‎ای از آن نزد نگارنده موجود است». این نخستین مأخذی‎ است‎ که‎ شوقی را سراینده ترجمه منظوم دیوان منسوب به حضرت علی(ع) معرفی کرده است؛ حال‎ آنکه‎ هیچ‎یک از تذکره‎های معاصر شوقی به این مورد اشاره نکرده‎اند<ref>ر.ک: همان، ص98</ref>.


سعید نفیسی‎ در‎ کتاب‎ «تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی» در ذیل شوقی یزدی می‎نویسد: «از شاعران توانای قرن دهم و مردی خوش‎گوی بوده و خط‎ نسخ‎ تعلیق‎ را نیکو می‎نوشته و در انشا دست داشته و به همین جهت مدتی منشی‎ سام‎‎میرزا صفوی بوده است و در شعر نیز مهارت داشته و قصیده را بهتر می‌سروده و غزل هم می‎گفته‎ است‎» و در جای دیگر ذیل همین شوقی یزدی نوشته است: «ظاهراً وی‎ به‎جز شوقی یزدی سابق‎الذکر و از بازماندگان‎ خواجه‎ رشید‎ وزیر بوده و بیشتر در هرات می‎زیسته و در‎ 963‎ق، در آن شهر در‎گذشته و در مزار عبدالله انصاری مدفون شده و از او رباعیات‎ مانده‎ است»<ref>ر.ک: همان</ref>.  
سعید نفیسی‎ در‎ کتاب‎ «تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی» در ذیل شوقی یزدی می‌نویسد: «از شاعران توانای قرن دهم و مردی خوش‎گوی بوده و خط‎ نسخ‎ تعلیق‎ را نیکو می‌نوشته و در انشا دست داشته و به همین جهت مدتی منشی‎ سام‎‎میرزا صفوی بوده است و در شعر نیز مهارت داشته و قصیده را بهتر می‌سروده و غزل هم می‎گفته‎ است‎» و در جای دیگر ذیل همین شوقی یزدی نوشته است: «ظاهراً وی‎ به‎جز شوقی یزدی سابق‎الذکر و از بازماندگان‎ خواجه‎ رشید‎ وزیر بوده و بیشتر در هرات می‎زیسته و در‎ 963‎ق، در آن شهر در‎گذشته و در مزار عبدالله انصاری مدفون شده و از او رباعیات‎ مانده‎ است»<ref>ر.ک: همان</ref>.  


کتاب‎ «احوال‎ و آثار خوش‎نویسان» نوشته دکتر مهدی بیانی تنها اثری است که به شرح حال شوقی و شوقی‎ها با دیدی نسبتاً منتقدانه پرداخته است. ‎در ‎این کتاب پس از ذکر‎ شرح حال شوقی یزدی (مطابق آنچه سام‎میرزا در تحفه سامی نوشته است) و اشاره به مطالب مرحوم تربیت که در کتاب دانشمندان آذربایجان درباره شوقی آمده است، می‎گوید: «باید دو تن‎ شوقی‎ شاعر خوش‎نویس وجود داشته بوده باشد: یکی آنکه منشی سام‎میرزای صفوی است و در حدود سال 957ق، در‎گذشته و دیگری آنکه در حدود یک‎صدوبیست سال پیش از وی می‎زیسته‎ و دیوان‎ حضرت امیر(ع) را ترجمه منظوم به نام سلطان یعقوب کرده است»<ref>ر.ک: همان، ص99</ref>.  
کتاب‎ «احوال‎ و آثار خوش‎نویسان» نوشته دکتر مهدی بیانی تنها اثری است که به شرح حال شوقی و شوقی‎ها با دیدی نسبتاً منتقدانه پرداخته است. ‎در ‎این کتاب پس از ذکر‎ شرح حال شوقی یزدی (مطابق آنچه سام‎میرزا در تحفه سامی نوشته است) و اشاره به مطالب مرحوم تربیت که در کتاب دانشمندان آذربایجان درباره شوقی آمده است، می‎گوید: «باید دو تن‎ شوقی‎ شاعر خوش‎نویس وجود داشته بوده باشد: یکی آنکه منشی سام‎میرزای صفوی است و در حدود سال 957ق، در‎گذشته و دیگری آنکه در حدود یک‎صدوبیست سال پیش از وی می‎زیسته‎ و دیوان‎ حضرت امیر(ع) را ترجمه منظوم به نام سلطان یعقوب کرده است»<ref>ر.ک: همان، ص99</ref>.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش