۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان مسعود سعد سلمان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ها' به 'ها'
جز (جایگزینی متن - 'می‌ک' به 'می‌ک') |
جز (جایگزینی متن - 'ها' به 'ها') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
[[مسعود سعد سلمان]] از شاعران نامدار سده پنجم و ششم هجری است که در میان سالهای 438 و 440 ق در لاهور به دنیا آمد. او شاعر دربار غزنویان بود و چندین بار در کشاکشهای قدرت میان خاندان سلطنتی، روانه زندانهای سخت و طولانی شد<ref>ر.ک: سالمیان، غلامرضا؛ یاریدره، سهیل؛ ص59</ref>. اصل [[مسعود سعد سلمان|مسعود سعد]] از همدان است نیاکانش در زمانی که آوازه شوکت غزنوی برخاست به غزنین آمده در سلک عمال آن دولت منتظم گشتند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص9</ref>. بعضی از صاحبان تذکره مثل عوفی در جلد دوم لباب الألباب و تقیالدین اوحدی و امن احمد رازی و علیقلیخان واله مولد [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] را همدان | [[مسعود سعد سلمان]] از شاعران نامدار سده پنجم و ششم هجری است که در میان سالهای 438 و 440 ق در لاهور به دنیا آمد. او شاعر دربار غزنویان بود و چندین بار در کشاکشهای قدرت میان خاندان سلطنتی، روانه زندانهای سخت و طولانی شد<ref>ر.ک: سالمیان، غلامرضا؛ یاریدره، سهیل؛ ص59</ref>. اصل [[مسعود سعد سلمان|مسعود سعد]] از همدان است نیاکانش در زمانی که آوازه شوکت غزنوی برخاست به غزنین آمده در سلک عمال آن دولت منتظم گشتند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص9</ref>. بعضی از صاحبان تذکره مثل عوفی در جلد دوم لباب الألباب و تقیالدین اوحدی و امن احمد رازی و علیقلیخان واله مولد [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] را همدان دانسته‌اند؛ لیکن این اشتباه از شعری برخاسته که [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] گوید اصل من از همدان است حق این است که [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] در شهر لاهور تولد یافته و ابوطالب تبریزی در خلاصة الأفکار و میرغلامعلی آزاد در سبحة المرجان في آثار هندوستان به این مطلب تصریح کرده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
سنایی غزنوی شاعر نامدار سده پنجم و ششم هجری، نخستین کسی بود که در زمان حیات [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] به گردآوری اشعار او دست زد. در روزگار ما سه تن از ادیبان برجسته به تصحیح دیوان مسعود همت | سنایی غزنوی شاعر نامدار سده پنجم و ششم هجری، نخستین کسی بود که در زمان حیات [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] به گردآوری اشعار او دست زد. در روزگار ما سه تن از ادیبان برجسته به تصحیح دیوان مسعود همت گماشته‌اند. این کتاب بار نخست در سال 1296ق به کوشش ابوالقاسم خوانساری در تهران به چاپ رسید. تصحیح دوم را [[رشید ياسمی، غلامرضا|غلامرضا رشید یاسمی]] در سال 1318ش انجام داد. ازآنجاکه در این دو چاپ مشخصات نسخهبدلها نیامده است، نمیتوان آن دو چاپ را تصحیحی انتقادی برشمرد. تصحیح سوم را مهدی نوریان در سال 1364ش به سامان رسانده است<ref>ر.ک: سالمیان، غلامرضا؛ یاریدره، سهیل؛ ص60</ref>. چاپ تصحیح نوریان از بسیاری جهات بر چاپ مصحح [[رشید ياسمی، غلامرضا|رشید یاسمی]] برتری دارد، اما اشتباهات این چاپ هم کم نیستند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/35415/135 ر.ک: مهیار، محمد، ص136-135]</ref>. | ||
قصاید [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] در مدح سیفالدوله<ref>ر.ک: متن کتاب، ص37، ص46، ص54</ref> از اشعار اوایل عمر شاعر محسوب میشود و باوجوداین در کمال جزالت و خوبی است: | قصاید [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود]] در مدح سیفالدوله<ref>ر.ک: متن کتاب، ص37، ص46، ص54</ref> از اشعار اوایل عمر شاعر محسوب میشود و باوجوداین در کمال جزالت و خوبی است: | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|'' محبوس چرا شدم نمی‌دانم ''|2=''دانم که نه دزدم و نه عیارم''}} | {{ب|'' محبوس چرا شدم نمی‌دانم ''|2=''دانم که نه دزدم و نه عیارم''}} | ||
{{ب|'' نز هیچ عمل | {{ب|'' نز هیچ عمل نواله‌ای خوردم''|2=''نز هیچ قباله باقئی دارم ''<ref>ر.ک: مقدمه، ص24</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
مـسعود سعد بهعنوان شاعری حـبسیه سـرا در موقعیتی ویژه در بـین شـاعران ادب فـارسی قرار دارد، چراکه از کلام و گفتاری خاص در شـعر خـود بهره برده است که کنایه یکی از آنهاست. «ایماء» پربسامدترین کنایه در دیوان [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود سعد]] است. این نوع از کنایه بـه دلیل سـادگی و بیپیرایگی در لفظ و بیان و نیز فهم آسان و بیواسطه آن از سوی مخاطب بیشترین کاربرد را در شعر [[مسعود سعد سلمان|مسعود سعد]] دارد. | مـسعود سعد بهعنوان شاعری حـبسیه سـرا در موقعیتی ویژه در بـین شـاعران ادب فـارسی قرار دارد، چراکه از کلام و گفتاری خاص در شـعر خـود بهره برده است که کنایه یکی از آنهاست. «ایماء» پربسامدترین کنایه در دیوان [[رشید ياسمی، غلامرضا|مسعود سعد]] است. این نوع از کنایه بـه دلیل سـادگی و بیپیرایگی در لفظ و بیان و نیز فهم آسان و بیواسطه آن از سوی مخاطب بیشترین کاربرد را در شعر [[مسعود سعد سلمان|مسعود سعد]] دارد. بهگونهای که از مجموع ١٢٧١ مورد کنایات دیوان وی تعداد ٩٩٧ مورد آن متعلق به کنایه ایماء است. کنایه «رمز» نیز که بیان آن نـیاز بـه درک و فـهم مشترک از سوی گوینده و مخاطب داشته و به همین دلیل فهم آن تا حـدی دشوار و پیچیده مینماید، در شعر [[مسعود سعد سلمان|مسعود سعد]] با بسآمد بسیار کمتری نسبت به سایر کنایات بهکاررفته اسـت. این نـوع از کنایه تنها ٥ مورد از کل ١٢٧١ مورد کنایه دیوان مسعود سعد را شامل میگردد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/95180/43 ر.ک: توسلی، حجت، ص43] و [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/95180/45 45]</ref>. | ||
در بررسی دستوری و زبانی کنایات شـعری مـسعود سـعد آنچه در نگاه اول به چشم میآید این است که: غالب کنایات شـعر وی در قـالب کـنایات فعل قرار دارند. ازآنجاکه کنایه فعل مخاطب عام را در بر میگیرد، بیشتر بـا هـدف و مـقصود مسعود سعد در کنایه پردازی همسو است. لذا او از این نوع کنایه با بسامد بالایی در شعر خود بهره جـسته اسـت<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/95180/46 ر.ک: همان، ص 46]</ref>. | در بررسی دستوری و زبانی کنایات شـعری مـسعود سـعد آنچه در نگاه اول به چشم میآید این است که: غالب کنایات شـعر وی در قـالب کـنایات فعل قرار دارند. ازآنجاکه کنایه فعل مخاطب عام را در بر میگیرد، بیشتر بـا هـدف و مـقصود مسعود سعد در کنایه پردازی همسو است. لذا او از این نوع کنایه با بسامد بالایی در شعر خود بهره جـسته اسـت<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/95180/46 ر.ک: همان، ص 46]</ref>. | ||