پرش به محتوا

نزهة الأعين النواظر في علم الوجوه و النظائر: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۶۴: خط ۶۴:
در فصل چهارم، به معرفی نسخ خطی کتاب و اقدامات تحقیقی صورت‎گرفته در آن، اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص73-77</ref>.
در فصل چهارم، به معرفی نسخ خطی کتاب و اقدامات تحقیقی صورت‎گرفته در آن، اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص73-77</ref>.


باب دوم، که مطالب اصلی کتاب را در خود جای داده، دربردارنده لغات و واژگان قرآن و تشریح و تبیین معانی آنهاست. نویسنده در مقدمه خود، به نقد‎ شیوه‎ نویسندگان‎ قبل از خود در‎ این علم پرداخته و تعریف متفاوتی از اصطلاح وجوه و نظایر ارائه کرده است: «وقتی در‎ کتاب‎‎های وجوه و نظایر که علمای علوم‎ قرآنی‎ نوشته‎ اند‎ نگریستم‎، دیدم که هر‎ متأخری‎ از شیوه متقدمان پیروی کرده است و مقلدانه بدون اندیشه و بررسی، به نقل آنچه که نقل کرده‎اند‎، پرداخته‎ است...»<ref>ر.ک: سلطانی رنانی، مهدی، ص330</ref>.
باب دوم، که مطالب اصلی کتاب را در خود جای داده، دربردارنده لغات و واژگان قرآن و تشریح و تبیین معانی آنهاست. نویسنده در مقدمه خود، به نقد‎ شیوه‎ نویسندگان‎ قبل از خود در‎ این علم پرداخته و تعریف متفاوتی از اصطلاح وجوه و نظایر ارائه کرده است: «وقتی در‎ کتاب‎‎های وجوه و نظایر که علمای علوم‎ قرآنی‎ نوشته‎ اند‎ نگریستم‎، دیدم که هر‎ متأخری‎ از شیوه متقدمان پیروی کرده است و مقلدانه بدون اندیشه و بررسی، به نقل آنچه که نقل کرده‌اند‎، پرداخته‎ است...»<ref>ر.ک: سلطانی رنانی، مهدی، ص330</ref>.


نویسنده، معتقد است آنچه‎ که‎ دانشمندان‎ در‎ نگارش‎ کتاب‎‎های وجوه و نظایر خواسته‎اند خواننده را با این نظایر (واژه‎ها) آشنا سازند، این است که معانی آن مختلف است و مراد از این واژه همان معنای‎ اراده‎شده از واژه مشابه دیگر نیست و نویسندگان وجوه و نظایر نیز آن واژه‎ای را ذکر کرده‎اند که معنای آن در همه مواضع یکی است؛ مثل «بلد»، «قریه» و «مدینه‎» و «رجل»‎ و «انسان» و امثال آن؛ پس به این نتیجه می‎رسیم که قصد اصلی از ذکر واژه‎ها کثرت وجوه و ابواب و بیان سخنان نغز در این‎باره می‎باشد. وی صراحتا به این نکته اشاره کرده و می‎نویسد: «من در‎ این‎ کتابم بهترین مطالب آنها را در این باب گرد آورده‎ام و هر توهمی را که دانشمندان دیگر در کتاب‎های خود آورده و وضع نموده‎‎اند،‎ رها کرده ام»<ref>ر.ک: همان</ref>.
نویسنده، معتقد است آنچه‎ که‎ دانشمندان‎ در‎ نگارش‎ کتاب‎‎های وجوه و نظایر خواسته‌اند خواننده را با این نظایر (واژه‎ها) آشنا سازند، این است که معانی آن مختلف است و مراد از این واژه همان معنای‎ اراده‎شده از واژه مشابه دیگر نیست و نویسندگان وجوه و نظایر نیز آن واژه‌ای را ذکر کرده‌اند که معنای آن در همه مواضع یکی است؛ مثل «بلد»، «قریه» و «مدینه‎» و «رجل»‎ و «انسان» و امثال آن؛ پس به این نتیجه می‎رسیم که قصد اصلی از ذکر واژه‎ها کثرت وجوه و ابواب و بیان سخنان نغز در این‎باره می‎باشد. وی صراحتا به این نکته اشاره کرده و می‎نویسد: «من در‎ این‎ کتابم بهترین مطالب آنها را در این باب گرد آورده‌ام و هر توهمی را که دانشمندان دیگر در کتاب‎های خود آورده و وضع نموده‎‎اند،‎ رها کرده ام»<ref>ر.ک: همان</ref>.


ابن‎ جوزی‎ بااینکه درباره این کتاب گفته است: «آن را به اختصار نزدیک ساختم»، اما به آن اختصار مطلوب، دست نیافته است<ref>ر.ک: همان</ref>.
ابن‎ جوزی‎ بااینکه درباره این کتاب گفته است: «آن را به اختصار نزدیک ساختم»، اما به آن اختصار مطلوب، دست نیافته است<ref>ر.ک: همان</ref>.


روش منحصربه‎فرد‎ وی در این کتاب‎ این‎ است که واژگان و کلمات را به‎ترتیب حروف الفبا آورده و سپس بسیاری از واژه‎ها و وجوه مختلف آن را پس از ذکر، مورد نقد قرار داده و سرانجام کتابش را چنین به پایان برده است:
روش منحصربه‎فرد‎ وی در این کتاب‎ این‎ است که واژگان و کلمات را به‎ترتیب حروف الفبا آورده و سپس بسیاری از واژه‎ها و وجوه مختلف آن را پس از ذکر، مورد نقد قرار داده و سرانجام کتابش را چنین به پایان برده است:
«این آخرین چیزی‎ است‎ که من از کتاب‎های وجوه و نظایر که گذشتگان مرتب نموده‎اند، برگزیدم و آنهایی را که شایسته ذکر نبوده‎اند حذف نمودم و تفاسیر منقولی را که هیچ اشکالی نداشت بر‎ آن‎ افزودم و در‎ ذکر کلماتی که از مفسر آن ذکر کرده‎ام، تساهل ورزیدم و اگر محققی با ناقل آن به‎ مناقشه بپردازد، بسیاری از وجوه را به یک وجه جمع می‎‎نماید‎ و اگر‎ ما چنین کنیم، بیشتر آن وجوه تعطیل خواهد شد»<ref>ر.ک: همان</ref>.
«این آخرین چیزی‎ است‎ که من از کتاب‎های وجوه و نظایر که گذشتگان مرتب نموده‌اند، برگزیدم و آنهایی را که شایسته ذکر نبوده‌اند حذف نمودم و تفاسیر منقولی را که هیچ اشکالی نداشت بر‎ آن‎ افزودم و در‎ ذکر کلماتی که از مفسر آن ذکر کرده‌ام، تساهل ورزیدم و اگر محققی با ناقل آن به‎ مناقشه بپردازد، بسیاری از وجوه را به یک وجه جمع می‎‎نماید‎ و اگر‎ ما چنین کنیم، بیشتر آن وجوه تعطیل خواهد شد»<ref>ر.ک: همان</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش