۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
عصرة المنجود فی علم الكلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'می‌ک' به 'می‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ا' به 'ی‌ا') |
جز (جایگزینی متن - 'می‌ک' به 'می‌ک') |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
از نکات برجسته در آثار کلامی وی، اهتمام به ارائه شواهد متنوع از گفتههای صاحبان اقوال و مستندسازی و نیز گردآوری آراء پیروان فرق و مذاهب گوناگون است و از این رهگذر منقولات او را باید دربردارنده آثاری دانست که در طول زمان از میان رفتهاند<ref>ر.ک: همان</ref>. | از نکات برجسته در آثار کلامی وی، اهتمام به ارائه شواهد متنوع از گفتههای صاحبان اقوال و مستندسازی و نیز گردآوری آراء پیروان فرق و مذاهب گوناگون است و از این رهگذر منقولات او را باید دربردارنده آثاری دانست که در طول زمان از میان رفتهاند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
اثر مهم وی عصرة المنجود دربردارنده موضوعات و بابهای مختلف علم کلام است. چنانکه اشاره شد وی در این اثر از شیوه [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|نصیرالدین]] دوری گزیده و به متکلمان امامی پیش از او نظر داشته است. در مقام مقایسه میان آنان با آثار کلامی [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|نصیرالدینطوسی]]، باید گفت: [[نباطی عاملی، علی بن محمد|بیاضی]] در این کتاب، کلام خود را با سخن از ضرورت بحث عقلی آغاز | اثر مهم وی عصرة المنجود دربردارنده موضوعات و بابهای مختلف علم کلام است. چنانکه اشاره شد وی در این اثر از شیوه [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|نصیرالدین]] دوری گزیده و به متکلمان امامی پیش از او نظر داشته است. در مقام مقایسه میان آنان با آثار کلامی [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|نصیرالدینطوسی]]، باید گفت: [[نباطی عاملی، علی بن محمد|بیاضی]] در این کتاب، کلام خود را با سخن از ضرورت بحث عقلی آغاز می‌کند و «مباحث وجود و احکام آن» در کتابهای [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|نصیرالدین طوسی]] و پیروان او، جای خود را در این کتاب به «وجوب معرفت و طرق آن» داده است. دیگر آنکه برخلاف این آثار که به علت فلسفی شدن نظم مباحث، از موضوعاتی همچون «ضرورت شکر»، «معرفت حدوث اجسام»، «خَلق اعمال»، «استطاعت»، «خلق قرآن» و «مؤمن فاسق» در آنها سخنی نرفته است، [[نباطی عاملی، علی بن محمد|بیاضی]] در کتاب خود به شیوه قدما بهتفصیل به این مباحث پرداخته است. از همین روست که به اقوال و آراء و ادله معتزله تمایل نشان میدهد. پیداست که این اختلاف روش، تنها در نگرش کلامی وی بوده و در مسائلی چون «فلک» که صبغه فلسفی بحث بیشتر است، به آثار [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|نصیرالدین طوسی]] استناد میجوید. با توجه به یادکرد [[نباطی عاملی، علی بن محمد|بیاضی]] از الصراط المستقيم، در عصرة المنجود، باید گفت این کتاب ظاهراً در دو دهه پایانی عمر او نگاشته شده است<ref>ر.ک: همان، ص244-243</ref>. | ||
===ویژگیهای کتاب=== | ===ویژگیهای کتاب=== | ||
# [[نباطی عاملی، علی بن محمد|علامه بیاضی]] در این کتاب، بهویژه در باب امامت، در ورای قواعد عقلی، از کتاب و سنت طرح بحث کرده و دلیل آورده است. | # [[نباطی عاملی، علی بن محمد|علامه بیاضی]] در این کتاب، بهویژه در باب امامت، در ورای قواعد عقلی، از کتاب و سنت طرح بحث کرده و دلیل آورده است. | ||
# نویسنده تنها به بیان مذهب و اعتقادات خود در همه ابواب کتاب بسنده نکرده، بلکه به آراء و نظرات دیگران نیز با نقد و تحلیل اشاره کرده است؛ لذا این کتاب همانند موسوعه کاملی در علم کلام است. | # نویسنده تنها به بیان مذهب و اعتقادات خود در همه ابواب کتاب بسنده نکرده، بلکه به آراء و نظرات دیگران نیز با نقد و تحلیل اشاره کرده است؛ لذا این کتاب همانند موسوعه کاملی در علم کلام است. | ||
# نویسنده گاهی به فرقههای کلامی که اثری از آنها در این عصر نمانده، مانند فرقه مقاربه اشاره کرده است و این از اطلاعات وسیع او در موضوع ملل و نحلل حکایت | # نویسنده گاهی به فرقههای کلامی که اثری از آنها در این عصر نمانده، مانند فرقه مقاربه اشاره کرده است و این از اطلاعات وسیع او در موضوع ملل و نحلل حکایت می‌کند. | ||
# در این کتاب از برخی مصادری که اثری از آنها نمانده، مانند الدر االنضيد [[ابن بابویه، محمد بن علی|ابن بابویه]] ([[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]]) نقل شده است. | # در این کتاب از برخی مصادری که اثری از آنها نمانده، مانند الدر االنضيد [[ابن بابویه، محمد بن علی|ابن بابویه]] ([[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]]) نقل شده است. | ||
# نویسنده از مکتب [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]] و شاگردش [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|محقق طوسی]] تأثیر پذیرفته و به همین خاطر به هنگام بحث از معجزات، مسئله صرفه را ذکر کرده که از آراء [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]] در مبحث اعجاز قرآن کریم است<ref>ر.ک: مقدمه، ص19-18</ref>. | # نویسنده از مکتب [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]] و شاگردش [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|محقق طوسی]] تأثیر پذیرفته و به همین خاطر به هنگام بحث از معجزات، مسئله صرفه را ذکر کرده که از آراء [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]] در مبحث اعجاز قرآن کریم است<ref>ر.ک: مقدمه، ص19-18</ref>. | ||