پرش به محتوا

ریاض السیاحه: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎گ' به 'ی‌گ')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا')
خط ۴۲: خط ۴۲:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
مصحح کتاب درباره آن می‎نویسد: این کتاب گنجینه‎ای است از عرفان و تذکره و علوم و شبیه دایرة‎المعارفی است از مطالب تاریخى جغرافیائى و سفینه‎ای است از اشعار و در حد خود کم‎نظیر بلکه بى‎نظیر است. سعى مؤلف بر این است که تا ممکن است از مطالب سمعى بگریزد و هر چه دیده و به ثبوت رسانده متذکر گردد و نیز از تعصب و عناد و تنگ‎چشمى بپرهیزد و الحق در این معنى داد سخن داده و حق مطلب را ادا کرده است‎.
مصحح کتاب درباره آن می‎نویسد: این کتاب گنجینه‌ای است از عرفان و تذکره و علوم و شبیه دایرة‎المعارفی است از مطالب تاریخى جغرافیائى و سفینه‌ای است از اشعار و در حد خود کم‎نظیر بلکه بى‎نظیر است. سعى مؤلف بر این است که تا ممکن است از مطالب سمعى بگریزد و هر چه دیده و به ثبوت رسانده متذکر گردد و نیز از تعصب و عناد و تنگ‎چشمى بپرهیزد و الحق در این معنى داد سخن داده و حق مطلب را ادا کرده است‎.


البته در بعضی قسمت‎ها چون تاریخ گذشتگان ناچار به نقل از مورخین اکتفا نموده است و بنابراین اگر بعض گوشه‎هاى تاریخ به افسانه شبیه‎تر باشد و تحقیقات خلاف آن‎ها را روشن ساخته باشد مانند (تاریخ ملوک پیشدادى و کیان) بر مؤلف بحثى نخواهد بود.
البته در بعضی قسمت‎ها چون تاریخ گذشتگان ناچار به نقل از مورخین اکتفا نموده است و بنابراین اگر بعض گوشه‎هاى تاریخ به افسانه شبیه‎تر باشد و تحقیقات خلاف آن‎ها را روشن ساخته باشد مانند (تاریخ ملوک پیشدادى و کیان) بر مؤلف بحثى نخواهد بود.
خط ۵۵: خط ۵۵:
فهارس فنی شامل فهرست‎های مطالب، اشخاص، جای‎ها، سلسله ملوک و پادشاهان، اشعار کتاب و مذاهب و عقاید، در انتهای اثر ذکر شده است.
فهارس فنی شامل فهرست‎های مطالب، اشخاص، جای‎ها، سلسله ملوک و پادشاهان، اشعار کتاب و مذاهب و عقاید، در انتهای اثر ذکر شده است.


حسین بدرالدین درباره نوشتن مقدمه بر کتاب در مقدمه کتاب از لزوم برخی تعلیقات و تذکرات ضروری در متن ریاض نام می‎برد که به دلیل فوت مصحح اول کتاب یعنی اصغر ربانی، این کار را به وی سپرده‎اند و او در قالب نوشتن مقدمه بر کتاب، بر این موارد تذکر داده است.<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>
حسین بدرالدین درباره نوشتن مقدمه بر کتاب در مقدمه کتاب از لزوم برخی تعلیقات و تذکرات ضروری در متن ریاض نام می‎برد که به دلیل فوت مصحح اول کتاب یعنی اصغر ربانی، این کار را به وی سپرده‌اند و او در قالب نوشتن مقدمه بر کتاب، بر این موارد تذکر داده است.<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>


این کتاب در سال 1339 تا آخر روضه اول به چاپ سنگی رسیده و این چاپ دوم آن است. باقى مى‎ماند قسمت دیگر کتاب که چاپ نشده و اثرى از آن نیست حتى صاحب طرایق گفته جلد دوم کتاب به نظر نرسید و مصحح پس از مطالعه کلام وی احتمال داده که شاید مؤلف توفیق انجام آن را نیافته باشد و پس از اتمام جلد اول به موانعی برخورده باشد ولى پس از مطالعه بیشتر، قراینى برایش به دست آمده که جلد دوم از نوشته شده ولی متأسفانه مفقود شده و اثرى از آن نیست.<ref>ر.ک: همان، ص78-79</ref> وی این قراین را در پنج شماره ذکر می‎نماید.<ref>ر.ک: همان، ص79-80</ref>
این کتاب در سال 1339 تا آخر روضه اول به چاپ سنگی رسیده و این چاپ دوم آن است. باقى مى‎ماند قسمت دیگر کتاب که چاپ نشده و اثرى از آن نیست حتى صاحب طرایق گفته جلد دوم کتاب به نظر نرسید و مصحح پس از مطالعه کلام وی احتمال داده که شاید مؤلف توفیق انجام آن را نیافته باشد و پس از اتمام جلد اول به موانعی برخورده باشد ولى پس از مطالعه بیشتر، قراینى برایش به دست آمده که جلد دوم از نوشته شده ولی متأسفانه مفقود شده و اثرى از آن نیست.<ref>ر.ک: همان، ص78-79</ref> وی این قراین را در پنج شماره ذکر می‎نماید.<ref>ر.ک: همان، ص79-80</ref>
خط ۶۳: خط ۶۳:
# دوم بسیارى از عبارات عربى احادیث را از مآخذ اصلى (مانند عیون اخبار- الرضا و توحید صدوق و اصول کافى و نهج‎البلاغه و غیر این‎ها) پیدا کرده درست نمودم و همچنین دیگر عبارات و از جمله عبارت منقوله از حق الیقین شبسترى را (صفحه 93 این کتاب) با چند نسخه خطى و چاپى مراجعه و تصحیح نمودم وگرنه در نسخه اغلاط فاحش داشت.
# دوم بسیارى از عبارات عربى احادیث را از مآخذ اصلى (مانند عیون اخبار- الرضا و توحید صدوق و اصول کافى و نهج‎البلاغه و غیر این‎ها) پیدا کرده درست نمودم و همچنین دیگر عبارات و از جمله عبارت منقوله از حق الیقین شبسترى را (صفحه 93 این کتاب) با چند نسخه خطى و چاپى مراجعه و تصحیح نمودم وگرنه در نسخه اغلاط فاحش داشت.
# سوم اشعار منقوله را که غالباً ً در صحت آن تردید داشتم با مراجعه به دواوین اشعار در جاى خود پیدا نموده درست نمودم و پاره موارد که اختلاف جزء نسخه‎بدل بود نسخه را تغییر ندادم و هر چه بود همان را گذاشتم.
# سوم اشعار منقوله را که غالباً ً در صحت آن تردید داشتم با مراجعه به دواوین اشعار در جاى خود پیدا نموده درست نمودم و پاره موارد که اختلاف جزء نسخه‎بدل بود نسخه را تغییر ندادم و هر چه بود همان را گذاشتم.
# چهارم پاره‌اى موارد که یقین داشتم کلمه‌اى نادرست است در متن درست نموده آنچه در نسخه بود در ذیل صفحه نمودار ساختم و اگر تردید داشتم یا کلمه صحیح‎ را تشخیص قطعى نمى‎دادم در پاى صفحه به لفظ کذا اشاره نمودم و گاهى محتمل را ذکر کردم خلاصه از خود تصرفى ننمودم مگر یقین داشته باشم آن‎هم غالباً ً در پاورقى تذکر داده‎ام‎
# چهارم پاره‌اى موارد که یقین داشتم کلمه‌اى نادرست است در متن درست نموده آنچه در نسخه بود در ذیل صفحه نمودار ساختم و اگر تردید داشتم یا کلمه صحیح‎ را تشخیص قطعى نمى‎دادم در پاى صفحه به لفظ کذا اشاره نمودم و گاهى محتمل را ذکر کردم خلاصه از خود تصرفى ننمودم مگر یقین داشته باشم آن‎هم غالباً ً در پاورقى تذکر داده‌ام‎
# پنجم در ترجمه حالات گاهى صحت آن را تردید داشتم به نفحات الأنس و غیر آن رجوع نموده نادرست را درست ساختم و همچنین بسیارى از اسامى بلاد که تردید داشتم پس از مراجعه به مکان خود تصحیح نمودم.
# پنجم در ترجمه حالات گاهى صحت آن را تردید داشتم به نفحات الأنس و غیر آن رجوع نموده نادرست را درست ساختم و همچنین بسیارى از اسامى بلاد که تردید داشتم پس از مراجعه به مکان خود تصحیح نمودم.
# ششم عناوین این کتاب غالباً ً در نسخه بود و گاهى هم به مناسبت عنوانى را افزوده‎ام‎.
# ششم عناوین این کتاب غالباً ً در نسخه بود و گاهى هم به مناسبت عنوانى را افزوده‌ام‎.
# مطلب دیگر راجع به تغییر کتابت بعض کلمات است که ما انجام داده‎ایم:
# مطلب دیگر راجع به تغییر کتابت بعض کلمات است که ما انجام داده‌ایم:
##یکى آنکه بجاى همزه پس از هاى غیرملفوظ لفظ «بى» گذاشتم مگر در صورت اضافه‎، دیگر لفظ خواست را که غالباً ً در نسخه بجاى خاست نوشته بودند درست نمودم زیرا (خواستن) به معنی اراده کردن و طلب نمودن است ولى (خاستن) به معنی از جا بلند شدن است و استعمال یکى بجاى دیگر درست نیست.
##یکى آنکه بجاى همزه پس از هاى غیرملفوظ لفظ «بى» گذاشتم مگر در صورت اضافه‎، دیگر لفظ خواست را که غالباً ً در نسخه بجاى خاست نوشته بودند درست نمودم زیرا (خواستن) به معنی اراده کردن و طلب نمودن است ولى (خاستن) به معنی از جا بلند شدن است و استعمال یکى بجاى دیگر درست نیست.
## دیگر لفظ خوار به معنی بى‎مقدار و (خار) به معنی تیغه که بر شاخ زند گاهى در نسخه غلط نوشته بود درست کردم.
## دیگر لفظ خوار به معنی بى‎مقدار و (خار) به معنی تیغه که بر شاخ زند گاهى در نسخه غلط نوشته بود درست کردم.
## دیگر لفظ رذیله را غالباً ً با زاى اخت الراء نوشته بودند تبدیل به ذال نمودم.
## دیگر لفظ رذیله را غالباً ً با زاى اخت الراء نوشته بودند تبدیل به ذال نمودم.
## دیگر حوزه را «حوضه» نوشته بودند تبدیل به زاء نمودم.
## دیگر حوزه را «حوضه» نوشته بودند تبدیل به زاء نمودم.
# پاورقی‎های کتاب همه را خود افزوده‎ام و در نسخه وجود نداشت.<ref>همان، ص88-89</ref>
# پاورقی‎های کتاب همه را خود افزوده‌ام و در نسخه وجود نداشت.<ref>همان، ص88-89</ref>


==پانویس==
==پانویس==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش