پرش به محتوا

آموزش فلسفه: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'می‎د' به 'می‌د')
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
خط ۳۷: خط ۳۷:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده در مقدمه کتاب سبب نگارش این اثر را این‎گونه توضیح می‌دهد: «سالیان درازی بود که از وضع برنامه‎های درسی در حوزه‎های علمیه و کمبود مواد و کتب درسی و نارسایی کیفیت تدریس، به‎ویژه در زمینه فلسفه، رنج می‎بردم و آرزو می‎کردم که شرایطی فراهم شود که بتوان طرحی نو درانداخت و به این اوضاع، سر و سامانی بخشید، ولی در شرایط خفقان‎بار رژیم طاغوتی و فشارهایی که مخصوصاً بر روحانیت وارد می‎کرد و محدودیت‎ها و تنگناهایی که برای حوزه‎های علمیه به وجود می‎آورد، امکان تحقق این آرزو دشوار می‎نمود و کاری که موفق شدیم در آن دوران انجام دهیم این بود که در مؤسسه در راه حق، بخش آموزش را تأسیس کردیم و با امکانات بسیار محدود، برنامه میان‎مدتی برای تکمیل دروس گروهی از فضلای جوان حوزه به اجرا گذاشتیم که شامل موادی مانند تفسیر موضوعی قرآن کریم، فلسفه تطبیقی، اقتصاد اسلامی، زبان خارجه و... بود؛ تااینکه خدای متعال بر ملت مسلمان ایران منت نهاد و مبارزات و فداکاری‎های چند‎ساله ایشان را تحت رهبری [[خمینی، سید روح‌الله|حضـرت امـام خمینی(ره)]] به پیروزی رسانید و رژیم ضد‎ اسلامی پهلوی را سرنگون ساخت و شرایط مناسبی برای فعالیت‎های سازنده و رشدیابنده، فراهم آمد.
نویسنده در مقدمه کتاب سبب نگارش این اثر را این‎گونه توضیح می‌دهد: «سالیان درازی بود که از وضع برنامه‎های درسی در حوزه‎های علمیه و کمبود مواد و کتب درسی و نارسایی کیفیت تدریس، به‎ویژه در زمینه فلسفه، رنج می‎بردم و آرزو می‌کردم که شرایطی فراهم شود که بتوان طرحی نو درانداخت و به این اوضاع، سر و سامانی بخشید، ولی در شرایط خفقان‎بار رژیم طاغوتی و فشارهایی که مخصوصاً بر روحانیت وارد می‌کرد و محدودیت‎ها و تنگناهایی که برای حوزه‎های علمیه به وجود می‎آورد، امکان تحقق این آرزو دشوار می‎نمود و کاری که موفق شدیم در آن دوران انجام دهیم این بود که در مؤسسه در راه حق، بخش آموزش را تأسیس کردیم و با امکانات بسیار محدود، برنامه میان‎مدتی برای تکمیل دروس گروهی از فضلای جوان حوزه به اجرا گذاشتیم که شامل موادی مانند تفسیر موضوعی قرآن کریم، فلسفه تطبیقی، اقتصاد اسلامی، زبان خارجه و... بود؛ تااینکه خدای متعال بر ملت مسلمان ایران منت نهاد و مبارزات و فداکاری‎های چند‎ساله ایشان را تحت رهبری [[خمینی، سید روح‌الله|حضـرت امـام خمینی(ره)]] به پیروزی رسانید و رژیم ضد‎ اسلامی پهلوی را سرنگون ساخت و شرایط مناسبی برای فعالیت‎های سازنده و رشدیابنده، فراهم آمد.


بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نیروهای رهایی‎یافته از بندهای استعمار و استبداد، به تکاپو افتادند و به بازشناسی کمبودها و نارسایی‎ها و رفع و جبران آنها پرداختند و از‎ جمله، جامعه روحانیت، که بزرگ‎ترین سهم را در این انقلاب فرهنگی و سیاسی داشت،  
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نیروهای رهایی‎یافته از بندهای استعمار و استبداد، به تکاپو افتادند و به بازشناسی کمبودها و نارسایی‎ها و رفع و جبران آنها پرداختند و از‎ جمله، جامعه روحانیت، که بزرگ‎ترین سهم را در این انقلاب فرهنگی و سیاسی داشت،  
خط ۴۸: خط ۴۸:


نویسنده همچنین در مقدمه به کمبودهای فلسفه در گذشته اشاره کرده، می‎نویسد:  
نویسنده همچنین در مقدمه به کمبودهای فلسفه در گذشته اشاره کرده، می‎نویسد:  
# هدف از آموزش فلسفه نه در کتاب‎های درسی کاملاً ذکر شده بود و نه در جلسات درس درست بیان می‎گردید و دانشجویانی یافت می‎شدند که پس از صرف سال‎ها عمر خود در خواندن این کتاب‎ها، به‎درستی درنمی‎یافتند که آموختن فلسفه چه لزومی دارد و کدام خلأ را پر می‎کند و در رفع چه نیازی به‎کار می‎آید. بسیاری از ایشان تنها بر اساس تقلید از بعضی از بزرگان به آموختن فلسفه می‎پرداختند.
# هدف از آموزش فلسفه نه در کتاب‎های درسی کاملاً ذکر شده بود و نه در جلسات درس درست بیان می‎گردید و دانشجویانی یافت می‎شدند که پس از صرف سال‎ها عمر خود در خواندن این کتاب‎ها، به‎درستی درنمی‎یافتند که آموختن فلسفه چه لزومی دارد و کدام خلأ را پر می‌کند و در رفع چه نیازی به‎کار می‎آید. بسیاری از ایشان تنها بر اساس تقلید از بعضی از بزرگان به آموختن فلسفه می‎پرداختند.
# طرح مسائل و تنظیم آنها هم به‎گونه‎ای نبود که دانشجو به‎آسانی دریابد که انگیزه طرح آنها چیست و چه ارتباطی بین آنها وجود دارد و یا با خواندن بخشی از کتاب، شوق خواندن بخش‎های دیگر در او پدید آید.
# طرح مسائل و تنظیم آنها هم به‎گونه‎ای نبود که دانشجو به‎آسانی دریابد که انگیزه طرح آنها چیست و چه ارتباطی بین آنها وجود دارد و یا با خواندن بخشی از کتاب، شوق خواندن بخش‎های دیگر در او پدید آید.
# کتب فلسفی، آکنده از اصطلاحات گیج‎کننده‎ای است که فهم صحیح آنها پس از سال‎ها ممارست، امکان‎پذیر است و غالب دانشجویان در سال‎های اول، به درک جان کلام موفق نمی‎شوند.
# کتب فلسفی، آکنده از اصطلاحات گیج‎کننده‎ای است که فهم صحیح آنها پس از سال‎ها ممارست، امکان‎پذیر است و غالب دانشجویان در سال‎های اول، به درک جان کلام موفق نمی‎شوند.
خط ۶۳: خط ۶۳:
# مطالب به‎صورت درس‎های جداگانه بیان شده و به‎طور متوسط خوراک یک جلسه، در یک درس گنجانیده شده است.
# مطالب به‎صورت درس‎های جداگانه بیان شده و به‎طور متوسط خوراک یک جلسه، در یک درس گنجانیده شده است.
# سعی شده نکته مهم هر درسی، در درس‎های بعدی مورد تأکید و احیاناً مورد تکرار قرار گیرد تا بهتر در ذهن دانشجو جایگزین شود.
# سعی شده نکته مهم هر درسی، در درس‎های بعدی مورد تأکید و احیاناً مورد تکرار قرار گیرد تا بهتر در ذهن دانشجو جایگزین شود.
# در پایان هر درسی خلاصه مطالب و نیز پرسش‎هایی درباره آنها ذکر شده که نقش مهمی را در بهتر آموختن، بازی می‎کند<ref>ر.ک: همان، ص23-22</ref>.  
# در پایان هر درسی خلاصه مطالب و نیز پرسش‎هایی درباره آنها ذکر شده که نقش مهمی را در بهتر آموختن، بازی می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص23-22</ref>.  


نویسنده در جلد اول در درس بیست‎ودوم کتاب پس از طرح و بررسی دیدگاه‎های مختلف درباره مفهوم وجود، چنین نتیجه می‎گیرد: «مفهوم فلسفی وجود، مساوی است با مطلق واقعیت و در نقطه مقابل عدم قرار دارد و به‎اصطلاح نقیض آن است و از ذات مقدس الهی گرفته تا واقعیت‎های مجرد و مادی و همچنین از جواهر تا اعراض و از ذوات تا حالات، همه را در بر ‎می‎گیرد. همین واقعیت‎های عینی هنگامی که در ذهن به‎صورت قضیه منعکس می‎گردند، دست‎کم دو مفهوم اسمی از آنها گرفته می‎شود که یکی در طرف موضوع قرار می‎گیرد و معمولاً از مفاهیم ماهوی است و دیگری که مفهوم «موجود» باشد در طرف محمول قرار می‎گیرد که از مفاهیم فلسفی است و مشتق بودن آن مقتضای محمول بودن آن است»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص276</ref>.  
نویسنده در جلد اول در درس بیست‎ودوم کتاب پس از طرح و بررسی دیدگاه‎های مختلف درباره مفهوم وجود، چنین نتیجه می‎گیرد: «مفهوم فلسفی وجود، مساوی است با مطلق واقعیت و در نقطه مقابل عدم قرار دارد و به‎اصطلاح نقیض آن است و از ذات مقدس الهی گرفته تا واقعیت‎های مجرد و مادی و همچنین از جواهر تا اعراض و از ذوات تا حالات، همه را در بر ‎می‎گیرد. همین واقعیت‎های عینی هنگامی که در ذهن به‎صورت قضیه منعکس می‎گردند، دست‎کم دو مفهوم اسمی از آنها گرفته می‎شود که یکی در طرف موضوع قرار می‎گیرد و معمولاً از مفاهیم ماهوی است و دیگری که مفهوم «موجود» باشد در طرف محمول قرار می‎گیرد که از مفاهیم فلسفی است و مشتق بودن آن مقتضای محمول بودن آن است»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص276</ref>.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش