۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'یش' به 'یش') |
جز (جایگزینی متن - 'یگ' به 'یگ') |
||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
در تمهید هفتم دلائل التوحيد، این سؤال مطرح شده که معرفت خداوند بدیهی یا نظری است؟. متکلمین در این مسئله به دو گروه معروف تقسیم میشوند: گروهی آن را بدیهی دانستهاند که نیاز به استدلال ندارد؛ بلکه نیاز به یادآوری دارد که پرده غفلت را کنار بزند؛ نظیر تذکر موت که غفلت از آن را برطرف میکند<ref>ر.ک: بخش دوم، ص188</ref>. | در تمهید هفتم دلائل التوحيد، این سؤال مطرح شده که معرفت خداوند بدیهی یا نظری است؟. متکلمین در این مسئله به دو گروه معروف تقسیم میشوند: گروهی آن را بدیهی دانستهاند که نیاز به استدلال ندارد؛ بلکه نیاز به یادآوری دارد که پرده غفلت را کنار بزند؛ نظیر تذکر موت که غفلت از آن را برطرف میکند<ref>ر.ک: بخش دوم، ص188</ref>. | ||
محقق کتاب در توضیح این مطالب معتقد است که معرفت الله در حقیقت فطری است و استدلال و تفکر در آیات قرآن کریم آن را تقویت میکند. وی با اشکال به شیوه متکلمین، تنها راه روشن بری از خطا را شناخت خداوند از خلال کلام او و کلام رسولش دانسته که مجالی برای شک و شبهه باقی | محقق کتاب در توضیح این مطالب معتقد است که معرفت الله در حقیقت فطری است و استدلال و تفکر در آیات قرآن کریم آن را تقویت میکند. وی با اشکال به شیوه متکلمین، تنها راه روشن بری از خطا را شناخت خداوند از خلال کلام او و کلام رسولش دانسته که مجالی برای شک و شبهه باقی نمیگذارد<ref>ر.ک: همان، پاورقی 1</ref>. | ||
نویسنده پس از تبیین تمهیدات در ذکر ادله بر وجود خداوند متعال، اینگونه وارد بحث میشود که براهین بر این موضوع در شمار نمیآید؛ همان گونه که گفته شده راههای رسیدن به خدا و استدلال بر او به عدد نفوس خلائق است. به تعبیر شاعر در هر مخلوقی برای او نشانهای است که دلالت بر وحدانیت او میکند. سپس 25 استدلال را که از منابع جدید گرد آورده، ارائه میکند. برهان فطرت اولین دلیل بر وجود خداوند است. فطرت اگرچه بدیهی است، اما بهعنوان برهان ذکر شده است؛ چراکه منظور از برهان در اینجا هر دلیل قانعکنندهای است که به آن احتجاج میشود و امور بدیهی اگرچه نیاز به برهان ندارد اما میتوان به آنها استدلال کرد<ref>ر.ک: همان، ص191</ref>. | نویسنده پس از تبیین تمهیدات در ذکر ادله بر وجود خداوند متعال، اینگونه وارد بحث میشود که براهین بر این موضوع در شمار نمیآید؛ همان گونه که گفته شده راههای رسیدن به خدا و استدلال بر او به عدد نفوس خلائق است. به تعبیر شاعر در هر مخلوقی برای او نشانهای است که دلالت بر وحدانیت او میکند. سپس 25 استدلال را که از منابع جدید گرد آورده، ارائه میکند. برهان فطرت اولین دلیل بر وجود خداوند است. فطرت اگرچه بدیهی است، اما بهعنوان برهان ذکر شده است؛ چراکه منظور از برهان در اینجا هر دلیل قانعکنندهای است که به آن احتجاج میشود و امور بدیهی اگرچه نیاز به برهان ندارد اما میتوان به آنها استدلال کرد<ref>ر.ک: همان، ص191</ref>. | ||
در سومین مطلب کتاب نیز مباحث متعددی مطرح شده که از آن جمله تبیین | در سومین مطلب کتاب نیز مباحث متعددی مطرح شده که از آن جمله تبیین مادیگرایی و رد آن است. مادیون در حقیقت هر موجودی غیر از ماده محسوس را نفی میکنند. آنها معتقدند که وصف وجود مختص به چیزهایی است که به حواس پنجگانه درک میشوند و چیزی ورای آن را شامل نمیشود. در ادامه این مطلب شبهه مادیون تبیین و دلائل رد این دیدگاه را مطرح کرده است. در بخشی از عبارات نویسنده چنین میخوانیم: «کلام صاحب رسائل اخوان الصفا (مبنی بر اینکه که مادیون نه فلسفه را میشناسند و نه شریعت را میفهمند. آنها ادعا میکنند که حقایق اشیا را میشناسند و در امور ناشناخته دشوار استدلال و تعمق میکنند؛ درحالیکه نفس خود را که نزدیکترین چیزها به ایشان است، نمیشناسند) بر مادیون صادق است.<ref>ر.ک: همان، ص303-297</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== |
ویرایش